Europa streeft naar een vermindering van de CO2-uitstoot met 80 tot 95% in 2050. Hiervoor moet de energieconsumptie van gebouwen drastisch omlaag en vanaf 2021 moet elke nieuwbouw aan de bijna-energieneutrale standaard voldoen. De Ecobouwers die hun deuren openstellen laten zien dat deze Europese streefdoelen vandaag de dag al haalbaar zijn. 

Stad Gent in de schijnwerpers

Stad Gent is een koploper als het gaat om duurzaam bouwen en verbouwen. Tegen 2050 wil de stad volledig klimaatneutraal zijn en sinds 2011 voldoen alle eigen nieuwbouwprojecten aan de strengste energienormen. Ecobouwers Opendeur presenteert dit jaar 19 huizen in Gent. 

Naast Belgie lanceerden nog negen andere Europese landen in november de Ecobouwers-formule naar het voorbeeld van Bond Beter Leefmilieu. Tijdens de Nearly Zero Energy Buildings Open Doors Days zijn er in totaal zo’n vijfhonderd bouwprojecten te bezoeken die aan de bijna-energieneutrale standaard voldoen.

Ecobouwers delen hun ervaringen

Tijdens Ecobouwers verzorgen eigenaars van de woningen een rondleiding. Ze tonen aan hun bezoekers welke technieken tot energiebesparing leiden, hoe ze deze zelf hebben toegepast en vanuit welke filosofie ze dit gedaan hebben. 

De eigenaars geven uitleg over het energieconcept, de isolatie en de verwarming. Wie zelf met een concreet project bezig is, kan deze ervaringsdeskundigen ook alles vragen over de gebruikte materialen en de samenwerking met de bouwpartners.

De huizen

Bezoekers kunnen kiezen uit een brede waaier van woningen: bio-ecologisch, passief, strobalenwoningen of renovaties in de stad. DeWereldMorgen.be bezocht het pand van 220 m2 dat David Wautier en Els Vandewalle aan het verbouwen zijn in Watermaal-Bosvoorde, met het doel er een gemeenschapswoning van te maken. 

Wautier: “Ik heb jarenlang in gemeenschapswoningen gewoond en dacht er vaak over na dat jonge mensen wel samenhuizen, wat op zich duurzaam is, maar dat ze dat meestal doen in slecht onderhouden gebouwen.”

“Met samenhuizer Els kocht ik dit pand, om er een ecologische gemeenschapswoning van te maken die betaalbaar moet zijn voor jongeren. In het dagelijks leven ben ik leraar en geen architect, dus ik begon met het volgen van een aantal cursussen over passief bouwen en leer nog elke dag bij. Ik raad mensen die deze droom delen aan om niet te wachten, maar nu te beginnen. Het is geen rocket science, als ik het kan, kunnen anderen het ook. Dat is de reden dat we het huis openstellen tijdens Ecobouwers.”

Ecologie begint met isolatie

De renovatie van het pand wordt onder meer gefinancierd uit wedstrijdgeld dat Wautier en Vandewalle wonnen met hun ontwerp. De opzet van de renovatie is de woning aan te passen zodat 5 volwassenen er samen in kunnen wonen en daarbij de keuken, badkamer en leefruimte delen. Het ecologische karakter van de renovatie komt tot uiting op het vlak van energie, materiaalgebruik, groenvoorzieningen en mobiliteit. 

Er wordt een zeer-lage-energierenovatie beoogd waarbij extra aandacht besteed wordt aan de keuze voor ecologische bouwmaterialen, zoals FSC-hout als draagstructuur, cellulose en houtvezelplaten als isolatie en FSC-houten raamprofielen. Het gebouw wordt intensief geïsoleerd. Dat geldt niet alleen voor de wanden, maar ook voor de vloer (8cm kurk) en het dak (30cm cellulose). Het pand is voorzien van driedubbele beglazing. 

Wautier: “Ik zou iedereen die de ambitie heeft een bestaande woning te verduurzamen, willen aanraden te starten met isolatie. Je kunt zonnepanelen plaatsen, wat natuurlijk een goede stap is, maar dat is dweilen met de kraan open als je je dak niet isoleert.”

Groen en sociaal wonen

De plaatsing van een intensief groendak (15,6m²) en het verwijderen van de betonstenen uit de tuin zorgen voor een sterke toename van het groen. Ook zal een droogtoilet geplaatst worden om de hoeveelheid afvalwater te beperken. 

Dankzij het principe van co-housing wonen meer mensen in 1 woning samen en daalt dan ook het verbruik voor verwarming en verlichting per persoon. Het is vanzelfsprekend dat er veel sociale interactie is binnen een co-housing project. Door de fietsenstalling in de tuin ook open te stellen voor de buren, zal de tuin ook een ontmoetingsplek worden voor de buurt. 

Het project van Wautier en Vandewalle moet in 2016 voltooid zijn. Dit huis en andere projecten zijn in het weekend van 9 tot 11 november na aanmelding te bezichtigen. Kijk op de website van Ecobouwers voor meer informatie.