Dit is de eerste keer dat activisten in Vlaanderen veroordeeld worden voor bendevorming. De beklaagden werden tevens veroordeeld voor vernieling en weerspannigheid.
De 11 beklaagden hebben straffen van 6, 5 en 3 maanden voorwaardelijk opgelegd gekregen en geldboetes van een paar honderd euro. Ook wordt er een schadevergoeding in rekening gebracht van in totaal 20.000 euro.
“Protestbeweging wordt monddood gemaakt”
Mieke Van den Broeck, advocate van de beklaagden: “De opgelegde strafmaat is symbolisch, maar het strafrecht wordt hier wel toegepast om een protestbeweging te bestrijden. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling.”
Er werd niet gemobiliseerd voor de rechtbank van Dendermonde op 24 september. Beklaagde Barbara Van Dyck: “Dit is enkel een uitspraak, waarbij er geen ruimte is voor debat rond de risico’s van GGO’s. Er zijn echter genoeg mensen die inspraak willen wat betreft GGO’s en we willen mobiliseren als er wel mogelijkheid tot discussie is. We gaan in beroep.”
Veroordeeld voor het uiten van een opinie
Bio-ingenieur Van Dyck kreeg 3 maanden voorwaardelijk opgelegd. Ze heeft bij de actie geen aardappels gerooid, maar was aanwezig en verdedigde de actie in de media. Van Dyck werd vervolgens ontslagen uit haar functie bij de KU Leuven.
Van Dyck: “Het is een gevaarlijk precedent dat anti-GGO-activisten op deze manier monddood worden gemaakt. GGO’s zijn een belangrijk politiek item, maar de mogelijkheden om er een maatschappelijk debat over te voeren worden met deze uitspraak nog verder beperkt.”
“Dat debat moet wel plaatsvinden, want GGO’s zijn onnodig risicovol en er is een almaar groeiende tegenbeweging die het niet eens is met bijvoorbeeld de nieuwe Europese zadenwetgeving, die het zadenmultinationals alleen maar gemakkelijker maakt GGO’s te ontwikkelen en verspreiden.”
“Onaanvaardbaar precedent voor de toekomst”
Beklaagde Steven Desanghere: “We laten het hier niet bij zitten. Omdat we ons niet willen neerleggen bij de uitspraak in onze zaak, maar ook omdat het onaanvaardbaar is dat er in de toekomst meer activisten voor bendevorming veroordeeld worden.”
De rechter heeft het verzoek van honderd mensen, die ook bij de actie betrokken waren en berecht wilden worden, niet ingewilligd. Nina Holland, een van deze Vrijwillige Verschijners: “Het is voor het eerst dat activisten op deze grond veroordeeld worden. Het is een forse stap, die helaas past binnen het plaatje dat er steeds meer repressie tegen activisten plaatsvindt.”
“Burgers krijgen geen inspraak”
“Er is een enorm gat tussen rechtspraak en politiek enerzijds en burgers anderzijds. Er is een grote maatschappelijke betrokkenheid rond GGO’s, maar de bezwaren die burgers hebben, krijgen geen ruimte in de besluitvorming. De strijd tegen GGO’s gaat door”, zegt Holland.
Burgerlijke ongehoorzaamheid
De beklaagden in het aardappelproces voeren aan dat hun acties een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid waren om een maatschappelijk probleem zichtbaar te maken.
Op zondag 29 mei 2011 waren 4.000 mensen betrokken bij het omruilen van enkele genetisch gemanipuleerde aardappelen op een demonstratie-proefveld in Wetteren.
Ze verplaatsten deze aardappelen met biologische exemplaren omdat ze het niet wenselijk vinden dat genetisch gemanipuleerd voedsel in de landbouw wordt toegelaten, terwijl de gezondheids- en milieueffecten onvoldoende getest zijn.
Actie tegen privatisering voedselproductie
Met de actie wilden ze zich ook verzetten tegen de steeds verdergaande privatisering van de voedselproductie, bijvoorbeeld door het patenteren van gewassen en zaden.
Drie experts uit de bioveiligheidsraad gaven een negatief advies voor de proef met GGO-aardappelen op het veld in Wetteren. Een Gentse rechter oordeelde in augustus 2012 dat de vergunning onwettig was omdat niet gemotiveerd was waarom de bevoegde ministers geen rekening hielden met bezwaarschriften, noch met de minderheidsstellingen uit de bioveiligheidsraad.
Volgens de activisten vond de actie plaats nadat alle andere mogelijkheden tot inspraak afgeslagen waren. De motieven voor de actie in Wetteren waren volgens de activisten de bescherming van het leefmilieu, van de volksgezondheid en het voortbestaan van de boerenlandbouw.
Steun van Vandana Shiva
De actievoerders ontvingen onder meer steun van Vandana Shiva, wetenschapster en activiste uit India. In een videoboodschap moedigde ze onlangs de veldbevrijders aan om actie te blijven voeren tegen een ondemocratisch en onrechtvaardig agro-industrieel landbouwmodel.