De menselijke natuur komt steeds in opstand
tegen tirannie en reageert creatief. Dit
is nu waar het burgeractivisme om draait, omdat creativiteit elke vorm van
tirannie kan omverwerpen, zelfs in de slagvelden van Syrië. Het burgerprotest
is uniek in elke stad; dit toont zijn rijkheid en diversiteit. Omar en Ibrahim
Assil, twee broers van de Syrische Geweldloze Beweging, brachten het geweldloos
verzet in kaart op de #Syrian_NonViolence_Map.
Tegenwoordig
krijgen we in de media vooral beelden te zien van de strijdende partijen. De
razendsnelle opkomst van extremistische groepen is en ook het gebruik van
containerbommen en honger als wapens van het regime zijn zorgbarend. Ook de
rebellen maken zich steeds meer schuldig aan mensenrechtenschendingen. Op het
terrein zien we dat geweldloos verzet volhardt. Dit komt echter minder in de
media omdat de activisten op het terrein voornamelijk in het Arabisch
communiceren. VRT-Journaliste Inge Vrancken meent dat een andere reden de
weigering van het regime is om correspondenten toe te laten. Zo kan de
informatie niet dubbel gecheckt worden. Het is ook zo dat deze bewegingen vaak
op een niet zichtbare manier worden georganiseerd. Eens deze bewegingen
aandacht krijgen, zijn er vaak vergeldingsacties van het regime. Volgens
de activiste Rajaa Altalli ligt het vaak de veiligheidssituatie van de burgeractivisten;
‘ het feit dat energie schaars is zorgt ervoor dat activisten weinig tijd
steken in het naar buiten brengen van hun verhalen. De activisten hebben ook
weinig ervaring met marketing. Maar het belangrijkste probleem is dat de
internationale journaliste weinig interesse hebben voor het middenveld dat
weerstand biedt.’
De
burgeractivisten van tegenwoordig zijn de activisten van in het begin van de
revolutie die niet naar de wapens hebben gegrepen. Natuurlijk zijn er plaatsen
zoals in Lattakia en Tartous waar de activisten in het begin van de revolutie zich
genoodzaakt zagen om naar de wapens te grijpen. Toch is dit geen zwart-wit
verhaal omdat veel burgeractivisten grote opofferingen hebben gemaakt om de
revolutie geweldloos te houden. De bekende mensenrechtenactivist uit Kafranbel,
Raed Fares kreeg bijvoorbeeld doodsbedreigingen en overleefde een aanslag.
Verschillende activisten zoals Yehya Cherbaji en Rami Al Razzouk zijn
respectievelijk gekidnapt of verblijven in gevangenschap. Er zijn
burgeractivisten die nauwe banden onderhouden met het Vrije Syrische Leger,
maar bijvoorbeeld in Darraya en Kafranbel hebben de lokale volksraden de
rebellen onder controle.
Volgens Raed
Fares, is de Syrische revolutie geweldloos begonnen en zal deze ook geweldloos
blijven. Volgens Iyas Kadouni, een Syrische Activist in België, is het
geweldloos verzet onze nationale plicht omdat anders alles in elkaar stort: ‘wij
moeten weerstand bieden’. De onderstroom van de Syrische revolutie is
geweldloos, volgens Raed Fares mag er zelfs niet over een burgeroorlog
gesproken worden omdat het een revolutie is. ‘Wij verzetten ons tegen het
terrorisme van het regime en de extremisten; het is het regime dat iedereen
wilt doen geloven dat het conflict een burgeroorlog is.’ Het is echter zo dat het
regime sinds het begin de sektarische spanningen gepromoot heeft om zijn
verdeel en heersstrategie toe te passen.
Het
burgeractivisme is uitermate belangrijk omdat het bouwt aan een toekomstig
Syrië. Initiatieven zoals Radio Alwan promoten vrije meningsuiting en debat. In
Darraya bokst Enab Balady op tegen de officiële kranten van het regime door een
onafhankelijk weekblad te promoten. In de provincie Idlib worden omwille van
het hakken van bomen voor brandstof in de winter en de vernieling van bomen
door de bombardementen van het regime nieuwe bossen geplant. Vrouwen eisen hun
rechten op tijdens de internationale dag van de vrouw. Omdat zij vinden dat zij
ondanks grote opofferingen weinig hebben kunnen bereiken en niet vertegenwoordigd
zijn in de oppositie. Jongeren die muziek spelen in het Yarmouk
vluchtelingenkamp omdat ze hun gemeenschap willen motiveren en liever het
geluid van muziek horen dan van geweerschoten. Activisten in Saraqib die muren
van kapot geschoten huizen beschilderen met slogans omdat de inwoners hoop
zouden hebben overal waar ze gaan. Dit zijn maar enkele voorbeelden van de vele
initiatieven. De meeste zijn ondergronds actief uit schrik voor vergeldingsacties
van het regime en de extremisten. Volgens de journalist Amer Matar kan vrijheid
niet bereikt worden zonder er een enorme prijs voor te betalen en het zal jaren
duren voor we onze droom van een vrij en rechtvaardig land kunnen
bereiken.
Deze
burgeractivisten zijn de sleutel voor vrede en verzoening in Syrië. Zij zijn
diegene die in een post-conflict situatie geen drastische koerswijzigingen
moeten doen en hun wapens niet moeten neerleggen. In de heropbouw zal het
ontwikkelingsparadigma centraal staan, deze burgeractivisten zijn getraind in
verzoening en zullen hier dan ook een centrale rol in spelen.