Deze week verscheen een onderzoek over de beeldvorming van de Vlamingen. Dat blijkt uit de Vlaamse Migratie- en Integratiemonitor. De studiedienst van de Vlaamse regering vroeg Vlamingen tussen 18 en 85 jaar naar de samenstelling van hun ideale buurt. Het onderzoek is interessant, maar ook een beetje droevig.
Zowat de helft van de Vlamingen wil geen vreemdelingen, personen van vreemde afkomst, in de buurt waar ze wonen. Bijna evenveel mensen zeggen dat migranten hier komen profiteren van onze sociale zekerheid. 40 procent vindt ‘moslims een bedreiging voor onze cultuur en gebruiken. Vooral De Morgen pakte er breed mee uit. De cijfers zijn dan ook verontrustend.
Met meest verbazingwekkende is dat 51% van de Vlamingen nooit contact heeft gehad met migranten. Zoveel? Niet te geloven. Een verklaring kan ik niet bedenken. Het duidt in ieder geval op de gescheiden werelden van Vlamingen en migranten, al is die laatste groep niet homogeen, verre van. Het is zorgwekkend omdat contact met medemensen essentieel is om begrip en waardering te ontwikkelen voor anderen en het ‘andere’.
Je kent dat wel, de meeste mensen die een migrant goed kennen, een buur of een medewerker, vinden die persoon van vreemde afkomst best wel oké, maar al die anderen, oh la la, dat is wat anders. Ik weet het, het is een grove veralgemening, Maar ik gebruik het beeld om aan te tonen dat persoonlijk contact positief effect heeft op intermenselijke relaties. Onbekend maakt immers onbemind.
Moeten we pessimsitisch zijn? Er zijn best wel succeservaringen. Hoeveel mensen in woonzorgcentra krijgen geen zorg van een allochtone medemens die dat met veel professionaliteit en liefde doet? En tot algehele tevredenheid van de zorgbehoevenden.
Als je dringend een vakman nodig hebt om een defecte chauffage te herstellen, en dan blijkt het een gekleurde medewerker van je lokale chauffagist te zijn die daarenboven de herstelling deskundig en snel uitvoert, en je in het Nederlands bedient… Ja, dan lijkt die Marokkaan toch een goeie kerel.
Of het sociaal engagement van onze eigen ‘allochtone’ verkozenen. Zijn dat geen perfecte rolmodellen?
We weten dat de oplossing niet eenvoudig is. Dat het generaties kan duren. Maar er zit niets anders op dan te investeren in onderwijs, in werk en in wonen. Vooral dat onderwijs is cruciaal. Verplicht ouders hun kleuters zo vroeg mogelijk naar de school te gaan, stimuleer de jongeren een diploma te halen. En minister van Onderwijs, maak de school sterk genoeg om die extra-inspanningen te kunnen doen.
Maar ik wil ook geloven in de kracht van verenigingen. De diversiteit in het verenigingsleven is wellicht nog nooit zo groot geweest. Ik zie bloeiende breed werkende zogenaamde migrantenverenigingen. Ze werken in een allesbehalve vanzelfsprekende context. Net als verenigingen voor bijv. mensen in armoede, zetten ze in op maatschappelijke participatie van mensen. Zij verbinden mensen met andere culturele, onderwijs- en welzijnsdomeinen. Beste overheden, koester deze verenigingen. Zij bouwen bruggen naar de samenleving. Vergelijk even met de wijze waarop de arbeidersbeweging zich vanaf de industriële revolutie emancipeerde. Aan de vormings- en emancipatie-effecten van bijv. KAV of SVV… Kan, mag het ook voor de migrantenverenigingen?
Ik eindig met een warm bericht, uit datzelfde onderzoek: de helft van de Vlamingen vindt de aanwezigheid van verschillende culturen als een verrijking van onze samenleving.
Yes, we can.
