Welvaartsstaat onder druk
Solidariteit, Afbraak welvaartsstaat, Noord zuid -

Welvaartsstaat onder druk

dinsdag 18 februari 2014 22:31
Spread the love

Met de steeds meer groeiende invloed van conservatief liberale maatschappelijke hervormingen komt onze welvaartsstaat steeds zwaarder onder druk te liggen. Allerhande arbeidersbewegingen en progressieve denkers roepen op om die welvaartsstaat met alle middelen hiertegen te verdedigen. De vraag is niet alleen of dit vanuit internationale solidariteit wel de eerlijkste strategie is maar evenzeer of dit op termijn ook wel de verstandigste is.

Uiteraard kan het zeker niet de bedoeling zijn om te suggereren dat men de vrije markt op zijn beloop dient te laten en allen die niet tot de economische elite behoren als een citroen maar moet laten uitpersen. Verzet tegen deze vorm van uitbuiting en misbruik blijft essentieel. Maar een strijd in functie van het behoud van de welvaartsstaat is in de huidige gemondialiseerde wereld op langere termijn misschien helemaal geen haalbare kaart, daarenboven verzaken we daarbij ook wel aan voldoende internationale solidariteit.

De problematiek daarbij ligt niet op nationaal vlak, binnen een dergelijke imaginaire cocoon zou die sociale strijd immers wel degelijk aangewezen en volstrekt haalbaar zijn. De werkelijkheid is echter van dien aard dat zo’n cocoon enkel bestaat binnen een zeer kortzichtige visie en niet strookt met de werkelijkheid van de gemondialiseerde wereld. De meeste progressieve ideologieën hebben hun oorsprong uit een verleden waar we echter wel nog in een dergelijk reëel bestaande economische cocoon leefde, ze hebben zich in de loop der tijd echter onvoldoende aangepast aan een zeer ingrijpend veranderende wereld. De visies die in hoofden van heel wat progressieven spelen bieden geen oplossing voor de huidige problematieken.

Die problematiek is driedelig. Enerzijds is de macht van de vrije wereldhandel danig groot dat een progressief-protectionistische houding hiertegen leidt tot zelfdestructie. De sterke economische spelers kunnen zich immers probleemloos een zelfs redelijk betekenend verlies permitteren in functie van het destabiliseren van een dergelijk progressief project. Ze hebben er overigens alle belang bij dit te doen, een precedent zou op langere termijn voor hun mogelijks veel ernstigere gevolgen kunnen hebben, daarenboven kunnen zij binnen de context van de vrije markt een dergelijke verliespost steeds naderhand recupereren door verder doorgedreven economische uitbuiting. Men dient er niet aan te twijfelen dat een dergelijke tegenreactie zal plaatsvinden en jammerlijk genoeg ook zal overwinnen. Enkel een op mondiaal vlak grootschalig synchroon georganiseerde omwenteling maakt een kans op slagen, de reële organisatorische haalbaarheid van een dergelijk project is sowieso momenteel geheel nihil. Dit is een bijzonder problematische situatie.

Anderzijds is er de morele rechtvaardiging van onze welvaartsstaat of beter gezegd het gebrek eraan. We mogen niet vergeten dat onze welvaartsstaat haar oorsprong heeft in de industriële revolutie en de daarop volgende kolonisering. Voor die industriële revolutie was er ook in onze contreien bezwaarlijk sprake van een welvaartsstaat. Die welvaart is er gekomen door de invloed van de kolonisatie. Uitbuiting van kolonies door wat in feite zo goed als slavenarbeid was en tegelijk het roven van grondstoffen aldaar heeft onze maatschappij geen windeieren gelegd. Het heeft ook voor problematische ontwrichtingen gezorgd in de derde wereld die tot op de dag van vandaag niet enkel blijft bestaan maar dikwijls zelfs nog toeneemt. De kolonisatie en daarop volgende post-kolonisatie creëerde tot op vandaag de dag een schrijnende noord-zuid ongelijkheid. Dit impliceerde niet enkel economische uitbuiting maar ook een politieke destabilisatie om elke emancipatorische ontwikkeling tegen te gaan daardoor is het heersende wanbeleid in de voormalige kolonies voornamelijk te wijten aan de bewuste politieke sabotage die door de kolonisators gevoerd werd. Die noord-zuid ongelijkheid is essentieel voor het voortbestaan van onze maatschappelijke welvaart alhier, het idee dat we voldoende zelf bedruipend zijn om enerzijds dezelfde levensstandaard te behouden en tegelijk die ongelijkheid op te heffen is een illusie. Het daarom in stand houden van die internationale ongelijkheid impliceert echter een verantwoordelijkheid die geen progressief denker zou dienen te kunnen aanvaarden.

