Het vurige verlangen van de Zuid-Afrikaanse regering om na de apartheid snel miljoenen mensen van water te voorzien, heeft wellicht pogingen om op lange termijn goede basisdiensten te leveren, gehinderd. Het land moet een race tegen de klok lopen om alle lekkende systemen te dichten. Er zijn immers zoveel lekken dat de watervoorziening in gevaar kan komen.

Jay Bhagwan, manager Waterverbruik en Afvalverwerking bij de Wateronderzoekscommissie (WRC), zegt dat deze waterverspilling een gevolg is van een overheid die een groot deel van de bevolking van 51 miljoen mensen, te snel van water wilde voorzien. “Het onderhoud had te weinig prioriteit en daar zien we nu de gevolgen van.”

Uit een studie van het WRC vorig jaar bleek dat in Zuid-Afrika jaarlijks een derde van het leidingwater weglekt; een hoeveelheid vergelijkbaar met 4,3 miljoen zwembaden vol water.

Uittocht technici

Kobus van Zyl, docent Hydraulische Techniek aan de Universiteit van Kaapstad, die watersystemen als specialisatie heeft, erkent dat het beleid vlak na de apartheid heeft bijgedragen aan de huidige problemen. Maar hij zegt dat de uittocht van technici en projectmanagers in de afgelopen twintig jaar de belangrijke oorzaak is.

“Het grootste probleem is dat we veel expertise zijn kwijtgeraakt, zowel op gemeentelijk niveau als op nationaal niveau bij het departement voor Waterzaken”, zegt hij. “Er bestaat een groot gebrek aan technici en projectmanagers. Je kunt een distributiesysteem eenvoudigweg niet goed beheren, als er niet genoeg mensen met kennis van zaken zijn.”

Van de ongeveer 230 gemeenten in Zuid-Afrika, hebben er 79 geen civiel ingenieurs of technici in dienst, blijkt uit een rapport van Allyson Lawless, voormalig voorzitter van het South African Institute of Civil Engineering.

Ontwikkeling

Los van het feit dat de waterverspilling de Zuid-Afrikaanse economie jaarlijks 472 miljoen euro kost, lijdt ook de sociaaleconomische ontwikkeling van het land eronder. “Water is niet een onderdeeltje van de economie, maar is van levensbelang”, zegt Christine Colvin, manager bij het World Wide Fund for Nature in Zuid-Afrika. “De economie draaiend willen houden zonder water, is net zoiets als willen blijven leven zonder bloed in je lichaam.”

Het lijkt erop dat de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma de waarschuwingen serieus neemt: hij heeft zijn minister van Water en Milieuzaken, Edna Molewa, gevraagd het waterverlies met 50 procent te verminderen in 2014. Het departement stimuleert nu gemeenten lekken te repareren en inwoners om ze te melden.

Auteur: Melany Bendix