Redenen voor (alweer) een klimaatflop
Warschau, VN Klimaattop, COP19, Corporate cop -

Redenen voor (alweer) een klimaatflop

maandag 25 november 2013 10:20
Spread the love

De 19de Conferentie van de Verdragspartijen bij het VN-Kaderverdag inzake Klimaatverandering (UNFCCC ) loopt op zijn einde en lijkt alweer uit te draaien op een sisser. Deze conferentie was van groot  belang voor het opstellen van de “building blocks” om een wereldwijde en bindende overeenkomst te kunnen sluiten op  de Conferentie van Parijs in 2015. Voor velen vormde  dit een voorlaatste sprankeltje hoop voor het alsnog beperken van de opwarming van onze planeet tot 2 ° C.

Vertegenwoordigers van 192 landen kwamen bijeen in Warschau om een oplossing te vinden  en onze aardbol van een catastrofale klimaatverandering te redden. Onze politieke leiders zouden zich dringend van alle gevestigde belangen moeten losrukken, die de overgang naar een duurzame planeet proberen te vertragen. Enkel zo kan de toekomst van de volgende generaties worden veiliggesteld.

Spijtig genoeg bleek dit ijdele hoop.  De klassieke belangen kregen meer aandacht dan ooit tevoren tijdens de conferentie in Warschau. De NGO’s en vakbonden stapten collectief uit de VN-conferentie uit protest. Wat had men gedacht met Polen, één van de meest vervuilende landen in Europa, die geen seconde aarzelt om de bewezen klimaatverandering in twijfel te trekken.

Polen is de grootste steenkoolproducent van Europa en zowat 94 % van de Poolse energieproductie kom van kolen. Ze hebben nog een enorme voorraad van dat zwarte roet , euh sorry, goed, en die industrie is goed voor zo’n 117.000 banen. Toen de  Poolse minister van Milieu Marcin Korolec, thans ook voorzitter van de conferentie, op bezoek was in Brussel, hield hij een merkwaardig kools (euh Pools) discours.

De minister benadrukte de noodzaak om in 2015 de overeenkomst inclusiever te maken, door meer aandacht te geven aan CEO’s in de onderhandelingen . Hierna volgen enkele voorbeelden ter illustratie van de richting die het Poolse voorzitterschap  zich voorgenomen had te geven.

Laten we eerst  eens letten op de sponsors van de conferentie. De belangrijkste zijn  bedrijven als Alstom Power, Lotos Group , Emirates , BMW en Opel , die allen in verband staan met fossiele brandstoffen. Ten slotte kan Arcelor Mittal zich op de borst kloppen en zich officiële partner van de klimaatconferentie noemen. Deze partnerschappen zijn een unieke kans voor bedrijven om  hun “groene imago” op te poetsen ( zgn. “greenwashing”) , hetgeen de indruk wekt dat zij belang hechten aan de toekomst van onze planeet . Om de financiële toekomst van hun bedrijf verzekeren,  kunnen ze  alle mogelijke invloed gebruiken om ervoor te zorgen dat een rechtvaardige klimaatdeal hun activiteiten niet beperkt .

Die invloed hebben ze op een schaaltje cadeau gekregen. Er werd een uniek platform ter beschikking gesteld aan deze bedrijven en dit reeds bij de voorbereiding van de klimaattop. Naast de officiële vertegenwoordigers werden ze uitgenodigd om zich aan te sluiten bij de bepaling van de onderhandelingsagenda en hun visie op de conferentie te presenteren . Enkele bedrijven die het meest schadelijke zijn voor het klimaat waren aanwezig : de chemiereus BASF , de cementproducent Cemex, Alstom (actief in de Poolse kool), PGE (Polens grootste energiebedrijf dat zes nieuwe steenkoolcentrales plant) en vele andere, alsook experts in de lobby tegen klimaatmaatregelen . De rest van het maatschappelijk middenveld werd bovendien van deze besprekingen uitgesloten.

Tot slot  werd  middenin de onderhandelingen, die in het nationale voetbalstadion doorgingen, een internationale top over kolen, waaraan bepaalde actoren van de UNFCCC deelnamen. Daarnaast werd nog een tweede conferentie gewijd aan de business, die, O ironie, “Caring for Climate” werd genoemd.

Juist op het moment dat we het gevoel  steeds minder controle over onze economie te hebben sterker is dan ooit en dat het gewicht van de industrie enorm doorweegt in het economisch beleid, hebben we ons opnieuw de les laten spellen in de strijd tegen de klimaatverandering! Bedrijven beschikken weliswaar over een bepaalde expertise die mogelijkheden schept voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Daar moet zeker rekening mee gehouden worden.  Maar het argument van de Poolse overheid, die beweert dat  de meest energie-intensieve spelers bij de klimaattop te betrekken juist een manier is om “sectoren over de brug te halen waar het meeste potentieel zit voor CO2-reductie”, lijkt ons net een brug te ver.  

Laten we niet uit het oog verliezen dat ze nog een veel grotere expertise hebben om valse oplossingen op te leggen in naam van jobs en competitiviteit, die de business as usual als duurzaam en verantwoord laten overkomen. Volgens milieuminister Korolec zijn de  klimaatonderhandelingen niet echt succesvol geweest tot nu toe, omdat ze beperkt waren tot een akkoord tussen de landen en NGO’s. Dit akkoord zou vervolgens onrealistisch zwaar wegen op de schouders van de industrie . Nochtans heeft de toenemende participatie van bedrijven in de onderhandelingen, bovenop het lobbywerk bij nationale delegatie, telkens gezorgd voor  het falen van een ambitieuze klimaatdeal. Het belette de geïndustrialiseerde landen om hun verantwoordelijkheid op te nemen en op die manier konden ze vermijden dat echte, doeltreffende maatregelen werden genomen om de uitstoot bij de bron aan te pakken. De invloed van de multinationale bedrijfswereld (de “corporate takeover”) is ook duidelijk zichtbaar in het systeem van handel in emissierechten, waardoor de indruk gewekt wordt dat de emissies onder controle zijn. Het tegendeel is waar. De grote vervuilers worden (bijna) slapend rijk op kosten van de planeet en van de landen die reeds lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering.

Het is dringend nodig de beleidsmakers aan hun rol te herinneren, namelijk het algemeen belang te dienen en dus te zorgen voor een snelle transitie naar een duurzame en koolstofneutrale of –vrije economie. In de klimaatonderhandelingen  is dit belang echter niet verenigbaar met die van de grote vervuilers, die hun winst uit het massale gebruik van fossiele brandstoffen halen. In plaats van het geven van meer ruimte voor de industrie in de klimaatonderhandelingen, is het hoog tijd dat de beleidsmakers er afstand van nemen en ambitieuze maatregelen durven nemen waaraan sommige vuilpotten (tijdelijk) een hekel zullen hebben. Op naar de volgende top !

Pauline Delgrange, Franstalige jeugdvertegenwoordiger bij de Belgische delegatie op de Klimaattop in Warschau (november 2013)

Samuel Lietaer, VUB-student, observator voor UCOS op de Klimaattop.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!