Ecuador haalt zelden het nieuws. Zijn ambassade in Londen die al meer dan een jaar onderdak biedt aan Julian Assange is waarschijnlijk bekender dan het land zelf, dat 15 miljoen inwoners telt en geleid wordt door de linkse president Rafael Correa die in februari dit jaar met een monsterscore van 57% opnieuw verkozen werd. Sinds januari 2007 is zijn Alliantie PAIS er aan de macht, een sociaaldemocratische partij met een ambitieus hervormingsprogramma dat ook hier de moeite loont om onder de loep te nemen, temeer omdat onze landgenoot Michel Bauwens, oprichter van de Peer-to-Peer Foundation, er een internationaal onderzoeksteam zal leiden dat tot doel heeft Ecuador “volledig heruit te vinden op basis van de principes van open netwerken, peer-productie en de commons” en zodoende “de basis van de Ecuadoriaanse economie te hernieuwen en een transitie op gang te brengen naar een maatschappij van vrije en open kennis.”

Het strategisch onderzoekproject en de aanstelling van Michel Bauwens werd vorige week woensdag aangekondigd door de Free/Libre Open Knowledge Society of FLOK Society, een project van de universitaire instelling IAEN dat gesteund wordt door het ministerie van ‘Human Resource en Kennis’. De baseline van de FLOK Society is “een wereld ontwerpen voor de commons.”

Naar een economie gebaseerd op de commons en peer-productie.

Het onderzoekproject zal zich focussen op een aantal onderling verbonden thema’s zoals  “open onderwijs, innovatie en wetenschap”, “kunst en zingevende activiteiten”, “open design commons”, “open en gedistribueerde productie” en “duurzame landbouw”. Het onderzoek zal zich eveneens richten op de wettelijke en institutionele kaders ter ondersteuning van open productieve activiteiten, nieuwe open technische infrastructuren en systemen voor de bescherming van de privacy, veiligheid, data-eigendom en digitale rechten en manieren om de fysieke infrastructuur van de samenleving te mutualiseren en collaboratieve consumptie te bevorderen.  

Het project van de FLOK Society is een voortzetting van het nationaal ontwikkelingsplan 2009-2013 dat de originele titel “Nationaal Plan voor het Goede Leven –De Bouw van een plurinationale en interculturele staat” meekreeg. Het document levert vlijmscherpe kritiek op de neoliberale visie op handel en ontwikkeling en levert een fris alternatief op de  gebruikelijke voorschriften van de Wereldbank, dat ook de progressieve krachten in Europa kan inspireren.  

Het frappante aan dit ontwikkelingsrapport is dat het niet is toegespitst op het aanzwengelen van de economische groei, het ontginnen van de natuur en de privatisering van natuurlijke hulpbronnen, maar op het idee van buen vivir of “het goede leven”. Het land streeft zelfbewust naar een paradigmaverandering die “het leven ten volle leven” centraal stelt. Om een idee te krijgen van de progressieve en innovatieve inhoud van het rapport en om de context te schetsen waarbinnen de opdracht van Michel Bauwens zich afspeelt, volgen hier enkele passages.

Paradigmaverschuiving: van ontwikkeling naar het goede leven

“Het overheersende concept van ‘ontwikkeling’ verkeert in een diepe crisis. Dit is gedeeltelijk toe te schrijven aan het koloniaal standpunt van waaruit dit concept werd afgeleid. Maar het is ook het resultaat van zijn wereldwijd falen. De wereldcrisis toont aan dat het onmogelijk is om de huidige accumulatiepatronen aan te houden. De weg naar ontwikkeling  is voor het Zuiden vernietigend en uitbuitend, met ongelijke machts- en handelsverhoudingen met het Noorden. Bovendien leiden de onbegrensde consumptiepatronen die van dat model zijn afgeleid naar een vernietiging van de planeet aangezien de biosfeer niet in staat is haar herstelvermogen te verzekeren. Daarom is het van essentieel belang om nieuwe productie-, consumptie- en organisatiewijzen van het leven en het samenleven te bevorderen.”  

