Shell is niet eerlijk over de verwoesting die haar werkzaamheden in de Nigerdelta aanrichten. De zogenaamde officiële onderzoeksrapporten naar de oorzaken van olielekken zijn vaak “erg subjectief, misleidend of regelrecht foutief”, zo concludeert Accufacts, een onafhankelijke Amerikaanse specialist in oliepijpleidingen, die in opdracht van Amnesty International en Centre for Environment, Human Rights and Development (CEHRD) deze rapporten analyseerde.
Ondanks de ernstige tekortkomingen in deze onderzoeksrapporten, worden deze documenten gebruikt als bewijsmateriaal in belangrijke rechtszaken.
Accufacts vond meerdere gevallen waarin Shell ten onrechte concludeerde dat een olielek werd veroorzaakt door sabotage. In veel andere gevallen was er onvoldoende of geen bewijs om de beweringen over sabotage te onderbouwen. Tegen investeerders, klanten en de media zegt Shell herhaaldelijk dat sabotage en diefstal de belangrijkste oorzaken van olielekkages zijn, maar de feiten ondersteunen deze beweringen niet.
“Shell en andere oliemaatschappijen spreken over sabotage en diefstal in de Nigerdelta alsof dit hen vrijspreekt van elke verantwoordelijkheid. De Nigerdelta is de enige plek in de wereld waar bedrijven onbeschaamd toegeven dat massale olievervuiling plaatsvindt door hun werk en volhouden dat het niet hun fout is”, zegt Audrey Gaughran van Amnesty International.
“Bijna overal elders in de wereld zouden deze bedrijven op het matje geroepen worden en gevraagd worden waarom ze zo weinig doen om dit soort rampen te voorkomen.”
Jaarlijks vinden in Nigeria honderden olielekken plaats. Deze lekken worden veroorzaakt door corrosie, slecht onderhoud, maar ook door sabotage en diefstal van olie. De gevolgen hiervan zijn desastreus.
Aangetaste gebieden worden onleefbaar door ernstige water- en bodemvervuiling en vaak betaalt Shell de bewoners geen of onvoldoende compensatie voor de immense schade.
Of oliemaatschappijen verantwoordelijk zijn voor een lek en compensatie moeten betalen, wordt in principe bepaald door een officiële Nigeriaanse toezichthouder. Deze toezichthouders hebben echter veel te weinig middelen en zijn voor de uitvoering van deze onderzoeken afhankelijk van de oliemaatschappijen. Hierdoor is er veel ruimte voor Shell om de resultaten van deze onderzoeken te beïnvloeden.
Amnesty en het Centre for Environment, Human Rights and Development roepen oliemaatschappijen op alle onderzoeksrapporten en relevant foto- en videomateriaal openbaar te maken. Ze moeten verifieerbaar bewijs van de oorzaak en de impact van een lek op tafel leggen.
De Nigeriaanse regering moet de capaciteit van de toezichthouders verbeteren en meer budget vrijmaken voor de uitvoering van onderzoeken naar olielekken.
Lore Van Welden
Lore Van Welden is persverantwoordelijke bij Amnesty International Vlaanderen vzw.