Het aantal GAS-boetes daalde in 2013 met net geen 20%. Een
opvallende daling, vooral veroorzaakt door het aanhoudende protest. En
daar mogen we best fier op zijn, stelt Gunther Malin (25) in een
opiniestuk. “Laat óns nog geen gas terugnemen.”
“Gemeenten nemen GAS terug”, kopt Het Laatste Nieuws
vandaag. Een titel waardoor bij menig criticus van de sancties het hart
een sprongetje maakt van vreugde. Goed nieuws! Het mag ook wel eens. In
2013 werd maar liefst 18% minder GAS-boetes uitgeschreven dan in het
jaar ervoor. 18 procent. Je zou daaruit kunnen besluiten dat in 2012 één
op de vijf sancties overbodig was. Maar vooral dat gemeenten en steden
te gretig met hun nieuwe speeltje omgesprongen zijn. Door zaken te
beboeten die het niet waard zijn, of door te vergeten dat een
vriendelijk woordje soms volstaat.
“De gemeenten waren een beetje overenthousiast”, zegt een professor
Overheidsfinanciën in de krant. Bij een daling van 18% is ‘een beetje
overenthousiast’ zacht uitgedrukt, maar goed, het weze hem vergeven. En
het weze de lokale overheden vergeven dat ze hun nieuwe speelgoedje niet
met mate konden gebruiken. Hoe bent u zelf wanneer u een nieuwe iPhone
gekocht heeft? Maar de belangrijkste vraag is toch deze: is het toeval
dat 2013 ook hét jaar was van het protest tegen de Gemeentelijke
Administratieve Sancties?
Niet langer lijdzaam
Na de PIDMAG van het jongerenpersagentschap StampMedia
eind 2012 barstte het debat rond de GAS-boetes immers los. Daarmee
gepaard ging een langzaam groeiend protest, vanuit alle lagen van de
bevolking: politici, academici, juristen, journalisten en Jan met de
pet. Een protest dat minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet
zonder enige schroom, en naïef als ze was, afdeed als “internetkabaal van een paar vzw’s“.
Die ‘paar vzw’s’, waaronder de Vlaamse Jeugdraad, de Liga voor
Mensenrechten en het Kinderrechtencommissariaat, lieten zich echter niet
van hun stuk brengen.
En ziedaar. Welke oorzaak voor de daling wordt in de krant genoemd?
Het ‘internetkabaal’ tegen de GAS-boetes. Burgemeesters durven het niet
meer te negeren en permitteren zich geen fratsen meer. Er is geknutseld
aan politiereglementen, absurditeiten zijn eruit gehaald en ambtenaren
zijn minder schrijfgraag. Bovendien weet de burger beter hoe hij beroep
kan aantekenen tegen een GAS-boete. Het protest en de berichtgeving
gaven de bevolking met andere woorden de kans zich mondiger, en vooral
minder lijdzaam, op te stellen.
Ere wie ere toekomt
Chapeau dus voor de burgemeesters, die hun teerbeminde
repressiemiddel eindelijk kritisch benaderen. Maar de meeste dank moet
uitgaan naar de drijvende krachten achter het debat en het protest.
Omdat zij, ondanks het misprijzen van de regering en het hoongelach van
GAS-fans, met deugdelijke argumenten bleven aankomen en aantoonden dat
het systeem een waar gedrocht geworden was. Dat de democratie opgeschort
werd met een ongrondwettelijk en parallel rechtssysteem.
Dat er bovendien signalen klinken dat de federale regering de GAS-wet
zou willen terugschroeven, is een overwinning voor diezelfde critici en
bewijst dat ook de media hun rol van waakhond niet volledig afgegooid
hebben. StampMedia nam daarbij het voortouw, andere media konden hun
wagentje aanhaken en deden dat ook. En zelfs al vervielen kranten en tv
soms in karikaturen, dat was voor een groot deel de schuld van de
gemeenten, die zelf een farce maakten van de GAS-wet.
Let op: wij — media, juristen en burgers — mogen niet op onze
lauweren rusten. Na 25 mei zal een nieuwe regering haar intrek nemen in
de Wetstraat. En we moeten ervoor zorgen dat zij het dossier opnieuw
naar zich toetrekt. De GAS-wet moet niet enkel op lokaal, maar vooral op
federaal niveau herbekeken worden. Met een enger kader waarin de
sancties ingevoerd en toegepast kunnen worden, verdwijnen de
absurditeiten en misbruiken vanzelf.
De opdracht voor de kersverse regering is dus duidelijk: ze moet
opnieuw een veiligheidspal op het GAS-wapen installeren, voor er weer
blinde kogels vertrekken.
© 2014 – C.H.I.P.S. StampMedia – Gunther Malin
