De 19e VN-klimaatonderhandelingen die van 11 tot 22 november plaatsvonden Warschau (COP19), kwamen gisteren tot een einde. De onderhandelingen werden al voor aanvang met argwaan bekeken: er liep simultaan een conferentie over schone energie uit steenkolen en voor het eerst bepaalden multinationals achter gesloten deuren mede de agenda. Bovendien werd de top gesponsord door onder meer vliegmaatschappij Emirates en General Motors.
NGO’s liepen weg, beslissingen bleven uit
COP19 zorgde voor een paar relletjes, waaronder vertegenwoordigers van ontwikkelingslanden die wegliepen tijdens onderhandelingen en NGO’s en vakbonden die voor het eerst in de geschiedenis van de VN-klimaattoppen officieel uit de onderhandelingen stapten. Daarnaast werd de Poolse minister van Milieu tijdens COP19 ontslagen, terwijl hij de voorzitter was. Hij mocht zijn functie op COP19 blijven voortzetten, maar in de Poolse regering moest hij plaatsmaken voor een minister die de ontginning van schaliegas in het land zou moeten bespoedigen.
Susann Scherbarth, campagnemedewerker klimaatrechtvaardigheid en energie van Friends of the Earth Europe zei: “We keerden de besprekingen in Polen de rug toe. Er was geen vooruitgang om klimaatverandering aan te pakken. Deze top zal herinnerd worden als de smerigste klimaatonderhandelingen tot nu toe, waar de rijke geïndustrialiseerde landen hun kortetermijnbelangen verkozen boven de gemeenschappen die de gevolgen van klimaatverandering het hardst voelen.”
Drie grote struikelblokken
De drie belangrijkste punten van de top bleven een struikelblok vormen: overeenstemming over ambitieuze reductiedoelstellingen, klimaatfinanciering en het principe van Verlies en Schade bleef uit. Ontwikkelingslanden laakten het gebrek aan ambitie van rijke landen. Zij wilden dat de VN quota zou opleggen voor CO2-emissies, terwijl rijke landen willen dat landen daar zelf in kunnen beslissen.
Het lukte niet om voldoende toezeggingen te krijgen om een klimaatfonds van 100 miljard dollar per jaar vanaf 2020 rond te krijgen. Het mechanisme van Verlies en Schade, dat landen moet compenseren voor geleden schade ten gevolge van klimaatrampen, werd door onder meer Australië geblokkeerd.
“Ook bemoedigende ontwikkelingen”
Connie Hedegaard, die de klimaatportefueille van de Europese Commissie beheert, zei vooruitgang te zien in het feit dat steeds meer landen zich aansluiten bij de roep om een sterk klimaatakkoord, maar dat ze helaas moest constateren dat een aantal landen daar lijnrecht tegenover staan en het proces tegenhouden.
Hedegaard: “Veel Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen en nu ook de VS, scharen zich achter de EU in een poging deze onderhandelingen vooruit te duwen. Ook zijn ze bereid tijdig met toezeggingen te komen voor Parijs 2015. Dat is bemoedigend. Er is echter ook een groep van gelijkgestemden, die anders denkt, die probeert om de firewall opnieuw te installeren. Dat is onaanvaardbaar voor de Europese Unie en vele anderen. We weten allemaal dat we tot het uiterste moeten gaan om onze doelstellingen te halen. Op dit moment is er nog veel gaande en er is veel verwarring, dat is vrij normaal voor een VN-top in dit stadium.”
“COP19 levert te weinig op”
NGO’s roepen op tot daadkracht bij COP20 in Lima (Peru) volgend jaar, want de onderhandelingen van Parijs in 2015, waar een bindend globaal klimaatakkoord getekend moet worden, komen dichterbij.
11.11.11 laat weten: “De boodschap die we uitdroegen toen we donderdag de klimaatonderhandelingen in Warschau verlieten, wordt bestendigd. De nakende uitkomst van deze klimaattop is zwak en zet ons niet op het pad naar een rechtvaardige transitie en een lage koolstof economie. Het levert te weinig op om op korte termijn de klimaatcrisis aan te pakken. Bovendien is het onvoldoende in de opstap naar een globaal bindend akkoord in 2015.”
“Volgend jaar zullen de Belgische NGO’s en de vakbonden opnieuw aanwezig zijn op de klimaattop in Lima, om onze overheden op hun verantwoordelijkheid te wijzen en te ijveren voor duurzame en rechtvaardige toekomst.”
Ook Friends of the Earth zegt het proces van de VN-klimaattoppen te blijven steunen: “We hebben de gesprekken in Polen afgekeurd, maar niet het proces. We komen terug, sterker dan ooit, bij de besprekingen van volgend jaar. We mobiliseren voor een oplossing voor klimaatverandering die mensen en planeet vooropstelt, in plaats van gevestigde zakelijke belangen.”