Geachte Dirk Van Bastelaere,

Wat betekent een opiniestuk als het zich baseert op achterhaalde informatie enerzijds en populistisch gebazel anderzijds.

Uw stuk in DS 17/01/2014 wankelt meteen waar uw argumentatie berust op achterhaalde informatie. U beweert dat er vergissingen worden begaan bij de recente aanstelling van de Belgische vaderlandse dichter Charles Ducal.  

De eerste vergissing zou zijn dat de initiatiefnemers de titel zelf uitdelen. Uw referentiepunt is de dichter des vaderlands in Nederland voor wie volgens u ‘een heuse volksraadpleging plaatsvindt, nominaties en tv-uitzendingen incluis’. Wat u blijkbaar over het hoofd ziet: Nederland is van de zogenaamde ‘heuse volksraadpleging’ afgestapt. Sinds 2013 beslissen een handvol schrijvers èn een politica. U kunt het nalezen, zo u wilt, op de website: http://www.dichterdesvaderlands.nl/annevegter.html.

De vaderlandse dichter van België is, zoals bekend, een initiatief van het Poëziecentrum (Gent), La Maison de la Poésie et de la Langue Française (Namen) en de literaire organisatie VONK&Zonen (Antwerpen). Ook een handvol literatuurminnenden en schrijvers en, in tegenstelling tot Nederland en tot nader order, zònder politieke assistentie.

Tweede vergissing in de aanstelling van onze vaderlandse dichter is, zo meent u, dat het Belgische initiatief een politiek doel zou beogen: ‘de incivieke Belg opvoeden tot ‘vaderlandsliefde’’. Begrijp ik dit juist: de initiatiefnemers zouden vinden dat de Belgen niet voldoende vaderlandsgevoel hebben en daar zou een dichter voor moeten zorgen?

Ik moet lachen.Waarop baseert u deze uit de lucht gegrepen, naar populisme ruikende stelling, feitelijk? Kunt u gesprekken, enquêtes, onderzoeken van doorslaggevende omvang op tafel leggen die een massaal gebrek aan vaderlandsgevoel in België aantonen?

Ik denk dat u dat niet kunt. Ik denk dat u voor uzelf spreekt. Ik denk dat u spreekt als sympathisant, lid?, van de N-VA, of het Vlaams Belang. En wie dan is, waarlijk, de ‘splijtzwam’ waar u verderop in uw stuk op alludeert.

U schrijft: ‘Groot probleem voor de ‘dichter des vaderlands’ is dat hij met de aanvaarding van de titel niet voor een land kiest, maar tegen een hele bevolkingsgroep die meer autonomie bepleit. Zijn keuze voor België is een keuze tegen Vlaanderen en tegen zijn moedertaal, tegen de historische context waarin zijn poëzie functioneert.’

Ducal heeft, als dichter des vaderlands, nog niet één vers prijsgegeven en voor u staat al vast dat hij tégen ‘een hele bevolkingsgroep’ zal schrijven? Iemand staat hier te briesen en te schudden met zijn hoorns als een, door woede, nijd?, verblinde stier.

Waar liet u uw voelhoorns van weleer, voor inzicht? overzicht? uitzicht?

Van de VS tot België, van Vlaanderen tot China, elk grondgebied, elk staatsbestel is constructie, alle politieke, maatschappelijke, godsdienstige, economische ideologieën zijn constructies. Het zijn wijzen van kijken, denken, formuleren. Zoals ook lyriek (taal)constructie is. De laatste, wat mij betreft, een van het hoogstaandere, ‘wijzere’ soort. Dit alles weet u, als dichter en als dé vertegenwoordiger van het postmodernisme, beter dan wie ook.  

Of om het met Lucebert te zeggen: lyriek is de moeder der politiek.

Of zoals de missie luidt van de huidige dichter des vaderlands in Nederland Anne Vegter – heerlijke familienaam toch, voor een dichter – op de genoemde website na te lezen: ‘vrijheid van denken te heroveren en poëzie in te zetten als radicaal middel tegen de dominantie van politiek-economisch taalgebruik ten faveure van de verbeelding.

Energiek gaat ze deze uitdaging aan door het individu op zijn meest persoonlijke manier te laten spreken, door vragen te stellen en onderzoekend te zijn in plaats van mening gevend. Anne Vegter mikt op een brede verspreiding van poëzie met de nadruk op educatieve projecten in combinatie met kritische kunstzinnige acties. Zij zal zich daarbij niet beperken tot de Randstad maar het hele land laten profiteren van haar activiteiten.’

Ik dacht dat het u, als dichter, aan zou spreken. Ik denk dat iets gelijkaardigs de uitdaging kan zijn voor de Belgische vaderlandse dichter die, over alle politieke belangen heen, in zijn poëtische taal een vraag stelt, een taal of drie prikkelt, een grens overschrijdt, een Belg bepotelt, een Vlaming versiert, een Waal inwijdt, het desnoods van Eupen op zijn heupen krijgt.

Waar ik intussen maar niet uit raak: werd u gevraagd te reageren in DS omdat u daar bekend staat als dichter? Of vanwege een politieke agenda? Zo ja, waarom? En van wie? Die van de krant misschien? Die van u?

De groeten,

Yella Arnouts