Praten over seksualiteit en relaties is nog altijd niet vanzelfsprekend. Volgens Sensoa is een goede relationele en seksuele vorming (RSV) één van de voorwaarden voor een gezond seksueel leven. Vorig jaar stond tijdens de ‘Week van de Lentekriebels’ het thema weerbaarheid en grenzen stellen centraal. Dit jaar is het dus de beurt aan anticonceptie.

Jongeren staan niet altijd stil bij keuze anticonceptie

De cijfers die Sensoa verzamelde, tonen aan dat jonge koppels voornamelijk de pil of het condoom gebruiken wanneer ze seksueel actief worden. Jongeren staan er niet altijd bij stil of dit wel de ideale anticonceptiemiddelen voor hen zijn. Lies Verhetsel, beleidsmedewerker jongeren voor Sensoa, zegt dat er nog veel mythes bestaan over anticonceptie. “Er doen allerlei gruwelverhalen de ronde over hormonale anticonceptie, die zeker moeten worden genuanceerd.”

“Er zijn inderdaad veiligheidsrichtlijnen waar artsen rekening mee houden”, zegt Lies,” Maar het is zeker niet zo dat hormonale anticonceptie de kans op kanker of een trombose per definitie verhoogt. De keuze voor een bepaalde vorm van anticonceptie verschilt van persoon tot persoon en we willen mensen vooral stimuleren om op zoek te gaan naar wat het beste bij hen past.”

Belang van vorming

Bevallingen bij tieners tussen 15 en 19 jaar nemen af in de meeste West-Europese landen. Het aantal tienermoeders in Vlaanderen is met 6 bevallingen op 1.000 meisjes in 2012 nog nooit zo laag geweest. Het overgrote deel (80 procent) van de tienermoeders in België is 18 of 19 jaar. Belangrijk om op te merken is dat het hier gaat om bevallingen bij tieners, en niet om tienerzwangerschappen.

“We zien dat in de leeftijdsgroep van 11 tot 19 jaar ongeveer 45 procent van de zwangere meisjes kiest voor een abortus”, zegt Lies verhetsel. “Er zijn dus nog een aanzienlijk aantal ongeplande zwangerschappen die kunnen worden vermeden”. Door de aandacht dit jaar te richten op anticonceptie wil Sensoa het thema bespreekbaar maken, zowel binnen relaties als met de huisarts.

‘Tussen de lakens’

Leraren die graag interactief werken kunnen aan de slag met de nieuwe babbelmethodiek ‘Tussen de lakens’. Aan de hand van lakens met levensgrote tekeningen van een naakte man en vrouw, worden leerlingen gestimuleerd om over verschillende aspecten van lichamelijkheid en seksualiteit te praten. 

De lakens vormen een rode draad doorheen het pakket. Ze lokken reactie uit en verlagen de drempel tot communicatie en interactie. Er kan ook worden gewerkt met instructieve platen en kaarten met concrete voorbeelden van situaties of mythes. “De input komt eigenlijk niet vanuit het pakket maar vanuit een groep zelf”, zegt Lies. “Sommige voorbeelden zullen meer van toepassing zijn in de ene school dan in de andere, en de leraren kunnen daarin een sturende rol opnemen.

‘Tussen de lakens’ is getest zowel in de laatste graad basisonderwijs als in het secundair onderwijs (ASO, TSO en BSO en OKAN-klassen). Verschillende methodieken kunnen ook in het buitengewoon onderwijs gebruikt worden. Volgens Sensoa is het materiaal aangepast aan de verschillende leeftijdsgroepen.

Welke anticonceptie kies jij?

Om de verschillende keuzemogelijkheden rond anticonceptie visueel voor te stellen, ontwierp Sensoa een affiche waar de verschillende mogelijkheden als apps afgebeeld staan op een smartphone. In een berichtvenster vraagt de jongerensite Allesoverseks.be als afzender “Welk anticonceptiemiddel kies jij?”.

“We wilden iets herkenbaar nemen wat zowel voor jongens als meisjes zeer herkenbaar is”, zegt Lies Verhetsel. “Jongeren weten veel over smartphones dus dat verbinden met anticonceptie, is visueel sterk en toegankelijk.”

In dezelfde vormgeving werd een minifolder ontwikkeld met informatie verwerkt in een korte test. In de folder is er ruimte voorzien om vragen en bedenkingen te noteren die de jongeren met hun huisarts willen bespreken.

De Week van de Lentekriebels is een initiatief van Sensoa met steun van de Vlaamse Overheid. Ook verschillende partnerorganisaties organiseren campagne-activiteiten. “Deze week willen we zoveel mogelijk mensen bereiken, via de media of brochures bij artsen of aanverwante organisaties. Het is een thema dat een grote invloed kan hebben op iemand zijn leven, dus hopen we dat elke jongeren er deze week op één of andere manier bij stilstaat.”

Een overzicht van al het materiaal en de activiteiten die tijdens de Week van de Lentekriebels doorgaan, is te vinden op www.seksuelevorming.be/projecten/week-van-de-lentekriebels-2014.