Shenzhen is een van de snelst groeiende steden ter wereld, behorend tot
de grootste havens te wereld. Zoiets
roept het beeld op van een onleefbare, chaotische, volgebouwde ruimte,
met een onnoemelijke verkeerschaos en een zware pollutie. Zoals het vaak ook doorklinkt in
Chinaberichtgeving. Hier is er echter weinig
van te merken.
Bijzonder planmatig is aan een verschroeiend tempo een nieuwe grootstad
neergepoot, wijk na wijk, blok na blok, met daartussen ruimte autowegen,
collectieve voorzieningen en groene ruimtes. Telkens vanuit een totaalconcept.
Waardoor je snel het beeld moet deleten dat dit één grote bouwwerf is. Precies omdat ze telkens vanuit dat
totaalconcept wijk per wijk lijken af te werken. Daarrond zijn grote industrieterreinen,
aantrekkelijk gemaakt door het statuut van special
economic zone, met allerlei belastingvrijstellingen voor investerende
bedrijven.
Shenhzen kreeg in 1980 de eerste van die zones met speciaal statuut in China.
In 2010 onderging die zone een sterke gebiedsuitbreiding. Het zorgde voor booming business, met een gemiddelde economische groei van – hou u
vast – 25% per jaar. Ook door bijzonder
zware buitenlandse investeringen. De
regio is vooral gekend voor zijn productie van ICT-toestellen en computeronderdelen, als de elektronicafabriek van de wereld, wordt soms beweerd.
Vandaag bezochten we het spraakmakende
Taiwanees bedrijf Foxconn, dat onder meer
voor Apple de iPhones en Ipads maakt. Een megabedrijf met 400.000 werknemers. Dat zit in de “rayon” van Ferre Wyckmans, algemeen secretaris LBC-NVK,
die daarover in een volgende bijdrage op de Chinablog van het ACV verslag uitbrengt.
Dit soort booming – elk jaar gemiddeld een kwart meer –
productie is niet vol te houden. Vorig
jaar zat de economische groei nog maar
aan 10,5%, al is ook dat nog bijzonder hoog.
Bij de vakbondsafdeling van Shenzhen, waarmee we
gisteravond een uitgebreid gesprek
hadden, lijken ze te beseffen dat nog zal moeten worden gedimd. Geen erg, vinden ze, we moeten veel meer
inzetten op kwaliteitsvolle groei. Slimme groei, noemen ze het hier. Waarbij ze het dan vooral hadden over de vraagstukken van milieu, klimaat,
energie en grondstofbevoorrading.
Ook
dat valt hier enorm op: de inhaalbeweging die ze op dat vlak aan het maken zijn. Met een zorgvuldige selectie van het type
bedrijven dat men nog wil aantrekken: bedrijven met een hoge CO²-uitstoot zijn hier niet
meer welkom, zei de lokale voorzitter van de vakbond. En met ruimte inzet van de nieuwste energie-
en milieutechnologie, op alle gebied. Waardoor dit land ook op dat vlak de grote sprong voorwaarts lijkt te
maken. Terwijl wij in Europa maar wat
lijken aan te modderen.
Op het publieke domein
vind je wellicht geen betere illustratie dan het nieuwe treinstation dat ze
hier op een hik en een knik hebben gebouwd (zie foto). Daar kregen we na Foxconn een rondleiding, contacten met de vakbond en
de werknemers inbegrepen. Het is een
mastodontproject, maar in amper dertig maanden geklaard, de hele omgeving – hotel,
shoppingcentrum en groenpartijen –
inbegrepen. En ook vanuit
ecologisch oogpunt bijzonder doordacht, voor zover je dat kunt beoordelen.
Zo’n enorme groei kan
uiteraard niet zonder massaal werknemers aan te trekken vanuit Oost- en
Midden-China. Al moet je die dan ook wel
te slapen leggen. Deels in de stad en deels op de bedrijfsterreinen
zelf, in slaapblokken die ze daar hebben neergepoot. Veel jongeren vooral. Daarover morgen meer in
een apart stukje.
Morgen ook meer over
een nieuwe etappe op onze reis: Shanghai. Nog zo’n megapolis. Alleen iets
beter bekend.
