Vanaf 1 juli 2015
geldt: als een AOW’er met zijn kind gaat samenwonen, ontvangt hij aanzienlijk
minder pensioenuitkering van de overheid. Het gaat om de helft van het
minimumloon, 300 euro minder dan een volledige AOW-uitkering (1.040 euro).
Dit is geregeld in de Wet werk en bijstand, die in februari door de Tweede
Kamer werd aangenomen. De Eerste Kamer moet de wet nog goedkeuren.
Wet werk en bijstand
De Wet werk en
bijstand is het paradepaardje van de voorgenomen participatiesamenleving van
het liberaal-socialistische kabinet-Rutte. In de wet staat onder
andere dat bijstandsgerechtigden werk moeten verrichten als tegenprestatie voor
hun uitkering.
Ook geldt dat er
wordt gekort op de uitkering als men niet alleen woont. Een maatregel die dus
ook geldt wanneer iemand zijn zieke ouder of grootouder in huis neemt.
Participatiesamenleving
Participatiesamenleving
is niet alleen dé term van het huidige Nederlandse kabinet van PvdA en VVD. Koning
Willem Alexander gebruikte het woord officieel in zijn troonrede van september 2013. Volgens de regerende partijen duidt ‘participatiesamenleving’ op een samenleving waar iedereen
verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen omgeving en situatie.
In de praktijk
betekent dit dat men een tegenprestatie moet leveren voor een uitkering en dat er bij handicap of moeilijkheden eerst beroep wordt gedaan op de
directe omgeving en pas daarna op de instanties. Dit betekent dus ook dat
ouderen langer thuis zouden moeten wonen.
Zorgboete
Er is nu al veel
protest tegen de komende maatregelen. De wet die kort op de AOW is door de
volksmond omgedoopt tot ‘de zorgboete’. Mensen begrijpen niet dat ze gestraft
worden voor datgene wat de overheid van hen verlangt: de zorg
van hulpbehoevende familieleden op zich nemen.
De tegenstelling die
ontstaat is voor velen moeilijk te begrijpen. Ook voor gemeenten zal de
invulling lastig worden. Aan de ene kant moet een gemeente ouderen
stimuleren om thuis te blijven wonen en is de verwachting dat achthonderd
verzorgingshuizen gesloten moeten worden. Aan de andere kant wordt het dus
moeilijker gemaakt om een ziek familielid in huis te nemen.
Bezuinigingen
Het kabinet is
voornemens om ruim 2,8 miljard te bezuinigen op de zorg. Daar komt bij dat de
zorg van centrale organen wordt overgeheveld naar de gemeenten die met minder
geld nu zelf moeten bepalen hoe ze voorzien in de zorgbehoeften van hun
burgers.
Door een akkoord met de SGP, ChristenUnie en D66 heeft het kabinet-Rutte
zich verzekerd van een meerderheid in de Eerste Kamer voor de bezuinigingen.
Hierdoor is het vrij zeker dat de maatregelen worden doorgevoerd.
Protest
Langzaam maar zeker
komt het protest op gang. Veel mensen geven aan zich ernstige zorgen te
maken. Naast een grote petitie tegen de sluiting van
verzorgingshuizen, inmiddels ondertekend door tienduizenden betrokkenen,
plaatsten op initiatief van Abvakabo FNV prominente Nederlanders gisteren een advertentie in de Volkskrant.
In de paginagrote advertentie – ondertekend door onder meer Sonja Barend,
Frits Barend, Britta Böhler, Wijnand Duyvendak, Arnold Heertje, Jan
Marijnissen, Freek de Jonge, Jan Pronk, Maarten ‘t Hart en Ebru Umar – wordt het
kabinet opgeroepen om af te zien van grote bezuinigingen in de zorg. Ook wordt
gevraagd om de behandeling van de twee grote zorgwetten in ieder geval een jaar
uit te stellen. “Je kunt niet de verzorgingshuizen sluiten, terwijl ook in de thuiszorg wordt gesneden.” Aldus de initiatiefnemers.
Reacties
Mezzo, de
landelijke organisatie voor mantelzorg en vrijwillige zorg, krijgt honderden
telefoontjes van bezorgde burgers. “Meerdere families hebben door de angst voor
een korting op het basispensioen hun plannen in de ijskast gezet. Sommige
ouders en kinderen die al samenwonen vrezen de kosten niet meer op te kunnen
brengen. De maatregel wordt als onrechtvaardig ervaren, als een straf, een
belemmering.”
Staatssecretaris
Jette Klijnsma (PvdA), initiatiefneemster van de wet, laat weten dat ze de
plannen hoe dan ook door wil voeren: ”Mensen die samen in een
huis wonen, hebben schaalvoordelen omdat ze kosten kunnen delen. Ik vind dat
dit voordeel in de uitkeringshoogte terug kan komen.”
Ouderenbonden
Ook de ouderenbond
ANBO ontvangt berichten van ouderen die korting op de AOW vrezen. De Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG) voorspelde eerder dat deze wet de mantelzorg
veeleer zal afremmen in plaats van stimuleren.
Veel mensen laten
weten dat mantelzorgen juist meer kosten met zich meebrengt, bijvoorbeeld voor
het aanpassen van een woning. Gemeenten maken het kinderen nu lastig om hun
ouders in huis te nemen door een oerwoud aan regelgeving. Door de voorziene
zorgboete zal het zicht niet helderder worden.
Dat onderschrijft de
ouderenbond. ANBO-directeur Liane den Haan zegt: “Bij de grootschalige
cultuurverandering naar een participatiesamenleving die de overheid wil, moeten
de regels meewerken. Initiatieven om langer thuis te blijven wonen, moeten
juist gestimuleerd worden en niet ontmoedigd.”
De Eerste Kamer is
voornemens de wet nog voor de zomer in het parlement te behandelen.