Volgens de VDAB vindt er een verdringingsproces plaats op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat een deel van de hoger geschoolde werknemers overgekwalificeerd is voor hun huidige job, maar niet naar een andere baan zoekt vanwege de nijpende arbeidsmarkt. Daardoor verdringen ze lager gekwalificeerde werknemers, die dan nog minder keuze hebben.

Dat staat te lezen in een rapport over laaggeschoolde werklozen van april 2013.

Ria Van Gucht van de Kamer van Koophandel-Antwerpen-Waasland: “Hooggeschoolden gaan de lat lager leggen omdat het ook voor hen heel moeilijk is om aan werk te geraken. Zij gaan de banen innemen van midden- of laaggeschoolden voor wie dat werk juist ideaal is.”

Sociaal statuut

Volgens Tom Vrijens van de ACV Jongeren hebben de maatregelen om kortgeschoolde jongeren toch aan het werk te krijgen een negatief effect op het sociale statuut. “Bij constructies zoals de instapstage of de IBO (nvdr: individuele beroepsopleiding), werkt een jongere wel, maar is hij geen student en ook geen werknemer. Daardoor bouwt hij geen sociale rechten op zoals vakantietijd, een werkloosheidsuitkering of pensioen. Als we daar niks aan veranderen, komen we binnen veertig jaar in de problemen.”

Strenge regels

Ook zou er volgens Vrijens een positievere aanpak van jeugdwerkloosheid moeten komen. “Een concrete invulling van de Europese jongerengarantie moet jongeren perspectief op degelijk werk, werkervaring of opleiding geven.”

België zou tevens meer aandacht moeten besteden aan opleiding en training omdat stages anders volwaardige arbeidsplaatsen verdringen.

Momenteel is de jeugdwerkloosheidsaanpak vooral gebaseerd op strengere regels. Vrijens: “Jongeren moeten nu langer wachten tot ze recht krijgen op een uitkering. Ze worden gecontroleerd tijdens de wachttijd en als ze niet twee positieve gesprekken hebben gehad, wordt de wachttijd nog verlengd. Vroeger mocht je een job weigeren die meer dan 25 kilometer van je woonplaats verwijderd was. Nu is dat al 60 kilometer. Dat is veel als je met het openbaar vervoer reist.”

Wegwerpwerknemers

Volgens Tom Vrijens is perspectief op een vaste baan voor jongeren belangrijk, maar door de werkgelegenheidsprogramma’s worden jongeren vaak als wegwerpwerknemers gebruikt. “Een bedrijf moet zijn verantwoordelijkheid nemen en niet iemand buiten gooien op het moment dat het wat slechter gaat.”

“Maar de crisis is niet alleen een probleem voor werknemers”, zegt Ria Van Gucht. “Bedrijven moeten mensen ontslaan en er is minder vooruitzicht op groei voor de onderneming. Al wordt de pil verzacht door subsidies te koppelen aan jongeren.”

Dat er meer aandacht moet komen voor het opleiden van jongeren beaamt ze echter wel. “Werkgevers willen geen goedkope mensen, ze willen bovenal goede mensen. Maar als ergens een premie aan wordt gekoppeld, nemen ze dat graag mee.”

© 2013 – C.H.I.P.S. StampMedia