Wie één les mist, krijgt een waarschuwing in de bus. Een tweede
keer afwezig zonder geldig attest, betekent een week geen loon. Wie
drie keer ongewettigd afwezig is, verliest zelfs definitief zijn
leefloon. Liesbeth Homans probeert haar beleid te verdedigen en heeft
n.a.v. dit arrest de richtlijnen in het vademecum zelfs strenger
gemaakt. (De
Morgen 15 april 2014)

Eerst de puntjes op de i. Homans schrijft:
“Concreet komt het hier op neer: in het verleden kon een ontvanger
van een leefloon die tweemaal onwettig afwezig was op de cursus
Nederlands een tijdelijke schorsing van zijn uitkering opgelegd
krijgen.

Naarmate het aantal onwettige afwezigheden opliep, werd die
schorsing stelselmatig verlengd tot een maximum van 30 dagen.” Dat
is niet juist, in het vademecum, dat dateert van onder Monica De
Coninck, staat wel degelijk dat driemaal ongewettigde afwezigheid
volledige afschaffing van leefloon inhoudt:  “Bij een 2de
herhaling (ongewettigde afwezigheid) wordt het leefloon definitief
afgeschaft wegens geen bereidheid tot tewerkstelling.

Bij het
voorstel tot definitieve afschaf wordt de klant uitgenodigd voor
horing. Betreft het een definitieve afschaf van equivalent leefloon
(nvda. dat zijn mensen die in het vreemdelingenregister zijn
ingeschreven), dan is er geen horing”. In de aanpassing van het
vademecum n.a.v. het arrest van het arbeidshof die dateert van 26
maart 2014 behoudt Homans deze sanctie van definitieve schrapping van
leefloon bij driemaal ongewettigde afwezigheid.

Ze gaat zelfs nog een
stap verder: nu moeten ook de 65-plussers verplicht Nederlandse les
volgen. Zij moeten een contract ondertekenen en bij niet naleven of
ongewettigde afwezigheden dreigen zij ook hun laatste inkomen te
verliezen. Op die leeftijd en zeker in geval van analfabetisme 
weten we dat het bijna onmogelijk is dat deze mensen überhaupt nog
in staat zijn om de Nederlandse taal te leren.

Er zijn 101 redenen
waarom mensen in een precaire situatie een les Nederlands kunnen
missen. Het gaat soms om alleenstaande moeders die
geen opvang vinden voor hun kind. Of mensen die geen vervoer hebben…
Juist die mensen hebben niet zomaar de middelen, of kennen niet
altijd de juiste wegen om een afwezigheidsattest te laten opmaken.

Ze
hebben zelfs ook niet het geld om een arts te roepen om in geval van
ziekte een afwezigheidsattest te bekomen. Zij vertoeven in een
overlevingsstrategie en het al of niet missen van een les Nederlands
behoort daarbij niet tot de topprioriteiten. De sanctie is niet
proportioneel. 

Als de leefloontrekker echt van slechte wil zou
zijn geef hem dan een extra-les Nederlands of een strafstudie of zo.
Maar ontneem mensen én hun kinderen hun laatste bestaansmiddel niet
omdat ze driemaal ongewettigd afwezig zouden zijn geweest. 

De
sancties zijn ook contra-productief want de zwaksten worden zo hun
levensmiddelen ontnomen, verdwijnen in de extreme armoede of halen een
grote schuldenlast op hun rug. Het is geen zakgeld dat afgenomen
wordt, maar de laatste middelen om aan basisbehoeften te kunnen
voldoen.

Na verlies van leefloon volgt voor vele mensen de
uithuiszetting of afsluiting van water, gas of elektriciteit. Het is
niet alleen onwettelijk, maar ook onmenselijk om op die manier te
sanctioneren.