Het nieuwe akkoord voorziet in de
installatie van een interim-regering samengesteld uit onafhankelijken
(niet gelieerd aan Hamas of Fatah) binnen de vijf weken, gevolgd door
presidents- (de voorzitter van de Palestijnse Autoriteit, PA) en
parlementsverkiezingen (de Palestijnse Wetgevende Raad) zes maanden
na de vorming van de regering.
Er zouden ook verkiezingen worden
gehouden voor de Palestijnse Nationale Raad, het ‘parlement’ van de
PLO, de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie die ook de officiële
vertegenwoordiger is van de Palestijnse bevolking.1
De laatste verkiezingen dateren van respectievelijk 2005 en 2006.
Blazoen
Beide partijen hopen dat dit akkoord
hun dalende populariteit kan doen keren. Abbas’ onvermogen om
vooruitgang te boeken in de vorming van een Palestijnse staat en het
voortdurend meedraaien in uitzichtloze onderhandelingsrondes terwijl
de Israëlische kolonisatie voortschrijdt, hebben hun tol geëist.
Voor veel Palestijnen is hij de leider van een politiek kapot
gedoneerde Palestijnse Autoriteit die in ruil voor dollars en euro’s
uit de hand eet van zijn westerse broodheren. Het akkoord kan zijn
blazoen oppoetsen omdat de bevolking veel belang hecht aan de
Palestijnse eenheid, wat zich vertaalt in politieke winst tegenover
potentiële rivalen die zijn functie ambiëren als het tot
verkiezingen komt.
Verliespost
Hamas is op zijn beurt in toenemende
mate geïsoleerd komen te staan als gevolg van de Egyptische
machtsgreep tegen president Morsi door generaal Sisi vorige zomer.
Sindsdien heeft het Egyptische leger honderden tunnels vernietigd
waarlangs zowel goederen als wapens werden gesmokkeld. De
vernietiging van de tunnels betekende een verliespost van 230 miljoen
dollar aan heffingen waardoor de Hamas-regering in Gaza moeite heeft
om de ambtenarij verder uit te betalen.
Op het binnenlandse front
ziet de partij de groeiende populariteit van de Islamitische Jihad
als gevolg van de achteruitgang van de levensomstandigheden in Gaza.
Hamas rekent erop dat het akkoord er zal voor zorgen dat de
‘Islamitische Verzetsorganisatie’ zowel in binnen- als buitenland
terug aanvaardbaarder wordt.
Bouwwoede
Israël reageerde heel voorspelbaar met
de aankondiging dat ze de ‘vredesgesprekken’ met de Palestijnen
opschort en sancties
zal afkondigen. Op 29 april 2014 is na negen maanden van onderhandelen
hoe dan ook de deadline bereikt en dat zonder enig resultaat. Niet
dat de Israëlische regering de onderhandelingen ooit au sérieux
nam. Terwijl er onderhandeld werd steeg de Israëlische bouwwoede in
de Palestijnse gebieden.
Volgens het Israëlische Centraal Bureau
voor Statistiek zijn in 2013 de werken gestart van de bouw van 2.534
nieuwe wooneenheden, wat meer dan een verdubbeling is ten opzichte
van 2012 (1.133). Sinds de start van de onderhandelingen heeft de regering-Netanyahu bovendien de bouw van nog
eens enkele duizenden nieuwe wooneenheden in de bezette gebieden
aangekondigd, wetende dat dit de plannen voor de oprichting van een
Palestijnse staat en dus ook de onderhandelingen daarover
hypothekeert.
Terreurpolitiek
Terwijl de Israëlische regering fulmineert tegen
‘terroristische’ raketaanvallen hanteert het zelf een terreurpolitiek
ten aanzien van de Palestijnse bevolking. In hetzelfde jaar 2013
doodde
en verwondde het Israëlische leger respectievelijk 38 (van wie
32 burgers) en 3964 Palestijnen (bijna allen burgers en meer dan 30 procent kinderen). Daarenboven werden er 663 Palestijnse gebouwen
(waaronder woningen) vernietigd. Maar premier Netanyahu speelt
de onschuld zelve: “Wil hij (Abbas) vrede met Hamas of vrede
met Israël? En vervolgens: “Je kan niet het een en het ander
hebben. Ik hoop dat hij voor vrede kiest. Tot nu heeft hij dat nog
niet gedaan”.
Israël beschouwt Hamas als een
terroristische organisatie waarmee niet wordt onderhandeld. De
aankondiging van een akkoord waarin ook sprake is van de integratie
van Hamas in de PLO, komt als een welgekomen legitimering om de
Palestijnen het mislukken van de onderhandelingen in de schoenen te
schuiven, ook al gaat het om een schertsvertoning.
Een aantal
coalitiepartners, zoals de partij van Naftali Bennett, Habayit
Hayehudi, spreekt zich openlijk uit tegen een twee-staten-oplossing.
Netanyahu, die zelf weinig
hoog oploopt met de idee van een Palestijnse staat, heeft dan ook
niet echt een onderhandelingsruimte daarvoor en maakt dus dankbaar
gebruik van elke gelegenheid om de Palestijnen met de vinger te
wijzen.
Geweldloosheid
Washington houdt zich voorlopig nog op
de vlakte, maar geeft toch een waarschuwing mee. “We zijn duidelijk
geweest over de principes waaraan de Palestijnse regering zich moet
houden voor een constructieve rol in het bereiken van vrede en de
oprichting van een onafhankelijke Palestijnse staat. Elke Palestijnse
regering moet zich ondubbelzinnig en expliciet uitspreken voor
geweldloosheid, de erkenning van de staat Israël en de aanvaarding
van voorgaande akkoorden en verplichtingen tussen de partijen”,
aldus een woordvoerder van de regering Obama. Allemaal principes die
Israël nochtans zelf steevast met de voeten treedt. Abbas doet
inmiddels zijn best om te benadrukken dat het akkoord met Hamas geen
invloed heeft op het respect voor deze principes van de PA en de PLO.
Hier en daar wordt gesuggereerd dat de
VS en de EU, als het akkoord standhoudt, kunnen teruggrijpen naar het
Libanon-model. In Ramallah wijst men naar de geregelde aanwezigheid
van Hezbollah in de Libanese regering. In februari verwelkomde de
Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, de nieuwe
regering in Libanon met daarin ook een aantal leden van Hezbollah,
hoewel het voor Washington om een terroristische organisatie gaat.
Noot
1
De Palestijnse Autoriteit (PA) werd opgericht als gevolg van de
Oslo-akkoorden. Het was de bedoeling dat de PA zou fungeren als een
interim-regering voor vijf jaar waarna er een permanente regeling zou
komen wat tot op heden niet is gebeurd. De PA is de uitvoerende
macht voor de A- en B-zones van de Palestijnse bezette gebieden. In
de A-gebieden gaat het over veiligheids- en burgerlijke
bevoegdheden. In de B-gebieden enkel over burgerlijke bevoegdheden.
De C-zones blijven onder Israëlische militaire controle. De PLO is
in 1964 opgericht en kreeg in 1974 binnen de VN de status van
officiële vertegenwoordiger van het Palestijnse volk. De PLO is een
koepelorganisatie van verschillende politieke fracties. Hamas maakt
er vooralsnog geen deel van uit. De Palestijnse Nationale Raad is
het wetgevende orgaan van de PLO, gehuisvest in de Jordaanse
hoofdstad Amman. Ze telt 669 leden van wie 88 van de Palestijnse
Wetgevende Raad, 98 die de Westelijke Jordaanoever en Gaza
vertegenwoordigen en 483 van de diaspora.