Maar er is nog een derde facet wat men niet mag over het hoofd zien. Namelijk Migratie. De steeds groeiende noord-zuid ongelijkheid zorgt ervoor dat mensen uit derde wereld landen trachten indien ze dat op enigerwijze kunnen om hun geluk in de economisch sterke landen te beproeven. De ecologische problematieken die steeds grotere impact beginnen te hebben zullen deze evolutie alleen maar bespoedigen, net zoals de lokale conflicten die het gevolg zijn van schaarste en daaruit vloeiende rivaliteit. Die groeiende migratie waarvan we de ware impact tot op heden nog niet echt zien zal een zeer zware druk brengen op onze welvaartsstaat, uiteindelijk zelfs een te zware. Het alternatief echter zijnde een protectionistische houding tegen deze migratie zoals die zich momenteel steeds meer ontwikkeld is daarenboven buiten het feit dat het moreel geheel verwerpelijk is ook geheel contraproductief. Om de volgende reden:

De bewustwording in de derde wereld groeit parallel met de mondialisering, zo ook de verontwaardiging jegens het moreel niet gerechtvaardigde onevenwicht. Een groeiende afbakening van onze grenzen zal op termijn enkel leiden tot toename van druk van buitenaf, groeiende conflicten die onze buitenlandse economische belangen zullen bedreigen alsook internationaal terrorisme buiten en binnen onze eigen grenzen. Een repressief optreden zal behoudens een tijdelijke afname uiteindelijk geen enkel resultaat bieden en ons enkel dwingen tot steeds grotere militaire inspanningen dewelke ons te nauwer nood tot ons politiek en economisch faillissement zullen leiden. Protectionisme tegen migratie is dus een kortzichtig beleid dat gedoemd is op lange termijn te imploderen na eerst veel humane en maatschappelijke drama’s te hebben veroorzaakt. Daarenboven zal het onze relatie met anderen waarmee we toch zullen moeten leren leven en delen alleen maar schaden en vreedzame oplossingen ernstig hypoticeren. Het is dan ook veel verstandiger te investeren in een goede verstandhouding dan in oorlog, het laatste kost uiteindelijk trouwens nog meer.

We kunnen het onszelf dus maar beter gemakkelijker maken en vrijwillig instemmen met een internationale herverdeling of we dat nu leuk vinden of niet. Dat onze welvaart daar bij zal inboeten is een onvermijdelijkheid. De internationale herverdeling is geen keuze die we maken, de enige keuze die we kunnen maken is of we de realiteit van het op termijn onherroepelijke ervan willen inzien en de organisatie ervan al dan niet zo pijnloos mogelijk voor eenieder bewerkstelligen. Het is niet alleen een morele keuze maar ook een verstandige.

De arbeidersklasse voorstellen dat ze hun levensstandaard kunnen behouden, of nog meer hilarisch zouden kunnen verbeteren, door de rijken hun kapitalen te laten ophoesten is volksverlakkerij. Maar de rijken pluimen blijft uiteraard toch ook in deze context nog steeds wel een absolute evidentie. Laat dat zeker niet verkeerdelijk verstaan worden. Het mag u dan mogelijks weinig verleidelijk in de oren klinken, realiseer dan wel dat de oorzaak daarvan ligt in uw internationaal bijzonder bevoorrechte positie, een positie die nooit kan blijven behouden worden. Nu is het niet allemaal kommer en kwel, de ecologische problematiek zal ons op lange termijn trouwens ook dwingen tot een andere levensstijl en -visie. De materiële versobering hoeft niet per sé een effectieve daling in de levenskwaliteit te impliceren, maar prioriteiten zullen anders gesteld moeten worden en voldoening uit andere zaken gehaald. Dé uitdaging voor de progressieve denker in deze 21ste eeuw is hoe deze transformatie op een intelligente aanvaardbare en rechtvaardige wijze en met de minst mogelijke conflicten kan worden verwezenlijkt.

geschreven door: Abrimont

take down
the paywall
steun ons nu!