Een Apache-helikopter in actie op 25 augustus 2013 in het Amerikaanse Camp Bondsteel in Kosovo. Deze toestellen zijn genoemd naar het Apache-volk, één van de autochtone volkeren die bij het ontstaan van de VS zijn uitgemoord door Europese kolonisten (IPS).

Amerikaanse gevechtshelikopters voor militaire junta Egypte

In oktober vorig jaar schortte de Amerikaanse regering de levering van de gevechtshelikopters op, nadat het Egyptische leger de democratisch gekozen president Mohamed Morsi had afgezet. De levering zou pas hervat worden als Egypte vooruitgang zou boeken naar een democratische burgerregering, volgens het ministerie van Defensie van eind oktober 2013.

vrijdag 25 april 2014 11:59
Spread the love

Mensenrechtengroepen
stellen dat de repressie in Egypte de afgelopen zes maanden alleen
maar is toegenomen. De aankondiging van 22 april 2014 dat het
Pentagon alsnog tien Apache-helikopters gaat leveren, baart hen
zorgen. “Het is overduidelijk dat Egypte niet op weg is naar een
democratische transitie”, zegt Sarah Margon, directeur bij Human
Right Watch.

De
Amerikaanse minister van Defensie, Chuck Hagel, zei dinsdag tegen
zijn Egyptische ambtsgenoot “nog niet in staat te zijn te
erkennen dat Egypte stappen zet ter ondersteuning van een
democratische transitie.” Tegelijkertijd bevestigde hij echter
de levering van de Apache-helikopters, om Egypte te “helpen bij
antiterrorisme-operaties in de Sinaï”.

Terrorisme

“De
Amerikaanse regering zendt de boodschap uit dat zij de
veiligheidssamenwerking met de Egyptische regering in stand wil
houden, terwijl zij tegelijkertijd de staatsgreep en de omvangrijke
mensenrechtenschendingen die er op volgden, afkeurt”, zegt
Michelle Dunne, voormalig Midden-Oostenspecialist bij het ministerie
van Buitenlandse Zaken.

“Het
lijkt erop dat deze helikopters bedoeld zijn om steun te betonen voor
de strijd tegen het terrorisme in de Sinaï en niet aan de
verkiezingscampagne van generaal Abdel Fatah al-Sisi. Dat onderscheid
is echter moeilijk te maken”, zegt Dunne, die nu voor de
Carnegie Endowment for International Peace werkt.

Een
ander probleem dat aan de levering van de helikopters kleeft, zegt
Dunne, is dat er een groot risico bestaat dat ze gebruikt zullen
worden voor ernstige mensenrechtenschendingen, zoals het collectief
straffen van bevolkingsgroepen in de Sinaï. “Dat zou direct
ingaan tegen de richtlijn die president Obama in januari 2014 heeft
uitgevaardigd tegen het gebruik van conventionele wapens in situaties
waarin mensenrechten worden geschonden, of waarin de VS betrokken
worden bij dergelijke schendingen.”

Moslimbroederschap

Evenals
Dunne vrezen mensenrechtengroepen dat elk onderscheid dat de
regering-Obama eventueel zou willen maken tussen legitieme Egyptische
veiligheidszorgen en de afkeuring van de mensenrechtenschendingen in
het land, verloren zal gaan door de levering van
Apache-gevechtshelikopters.

“Onze
zorg is dat dit subtiele onderscheid de meeste Egyptenaren zal
ontgaan en dat de levering door de Egyptische regering gebruikt zal
worden om te bewijzen dat zij de steun geniet van de VS”, zegt
Neil Hicks, internationaal beleidsadviseur bij Human Rights First.

Bijna
een maand geleden veroordeelde de regering-Obama het besluit van een
Egyptische rechtbank om 529 mensen ter dood te veroordelen voor de
moord op een politieagent tijdens protesten tegen de staatsgreep
vorig jaar.

De
Carnegie Endowment stelt in een in maart 2014 gepubliceerd rapport
dat de huidige repressie in Egypte heviger is dan ten tijde van
voormalig president Nasser en na de moord op president Sadat in 1981.
Nasser probeerde in de jaren vijftig en zestig de Moslimbroederschap
te verpletteren door honderden leden te arresteren en hun leiders te
executeren.

Tussen
3 juli 2013 en eind januari 2014 zijn Egypte in totaal 3.143 mensen
omgekomen als gevolg van politiek geweld. In minstens 2.528 gevallen
gaat het om burgers die omkwamen bij politieke protesten. Tijdens die
protesten kwamen ook zestig politiemensen om. Nog eens 281 mensen
zouden gedood zijn bij terroristische aanslagen.

Tijdens
politieke bijeenkomsten werden 16.400 mensen gearresteerd. Bijna 2600
politieke leiders – die in overgrote meerderheid banden zouden
hebben met de Moslimbroederschap – werden gearresteerd en
vastgezet, staat in het rapport.

Volgens
Stephen McInerney, directeur van het Project on Middle East Democracy
(Pomed), is het sturen van Apache-gevechtshelikopters door de
regering-Obama niet in strijd met de wet. “Het zendt echter wel
een signaal uit dat democratische vooruitgang niet altijd dezelfde
prioriteit heeft voor deze regering.” Geheel onverwacht komt het
besluit over de levering volgens hem niet. “Het was duidelijk
dat velen binnen de regering de militaire steun aan Egypte wilden
hervatten”, zegt McInerney.

Israël

Juntaleider
Al-Sisi, die volgens experts sinds de staatsgreep de facto de macht
heeft in Egypte, wordt gezien als de gedoodverfde winnaar van de
verkiezingen eind juni 2014. Hij heeft veel hoge functionarissen uit
de regering van de voormalige president Moebarak en zakenvrienden van
de familie hun oude posities teruggegeven. Moebarak werd in februari
2011 gedwongen af te treden na volksprotesten onde druk van de VS en
andere westerse regeringen.

Al-Sisi
deed gisteren een beroep op de regering-Obama om alle Amerikaanse
militaire en veiligheidssteun aan zijn land te hervatten, door te
verwijzen naar groeiende terroristische activiteiten. Vanuit
Washington vloeit jaarlijks gemiddeld 1,3 miljard dollar naar Egypte,
voor het grootste deel militaire steun.

Egypte
is naast Israël de grootste begunstigde van Amerikaanse bilaterale
steun sinds de vredesakkoorden van Camp David tussen beide landen in
1979. Behalve dat deze steun bijdraagt aan handhaving van het
verdrag, geeft ze ook Amerikaanse oorlogsschepen een
voorkeursbehandeling in het Suezkanaal. Daarnaast mogen Amerikaanse
militaire vliegtuigen onbeperkt gebruik maken van het Egyptische
luchtruim.

De
opschorting van de militaire steun aan Egypte leidde in oktober 2013
tot woede bij de trouwste bondgenoten van Egypte, in het bijzonder
Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Saoedi-Arabië
kondigde aan eventuele tekorten te zullen compenseren door namens
Egypte elders wapensystemen aan te schaffen, onder meer in Rusland.
Saoedi-Arabië vindt tevens dat Washington Al-Sisi en het Egyptische
leger onvoldoende steun geeft. Die kwestie zou onder meer tijdens een
ontmoeting tussen Obama en koning Abdullah vorige maand zijn
aangekaart.

U.S. Apache Delivery Highlights Mixed Messaging on Egypt

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!