Filipijnse meisjes tonen portretten van de slachtoffers van gedwongen verdwijningen tijdens een vredesdemonstratie in Quezon City op 29 mei 2011 (foto: Cat Alert).
Interview, Nieuws, Politiek, Filipijnen, Intal, Progress Lawyers Network (PLN), Bevrijde Wereld, Geneeskunde voor de Derde Wereld (G3W), National Union of People's Lawyers (NUPL), Edre Olalia -

Belgisch benefiet voor Filipijnse mensenrechtenadvocaten

Op 18 oktober wordt in het NTGent een benefietconcert gegeven voor de Filipijnse National Union of People’s Lawyers (NUPL). Met dit concert willen de organisatoren geld inzamelen voor de advocaten van de NUPL en aandacht vragen voor de schrijnende mensenrechtensituatie in de Filipijnen. DeWereldMorgen.be sprak met NUPL-advocaat Edre Olalia over de voortdurende strijd tegen het geweld.

woensdag 16 oktober 2013 20:02
Spread the love

Hoe is het idee voor een benefietconcert in België tot stand gekomen?

Edre Olalia: “Het concert is het resultaat van jarenlang contact tussen de NUPL en een aantal Belgische organisaties, in het bijzonder Progress Lawyers Network en Intal. Daarnaast is een van onze medewerkers per toeval in contact gekomen met de Belgische pianiste Lies Colman. Colman heeft vervolgens opgetreden tijdens een benefietconcert voor de NUPL in de Filipijnse hoofdstad Manila. In principe is het concert van vrijdag een vervolg op dit eerdere benefietconcert.”

Wat voor cliënten vertegenwoordigt de NUPL voornamelijk?

“De meesten van hen zijn leden van gemarginaliseerde groepen: boeren, arbeiders, inheemse volkeren, vrouwen, kinderen, migranten, studenten, activisten … Veel mensen kunnen zich geen goede juridische hulp veroorloven. De NUPL is een pro Deo-advocatencollectief dat deze groepen gratis te hulp staat.”

Welke beroepsgroepen zijn in de Filipijnen vaker het slachtoffer van mensenrechtenschennis?

“Over het algemeen zijn dit de mensen die langdurig geraakt worden door het sociaaleconomische beleid van de regering. De Filipijnse bevolking bestaat grotendeels uit boeren en arbeiders: deze groepen zijn eveneens de grootste voorstanders van verandering. In hun strijd om het huidige politieke beleid ter discussie te stellen, worden zij geregeld bedreigd en aangepakt door de staat.”

Hoe gevaarlijk is het momenteel om deel te nemen aan activisme in de Filipijnen?

“Het is zeer gevaarlijk, vooral voor de eerder genoemde beroepsgroepen. In feite lopen mensenrechtenadvocaten zoals wij ook gevaar. Gedurende de regeringstermijn van president Gloria Macapagal-Arroyo (2001–2010) zijn vijf van onze medewerkers om het leven gebracht vanwege hun juridische werk.”

“Met name in de instabiele provincies worden vertegenwoordigers van de NUPL geregeld bedreigd, onterecht beschuldigd van misdaden, fysiek aangepakt, maar vooral zwartgemaakt door vertegenwoordigers van het leger en de politie. Ze noemen ons communisten, terroristen of geven ons een ander negatief klinkend label.”

Waren dergelijke dreigingen heviger onder de regering-Arroyo, of is de situatie nog steeds even schrijnend?

“Eerlijk gezegd was de situatie erger onder de vorige regering als het gaat om fysieke aanvallen. Maar het demoniseren van de NUPL gaat nog altijd door. Het leger ziet onze organisatie als ‘staatsvijandig’ en onze advocaten krijgen het stempel van ‘communist’ opgedrukt omdat zij activisten en vermoedelijke rebellen vertegenwoordigen.”

“Het aantal fysieke aanvallen is afgenomen, alhoewel iedere aanval er natuurlijk een te veel is. Persoonlijk denk ik echter dat deze afname niet het gevolg is van de barmhartigheid van de huidige regering, maar het resultaat is van jarenlang campagne voeren. Met name de internationale campagnes lijken hun vruchten te hebben afgeworpen.”

In de internationale pers is er zo nu en dan aandacht voor buitengerechtelijke moorden in de Filipijnen. Zeer weinig van deze zaken leiden tot vervolging. Hoe komt dat? Speelt de angst van nabestaanden een belangrijke rol?

“Verschillende factoren spelen hierbij een rol. De meest cruciale factor is het lopende counter insurgency-programma, Oplan Bayanihan genaamd. Dit programma staat mensenrechtenschendingen toe onder het mom van de bestrijding van de ondergrondse rebellenbeweging.”

“Daarnaast loopt men tegen verschillende wettelijke beperkingen aan. Zo worden bepaalde wetten niet geïmplementeerd vanwege de vele mazen in de huidige wetgeving.”

“Bovendien zijn getuigen en nabestaanden bang voor represailles. Een andere factor die meespeelt, is dat zij het simpelweg te druk hebben met overleven. Het systeem is er immers op gericht om hen bang te maken, te vermoeien en hun herinneringen te doen vervagen. Hierdoor verjaren veel mensenrechtenzaken.”

“Ook worden politieonderzoeken geregeld op een slordige of partijdige wijze uitgevoerd. Bovendien zijn politieonderzoeken in dit land grotendeels gebaseerd op subjectieve bewijzen, zoals getuigenissen, in tegenstelling tot objectieve bewijzen als vingerafdrukken.”

