Aanstaande dinsdag (22 oktober) vindt om 19u in auditorium E van de Blandijn te Gent het debat “Wetenschap & Ideologie. Over de illusie van neutraliteit en de neutrale illusie” plaats. Dit wordt georganiseerd door vrijdenkerscollectief ‘t Zal Wel Gaan die in het verleden reeds debatten organiseerden over vrij onderzoek (met o.a. Barbara Van Dyck en Lieven De Cauter), hoger onderwijs (met o.a. Pascal Smet en Bruno De Wever) en de Verlichting (met o.a. Meyrem Almaci en Rik Pinxten).
Dit jaar willen we, in dezelfde traditie, het domein verkennen van wetenschap en ideologie. De vragen die we hierover kunnen stellen, zijn enorm divers en uitgebreid en zullen daarom vorm krijgen naar gelang er discussie plaats vindt. Om een idee te geven…
Is wetenschap ideologisch neutraal? Is ideologie steeds te begrijpen in politieke/gekleurde termen? Is het nodig om neutrale wetenschap te hebben? Kan onderzoek echt vrij zijn wanneer dit gericht is op overheidsdoelen (nog in het midden gelaten of deze publieke doelen dienen / democratisch zijn)? Wat met de vrijheid van onderzoek als het bedrijfslogica (in dit geval: winstgeneratie) dient? Is er in de wetenschappen ruimte voor ‘eigendom’ en staat dit geen democratisering van kennis/informatie in de weg?
Is vrij onderzoek wel ooit mogelijk/wenselijk, of blijft dit een onbereikbaar ideaal? Is onze wetenschapsopvatting vandaag een product van de verlichtingsgedachte? Is er ruimte voor vooruitgang binnen deze gedachte? Is transgressie een noodzakelijk aspect voor wetenschappelijke vooruitgang? Betekent wetenschappelijke vooruitgang altijd sociale vooruitgang? Is er ruimte voor conflicterende wetenschapsidealen in een kennismaatschappij? Is “De Wetenschap” steeds verlichtend of kan het ook een (gevaarlijk) dogma zijn/worden? Moet wetenschap steeds een onderdeel van de universiteit blijven?
Hoe kan economisch nutteloze wetenschap gefinancierd worden? Is er ruimte voor (niet-rendabele) humane wetenschappen / alfawetenschappen in een kenniseconomie? Hoe moeten we omgaan met fundamentele wiskunde, natuurkunde, scheikunde en economie in een maatschappij die steeds op zoek is naar directe toepasbaarheid? Moeten we wetenschappelijk onderzoek overlaten aan de markt, aan het overheidsbeleid, aan beide of is er een (al dan niet complementair) alternatief? Is het noodzakelijk om een onderscheid te creëren tussen “echte” en “vulgaire” (al dan niet “pseudo-“) wetenschappen?
Al deze vragen zullen, uiteraard, niet beantwoord worden. Dat kan ook niet. We willen in de eerste plaats mensen hun gedachten prikkelen en proberen hun opvattingen uit te dagen. Het debat zal ca. anderhalf uur duren, nadien is er ruimschoots tijd voor vragen uit het publiek.
Het debat is gratis en voor iedereen toegankelijk. Voor verdere informatie zie de bovenstaande poster en deze link. Hopelijk tot dan!
