De fractie van Gauche Unie Européenne/Nordic Green Left (GUE/NGL) in het Europees
Parlement liet een studie uitvoeren van de te verwachte effecten van
het TTIP-verdrag door het Oostenrijkse onderzoeksinstituut ÖFSE
(Österreichische
Forschingsstiftung für Internationale Entwicklung – Oostenrijks
Onderzoeksinstituut voor Internationale Ontwikkeling).

Het ÖFSE is het
belangrijkste onderzoeks- en informatiecentrum over
ontwikkelingssamenwerking en ontwikkelingsbeleid in Oostenrijk. Voor
hun onderzoek werkten drie leden van het ÖFSE
samen met twee Amerikaanse economen.

De
prognoses die door de Europese Commissie – hoofdzakelijk door Europees
Commissaris voor Handel Karel De Gucht – worden geciteerd, zijn
gebaseerd op een aantal studies die de Commissie zelf bestelde bij een
aantal andere onderzoeksinstellingen.

Het ÖFSE
analyseerde de vier voornaamste en door de Europese Commissie meest
geciteerde rapporten. Wat zij vonden waren “beperkte en onzekere
economische voordelen maar belangrijke negatieve risico’s”:

1. De
   verwachte voordelen van het TTIP zijn zeer bescheiden. Alle
   onderzochte studies geven een positieve invloed aan voor het globale
   bruto nationaal product (bnp) van de EU, voor de handelsstromen en
   voor de reële lonen met 0,3 tot 1,3 procent. De werkloosheid zou
   onveranderd blijven of verminderen met 0,42 procent, wat volgens het
   ÖFSE
   een zeer onrealistische veronderstelling is. Het gaat hierbij
   alleen om langetermijneffecten over een periode van 10 à 20 jaar.
   Over de kortetermijneffecten spreken de onderzochte studies zich
   niet uit. Bovendien zal heel wat van de nieuw gecreëerde
   werkgelegenheid gaan naar slechter betaalde, minder zekere en
   flexibele banen en zullen vooral oudere en lager-opgeleide
   werknemers negatieve gevolgen ondervinden van het TTIP.
2. Deze
   geschatte voordelen hangen voor 80 procent af van niet-tarief
   gerelateerde maatregelen (NTM). Omdat de tariefbarrières tussen de
   VS en de EU al zeer laag zijn (gemiddeld minder dan 5 procent)
   moeten meeste de voordelen komen van maatregelen die niet met
   tarifering van internationale handel te maken hebben, zoals
   wetgeving, regulering en standaardisering van producten. Deze
   veronderstelde NTM-voordelen zijn volgens het onderzoek van het
   ÖFSE
   echter “overdreven optimistisch”. Met meer realistische
   inschattingen worden de verwachte economische voordelen alleen maar
   kleiner.
3. De
   verwachte veranderingen aan de wetgeving en de regelgeving zullen
   zware sociale kosten me zich meebrengen. Deze kosten worden in de
   door de Europese Commissie geciteerde studies volledig genegeerd.
   De NTM-maatregelen bedreigen het openbaar beleid op gebied van
   consumentenrechten, openbare gezondheid en leefmilieunormen, allemaal
   bevoegdheden waarbij de vrijwaring van algemene maatschappelijke
   rechten door de overheid cruciaal is.
4. Er
   zijn ook aanzienlijke macro-economische kosten aan dit verdrag. Tijdens
   de eerste tien jaar van de invoering van het TTIP-verdrag worden
   bijkomende overheidskosten verwacht om nieuwe werkloosheid op te
   vangen voor een geschat bedrag van 5 tot 14 miljard euro. Daarnaast
   wordt een verlies van overheidsinkomsten verwacht uit belastingen en
   sociale afdrachten van 4 tot 10 miljard euro over dezelfde periode van tien jaar.
5. De
   inkomsten voor het budget van de EU zelf door de bijkomende
   afschaffing van importtarieven zullen verminderen met 2 procent of
   ongeveer 2,6 miljard euro. Over tien jaar zal dat minstens leiden
   tot minder inkomsten ten bedrage van 20 miljard euro.
6. De
   rapporten die de Europese Commissie citeert vermelden nergens de
   gevolgen die het TTIP zal hebben op de ontwikkelingslanden die
   handel drijven met de EU. Voor deze landen zal het TTIP resulteren
   in een gemiddelde vermindering van hun BNP met drie procent.
7. De
   handel tussen EU-lidstaten onderling zal meer dan waarschijnlijk
   ook afnemen. ÖFSE heeft dit echter niet nader
   onderzocht.
8. Het
   NAFTA-verdrag van 1994 tussen Canada, de VS en Mexico wordt regelmatig geciteerd als voorbeeld van een succesvol
   vrijhandelsakkoord. In werkelijkheid heeft dit verdrag geleid tot
   een verplaatsing van 600.000 tot 1,2 miljoen banen van de VS naar
   Mexico tussen 1993 en 1999. Voor Mexico werd het effect van die
   nieuwe banen volledig teniet gedaan door het feit dat deze banen
   veel slechter betaald, onzeker en flexibel werden terwijl
   ondertussen in de landbouwsector miljoenen boeren hun inkomen
   verloren. Alleen al de invoer van gesubsidieerde maïs uit de VS
   naar Mexico heeft tussen 1994 en 2004 geleid tot een verlies van 1
   miljoen banen in de maïsteelt (maïs is het basisvoedsel van
   Mexico).

Het
ÖFSE besluit dat de huidige gunstige prognoses niet op stevig onderbouwde
studies gebaseerd zijn en dat een grondige studie – die ook
rekening houdt met de hierboven vermelde aspecten – noodzakelijk is
alvorens dit verdrag kan worden goedgekeurd.

Volledige tekst van het ÖFSE-rapport

Persbericht GUE/NGL