“Dit land kampt daarnaast met een militaristische mentaliteit die niet gericht is op gehoor geven aan de klachten van het volk, maar het onderdrukken van deze geluiden. Politieke tegenstanders worden geregeld valselijk beschuldigd en gecriminaliseerd. Ons juridische systeem is bovendien zeer traag en omslachtig en gevoelig voor corruptie en vriendjespolitiek.”

“Kortom: verschillende factoren dragen hieraan bij. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de verkeerde boodschap die de regering afgeeft wanneer zij leden van de politie en het leger die beschuldigd worden van serieuze mensenrechtenschendingen promoties aanbiedt. Hierdoor worden er momenteel uitsluitend personen die een functie op lokaal niveau bekleden, veroordeeld.”

Vertegenwoordigt de NUPL veel nabestaanden van slachtoffers van buitengerechtelijk geweld?

“Jazeker. We verdedigen niet alleen de rechten van nabestaanden en slachtoffers, maar klagen ook de daders aan. Zo willen we de boodschap afgeven dat de politie en het leger hier niet zomaar mee weg kunnen komen.”

Is het juridische proces niet zeer frustrerend voor de slachtoffers en nabestaanden die al een traumatische ervaring hebben meegemaakt?

“Het is een understatement dat deze mensen gefrustreerd zijn: in feite klampen zij zich vast aan een vleugje hoop. Veel mensen zijn zich ervan bewust van dat er weinig gerechtigheid voortkomt uit het huidige politieke en juridische systeem.”

“Hoe moeilijk het ook is: wij proberen deze mensen over te halen om te vechten. Na een opeenvolging van overwinningen kunnen we immers zaken veranderen.”

“Zo heeft de NUPL op succesvolle wijze een beruchte generaal aangeklaagd, Jovito Palparan. Nooit eerder is er in de Filipijnen een militair met zo’n hoge rang aangeklaagd voor mensenrechtenschending. Hoewel Palparan nog steeds voortvluchtig is, hebben wij met deze aanklacht een concrete stap vooruit gezet.”

“Ook heeft de NUPL een zaak aangespannen tegen voormalig president Arroyo: dit was de eerste civielrechtelijke zaak ooit tegen een voormalig president van de Filipijnen op grond van mensenrechtenschennis.”

Is de publieke opinie ten opzichte van corruptie en mensenrechtenschendingen de afgelopen jaren veranderd?

“De afgelopen maanden heeft zich met betrekking tot corruptie een bewustwordingsproces plaatsgevonden. Momenteel kampen we met de nasleep van een grootse corruptiezaak, ook wel bekend als de pork barrel scam.”[1]

“Corruptie is er altijd geweest in de Filipijnen. Er gaat een grap rond dat de Filipijnen slechts de tweede plaats zou hebben behaald op een lijst met de meest corrupte landen ter wereld, omdat wij de jury zouden hebben omgekocht en hiermee de eerste plaats hebben vermeden.”

“Dit illustreert hoe hardnekkig en serieus het probleem van corruptie is. Met betrekking tot mensenrechtenschendingen heerst er echter nog niet dezelfde mate van bewustzijn: niet bij de bevolking, maar vooral niet bij de regering.”

“De regering wimpelt nog altijd alle beschuldigingen af. Mensen die de mensenrechtensituatie ter sprake willen brengen, worden beschuldigd van kwade motieven.”

“Onlangs zijn er nog twee buitenlanders die hebben meegedaan aan een betoging gevangen genomen en gedeporteerd: een Nederlandse en een Canadese student. Dit is de manier waarop de regering reageert op klachten over mensenrechtenschennis.”

“Mensen zijn helaas vaak passief zolang zij niet zelf het slachtoffer zijn van mensenrechtenschennis. Natuurlijk zijn we allemaal begaan met humanitaire kwesties. De vraag is echter wat je met deze gevoelens doet: spreek je ze ook uit?”

Vrijdag zal de aandacht op het werk van de NUPL gevestigd worden tijdens het benefietconcert in Gent. Hoeveel media-aandacht krijgt jullie werk eigenlijk in de Filipijnen?

“Eind november vieren wij ons zesjarig bestaan. In de loop der jaren hebben wij een zekere geloofwaardigheid opgebouwd op het gebied van mensenrechtenkwesties, ook vanwege onze onafhankelijkheid en competentie.”

“We zijn dus vrij zichtbaar in verschillende media, maar onze positie wordt eveneens erkend door internationale organisaties, overheidsinstellingen en zelfs de beroepsvereniging van advocaten. Het concert in Gent op 18 oktober staat in het verlengde van deze groeiende zichtbaarheid.”

Het mensenrechtenconcert voor de NUPL vindt plaats op 18 oktober om 20 uur in NTGent (Sint-Baafsplein 17, Gent). Het concert is een initiatief van de provincie Oost-Vlaanderen, Bevrijde Wereld, Geneeskunde voor de Derde Wereld, Intal, Progress Lawyers Network, Ugnayan Pilipino sa Belgium, Kaangayan vriendenkring en LBC-ACV.

Voetnoten

  • [1]De pork barrel scam verwijst naar het grootschalig misbruik van ontwikkelingsbudgetten door Filippijnse Congresleden. In juli 2013 kwam aan het licht hoe deze budgetten met hulp zakenvrouw Janet Lim-Napoles naar verschillende spookprojecten werden doorgesluisd. Men schat dat er bijna 200 miljoen euro aan overheidsgeld is ontvreemd met behulp van deze corruptiemethode.

take down
the paywall
steun ons nu!