"Met ons wordt het minder erg"

Voor alle duidelijkheid: de ongemakkelijke houding van heel wat partijen ten aanzien van de N-VA heeft ongetwijfeld te maken met de soms ronduit oneerlijke manier waarop deze partij het debat aangaat. Zo houden ze hun campagne opvallend federaal om geen verantwoording af te moeten leggen voor hun Vlaams beleid. Dankzij kopstukken als Bracke slaagt de partij er ook in tegelijk warm en koud te blazen en daar fluitend mee weg te komen. Toch lijkt het er op dat het gros van de politici er niet in slaagt een alternatief inhoudelijk toekomstproject naar voren te schuiven.

Defensieve communicatie

Het is al lang duidelijk dat CD&V de verkiezingen het liefst wil laten uitdraaien op een strijd tussen Kris Peeters en Bart De Wever. In plaats van stemmen voor inhoud en visie, hoopt de partij op die manier strategische stemmers voor zich te winnen die niet voor CD&V maar vooral tegen De Wever kiezen. Het hele recente onderwijsdebat leek voor de CD&V - al hadden ze wellicht een punt - neer te komen op defensieve communicatie ten aanzien van de N-VA. 

OpenVLD profileert zichzelf op haar beurt als een lightversie van de N-VA. Op hun website pakken ze naar aanleiding van 1 mei bijvoorbeeld uit met hun visie op langdurig werklozen. “De liberalen willen mensen die meer dan twee jaar werkloos zijn gemeenschapsdienst laten doen gedurende twee halve dagen per week,” staat er te lezen. De kiescampagne in gedachten lijkt dit toch vooral een reactie op gelijkaardige voorstellen van de Vlaams nationalisten. 

Gebrek aan inhoudelijk verhaal

Ook sp.a zit in het defensief. Het viel al langer op dat voorzitter Bruno Tobback vooral in de media komt met een anti-N-VA-discours. Vrijwel alle 1-mei-toespraken van de socialisten riepen expliciet op om niet voor de N-VA te stemmen. In Brussel gaf de topman van ABVV Brussel zelfs onomfloerst het advies om op politici als Vervoort en Arena te stemmen.

De angst om in het zand te bijten tegen een oprukkende N-VA overheerst in die mate dat ze de sp.a ook verleidt tot weinig verheffende uitlatingen over de andere progressieve partijen, Groen en PVDA+. Het valt te betwijfelen of progressieve kiezers zich aangesproken zullen voelen door een oproep om strategisch en defensief te stemmen, in plaats van oprecht en bewust te kiezen voor een inhoudelijk verhaal.

Betuttelende adviezen

Dergelijke adviezen zijn misschien niet ongewoon, wat opvalt is dat ze bijna de kern lijken uit te maken van het discours van de sp.a. “Als je niet wil dat het nòg slechter wordt, stem dan voor ons,” is het devies. Onderliggend lijkt de boodschap zelfs dat je dom bent als je voor de N-VA stemt. Dat is niet alleen een zwaktebod, het is ook behoorlijk betuttelend. Het biedt geen antwoord op de onvrede en het defaitisme dat zich over heel wat mensen meester heeft gemaakt.

Wellicht hebben de traditionele partijen een punt wanneer ze zeggen dat zij ervoor zullen zorgen dat het met hen minder erg wordt dan het zou kunnen zijn. Om sociale afbraak te temperen heb je inderdaad beter de PS in de regering. Maar die boodschap is geen constructief maatschappijproject. Deze campagne mist toekomstbeelden, idealen, visie en oplossingen voor concrete, prangende problemen. 

Hele groepen voor wie de situatie er weinig rooskleurig uitziet (werklozen, alleenstaande ouders, zieken, etc) haken teleurgesteld af. Ook jonge mensen hebben geen boodschap aan het huidige pro-of-contra-N-VA-verhaal. De planeet en de maatschappij staan onder druk en het enige wat ze te horen krijgen van politici is dat het nog veel erger kan worden als ze voor de N-VA stemmen. 

Ideeën vanuit het middenveld

Daarom is het debat rond arbeidsduurvermindering dat Femma aanzwengelde zo verfrissend. Idem dito voor heel wat punten die werden voorgesteld op het afgelopen ABVV-congres en voor de verkiezingsstandpunten van het ACV, het Netwerk Tegen Armoede, 11.11.11 en heel wat andere organisaties. Met de campagne Iedere Stem Telt zet Samenlevingsopbouw politici ertoe aan te kiezen voor armoedebestrijding, solidariteit en herverdeling. 

Vanuit het brede middenveld klinkt een duidelijke oproep voor een sociale, duurzame en solidaire samenleving. Het valt te betreuren dat dat constructieve verhaal nauwelijks weerklinkt in het huidige politieke discours.