Wetenschappers
van het Duitse Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK)
combineerden recente meetgegevens in het oosten van de Zuidpool met
geavanceerde computermodellen. Hun conclusie is verontrustend. Een
enorme volume ijs wordt er nog tegengehouden door een hoeveelheid ijs
boven een rotsige rand aan de kust. Als dat ijs het begeeft, schuift
het hele volume onomkeerbaar richting zee. Het gevolg is een
aanhoudende stijging van de zeespiegel met 3 tot 4 meter.

Een
leeglopende fles

“Het
Wilkes Bassin is als een fles op een helling”, zegt hoofdauteur
Matthias Mengel. “Eens je de kurk eruit haalt, loopt ze leeg.”
De impact op de zeespiegel kan daardoor op termijn tachtig keer
groter zijn dan het initiële smelten van de ‘kurk’, zegt medeauteur
Anders Levermann. “Tot nog toe werd vooral West-Antarctica als
onstabiel gezien, maar nu weten we dat ook de tien keer zo grote
tegenhanger in het oosten risico loopt. Als de helft van het ijs in
de ‘kurk’ smelt, dan begint het proces. We hebben tot nog toe de
stabiliteit van Oost-Antarctica overschat.”

Het
zou volgens de studie vijf- tot tienduizend jaar duren om de hele
ijsmassa in zee te laten smelten. Eens het proces in gang is gezet,
blijft het echter doorgaan tot het hele bassin leeggesmolten, zelfs
al wordt ondertussen de opwarming van de aarde teruggedraaid. “Dat
is de onderliggende conclusie”, zegt Mengel. “Door meer en
meer broeikasgassen uit te stoten, zetten we processen in gang die we
in de toekomst mogelijk niet meer kunnen stoppen.”