Van 11 tot en met 22 november vinden de internationale klimaatonderhandelingen plaats in de Poolse hoofdstad Warschau. Het is de negentiende keer dat landen samenkomen in een ‘Conferentie van de Partijen’ (COP), georganiseerd door de Verenigde Naties.
Vanuit Brussel vertrok op vrijdag 15 november de klimaattrein, die vertegenwoordigers van milieu- en sociale organisaties, politieke partijen en vakbonden en andere geïnteresseerden naar Warschau bracht, waar zaterdag met 2000 mensen gemanifesteerd werd voor een ecologisch verantwoord en sociaal rechtvaardig klimaatakkoord.
Veel internationale organisaties lijken te willen wachten met mobiliseren voor het grotere klimaatoverleg, dat in 2015 in Parijs zal worden gehouden. In Parijs moet er een bindend akkoord tussen alle landen van de wereld gesloten worden, ter vervanging voor het Kyoto-protocol, dat van 2008 tot 2012 de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen regelde.
De organisaties die meereisden naar Warschau vinden echter dat het al 10 minuten over 12 is en dat er niet langer gewacht kan worden met klimaatactie.
“Change the system, not the climate”
Comac, de jongerenafdeling van de PVDA, vulde anderhalve wagon in de trein. Jos D’Haese, voorzitter van Comac-Antwerpen en verantwoordelijk voor de campagne ecologie: “Wij zijn van mening dat er bitter weinig leeft en beweegt rond deze klimaattop. Onze boodschap is duidelijk: de wortels van de crisis zitten in het systeem, waarin winst prioritair is en dat mens en milieu op de tweede plaats stelt. Vandaar onze slogan ‘Change the system, not the climate‘.”
“Ik ben ervan overtuigd dat de klimaattrein impact heeft en zal hebben op de media. De sfeer en het enthousiasme rond deze actie was veelbetekenend en gaf een duidelijk signaal. Er gaat veel energie uit van een dergelijk initiatief. De klimaatrevolutie zal van onderuit gebeuren, niet vanuit de sponsors van deze klimaattop, zoals ArcelorMittal en General Motors.”
“De klimaattrein bracht een heterogene groep samen van organisaties en individuen met andere belangen en accenten. Dat levert een boeiende kruisbestuiving op. Veel sociale bewegingen hebben te weinig aandacht voor ecologie. Ecologische organisaties hebben vaak te weinig aandacht voor sociale thema’s. We kunnen elkaar inspireren en versterken.”
“De groene beweging moet oog hebben voor sociale thema’s. Andersom moeten sociale organisaties werkende mensen warm krijgen voor een groen beleid. Daarom alleen al vind ik de actie geslaagd. De media-aandacht voor de top was minimaal. Alle ogen zijn gericht op de top van 2015 in Parijs, maar dan is het te laat. Het is nu tijd om het klimaat op de agenda te zetten.”
115 JNM’ers reisden mee naar Warschau
Anton en Pieter waren twee van de 115 JNM’ers die de reis naar Warschau maakten: “Het klimaat is uiteraard een belangrijk thema voor de Jeugdbond voor Natuur en Milieu. Er ging een delegatie van ons mee naar de klimaattop in Kopenhagen en we stelden vast dat die actie veel drive en motivatie gaf aan onze organisatie. Er vloeiden allerlei initiatieven uit voort.”
“We hadden zelf wel veel interesse verwacht, maar hadden toch niet gerekend op 115 JNM’ers die mee wilden naar Warschau. We hebben als organisatie ook echt inhoudelijk meegedacht. We waren wat teleurgesteld in de opkomst vanuit andere Europese landen en er hadden ook wel wat meer Belgische organisaties mee gemogen. Wij vonden de reis heel motiverend en inspirererend.”
“Niet eenvoudig om groene thema’s te verzoenen met sociale problematiek”
Wouter Van Aelst van ABVV-jongeren stapte op de klimaattrein omdat hij vindt dat de vakbonden meer druk moeten uitoefenen inzake milieuproblematiek.
Van Aelst: “De deelname van de Belgische vakbonden lag gevoelig omdat de Poolse vakbond Solidarno?? zich tegen de milieubeweging kant. We begrijpen haar standpunt, maar zijn het er niet mee eens. Ook bij ons is het niet altijd eenvoudig om groene thema’s te verzoenen met sociale problematiek. De angst voor jobverlies is groot. Eerst brood op de plank, pas daarna een boom in de tuin. Wie z’n job verliest, ligt niet wakker van het milieu.”
“We willen tonen dat vakbonden begaan zijn met het milieu. Vakbonden moeten aan de kar trekken op Europese schaal. Hun impact kan enorm zijn als ze zich verenigen in de ecologische strijd. De omschakeling naar een vernieuwende, groene economie kan kansen en banen creëren. Iedereen kan erbij winnen.”
“Maar die strijd moet financieel gesteund worden door Europa. Een klimaattop die gesteund wordt door grote en milieu-onvriendelijke bedrijven geeft weinig hoop. De vakbonden moeten hun leden blijven sensibiliseren inzake de noodzaak van een ecologische transformatie.”
“Het geeft me hoop om hier zoveel jonge mensen te zien”
Marc Heinen van ACV-CSC Transcom vindt het hoopvol dat er veel jongeren meereisden met de klimaattrein. Heinen: “Ik heb zelf kinderen en zie dat de verrijking van de technologie en de ecologische impact ervan het debat rond klimaat steeds complexer maken. Dat heeft als gevolg dat heel wat mensen, uit angst voor de economische crisis in een survivalmodus schieten, ook binnen de vakbond. De focus ligt niet op milieu, maar op jobverlies en de pogingen om jobs te redden. Focus op milieu biedt echter arbeidskansen.”
“Er is niet een enkele oplossing, er zijn er veel. Ook op het gebied van arbeid is er heel wat mogelijk: een aangepast openbaar vervoer, nieuwe technologieën, thuiswerk, een andere mobiliteit … We moeten aan globale reflectie doen. Het geeft me hoop om hier zoveel jonge mensen te zien. Zij zijn niet bang, want ze hebben weinig te verliezen. Dat moet tot nadenken stemmen.”