Zeven berberdorpen in de Marokkaanse Anti-Atlas, zo’n 150 km ten zuidoosten van Ouarzazate, protesteren al meer dan 26 jaar tegen een mijnbedrijf dat in hun streek een van de grootste zilvermijnen van het land uitbaat.

La Société Métallurgique d’Imider (SMI) is in dit gebied actief sinds 1969. Het mijnbedrijf wordt direct gecontroleerd door een holding die in handen is van de Marokkaanse koninklijke familie. Het produceert jaarlijks meer dan 240 ton zilver, goed voor een omzet van ruim 74 miljoen euro.

De zilvermijn heeft voor de dorpen van Imider en omgeving alleen maar nadelen. Zo verbruikt ze erg veel water, waardoor er een watertekort is in de al erg droge regio. Bovendien verontreinigt ze het weinige grondwater dat er nog is. Schapen die van het water drinken, sterven.

Mensen worden ziek. Enige compensatie, zoals bijvoorbeeld het bieden van werkgelegenheid aan de lokale bevolking, zit er voorlopig niet in. De firma neemt alleen hoger geschoolde werkkrachten aan die de machines kunnen besturen.

De bewoners willen ook dat de overheid meer voor hen doet, zoals het aanleggen van verharde wegen en het bouwen van scholen, bibliotheken en ziekenhuizen. Nu leven ze naar eigen zeggen in een ‘stenen tijdperk’ zonder de voorzieningen waar een Marokkaans staatsburger anno 2013 recht op heeft.

Sit-in

Op 1 augustus 2011 sloten de bewoners de watertoevoer naar de mijn af en begonnen ze aan hun geweldloze sit-in bij de waterbron op de Albbanberg. Die bewaken ze dag en nacht. Ze bouwden er zelfs huisjes van steen, waar sommigen nu permanent verblijven.

De mensen die in het dorp leven, klimmen dagelijks de berg op om daar met de anderen hun woede te uiten, te vergaderen over de stand van zaken, evenementen te organiseren en samen te hopen dat er iets verandert.

Van daaruit houden ze ook vier keer per week een mars, waarbij ze spandoeken omhoog houden, liedjes zingen om de aandacht van de overheid te trekken.

Politieke gevangenen

Op 1 november 2013 is de bevolking van Imider precies 825 dagen aan het betogen op de berg. En nog steeds weigeren de autoriteiten in te gaan op de eisen van de bevolking. Integendeel, in plaats van te onderhandelen met de vreedzame betogers, gebruiken ze geweld, rechtszaken en intimidatie om de mensen te dwingen hun strijd op te geven.

Er zijn al tientallen dorpsbewoners opgepakt zonder aanwijsbare redenen en veroordeeld tot een gevangenisstraf. De bekendste activist is Mustapha Ouchtoubane, die zelf in de mijn werkte, maar ook mee demonstreerde met de inwoners.

Zijn baas zou 18 gram zilver in zijn zak verstopt hebben. Diezelfde dag nog werd hij opgepakt. Hij komt pas eind 2015 vrij. Dit versterkt alleen maar de vastberadenheid van de demonstranten om door te gaan.

“Ons recht of sterven”

De reportage geeft vooral weer hoe de mensen op de Albbanberg leven. De vrouwen koken, de mannen praten of genieten van het uitzicht. In de namiddag vormen ze een grote cirkel om zaken te bespreken en beslissingen te nemen, waarna ze hun mars richting de dorpen houden.

Natuurlijk neemt niet iedereen altijd deel. De meeste mensen moeten werken op hun boerderij of op het land om geld te verdienen. Maar ze wisselen af, zodat toch iedere dag voldoende mensen mee kunnen protesteren op de berg.

Reportage gemaakt in het kader van het journalistieke trainingsprogramma Beyond Your World van de hogeschool Thomas More in Mechelen. Het wordt financieel mogelijk gemaakt door de Europese Commissie.