Het rapport gaat verder met een verklaring van het concept van het “Goede Leven” en hoezeer dit verschilt van het klassieke wereldbeeld op ontwikkeling:

“Het concept van het Goede Leven voert ons noodgedwongen naar het idee van “wij”. De gemeenschap behoedt, beschermt, vraagt; ze ligt aan de basis van de reproductie van het collectieve subject dat ieder van ons is. Dat is de reden waarom mensen ontworpen zijn als deel van een geheel dat we niet kunnen begrijpen als alleen maar de som van zijn delen. Het geheel is aanwezig in elk wezen en elk wezen is aanwezig in het geheel. Het universum is permanent; het heeft altijd bestaan en zal er altijd zijn; het wordt geboren en sterft in zichzelf en enkel de tijd kan het veranderen (Kichwa uitdrukking). Daarom: als je de natuur beschadigt, beschadig je jezelf. Sumak kwasay, of “voluit leven”, draagt die cosmovisie over…”    

Dit brengt de notie van “ontwikkeling’” terug naar de basis.  Deze visie gaat er immers niet van uit dat meer iPhones en microgolfovens meer voorspoed en geluk zullen brengen. Het rapport gaat verder met een kritiek op de neoliberale politieke filosofie en stelt specifieke doelstellingen voor het bevorderen van “sociale en territoriale gelijkheid, cohesie en integratie met diversiteit.”

Over de aanstelling van Michel Bauwens en de P2P Foundation

Tot slot volgt hier de vertaling van de officiële aankondiging van de aanstelling van Michel Bauwens door de FLOK Society:

“In het eerste semester van 2014 zal Bauwens een globaal netwerk van transitieonderzoekers helpen op touw zetten. De P2P Foundation is een globaal netwerk van onderzoekers die de verschuiving naar open, participatieve en op de commons gerichte praktijken op elk terrein van de menselijke activiteit documenteert, maar in het bijzonder ook de verschuiving van samenwerking rond open kennis en code, naar samenwerking rond open design, open hardware, open wetenschap, open bestuur en de verschuiving naar open landbouw- en productiepraktijken met een groot potentieel voor het verhogen van de productiviteit en duurzaamheid van landbouw en industriële processen.

Ecuador is het eerste land ter wereld dat zich ertoe verbindt om een samenleving te creëren die steunt op commons van open kennis. Voor de transitie naar een buen saber-, of “goede kennis”-samenleving, die een uitbreiding is van de officiële strategie naar een buen vivir-maatschappij, heeft het IAEN in Quito, Ecuador, geleid door rector Carlo Prieto, een strategisch proces opgestart, het FLOK Society Project, dat tot doel heeft een grote internationale conferentie te organiseren en tien strategische documenten te produceren die beleidsmaatregelen zullen voorstellen voor de transitie naar de goede open kennismaatschappij. Deze zullen worden voorgesteld aan de Ecuadoriaanse burgers ter voorbereiding van een nieuwe Grondwet en ambitieuze nationale plannen met richtlijnen voor het overheidsbeleid.  

Terwijl “Buen Vivir” inspiratieloze accumulatieve economische groei wil vervangen door een andere soort van groei die het welzijn van het Ecuadoriaanse volk ten goede komt, beoogt “Buen Sabar” open kenniscommons te creëren die een dergelijke transitie zullen faciliteren. FLOK staat voor “Free Libre and Open Knowledge.” Voor het opstellen van deze transitiepolitiek en –documenten heeft het IAEN een alliantie afgesloten met de wereldwijde hacker- en vrije softwarebeweging , maar ook met haar uitlopers in de vele peer-to-peer initiatieven die als rechtstreeks doel hebben kennis te creëren voor fysische productie in de landbouw en de industrie. 

De kennisbasis van de P2P Foundation heeft zich ook toegespitst op het documenteren van nieuwe beleidsmaatregelen en wettelijke kaders door steden die een voortrekkersrol spelen in de deeleconomie zoals Seoel, San Francisco en Napels, en regio’s als Bordeaux, de Open Commons Regio Linz in Oostenrijk, Zuid-Soedan, de Cabineto Digital van Rio del Sur, en andere. Zijn databank met 22.000 initiatieven over globale commons is bijna 25 miljoen keer geraadpleegd en trekt dagelijks 25.000 onderzoekers, activisten, gebruikers en lezers aan.

In maart organiseerde de P2P Foundation een globale Spaanstalige wikisprint met de steun van de Spaans-Braziliaanse activist Bernard Gutierrez, waarin meer dan 500 individuen en groepen uit meer dan 60 steden en 23 landen initiatieven in kaart brachten op het vlak van P2P, de commons en de deeleconomie, wat resulteerde in een Latijns-Amerikaans netwerk van activisten en wetenschappers.

Het IAEN gelooft dat de connectie tussen hackersgemeenschappen, de FLOK Society en de globale en Spaanstalige netwerken van vitaal belang zal zijn om synergie te creëren met de plaatselijke actoren van de Ecuadoriaanse samenleving, en ons zal helpen in het bereiken van het doel dat we onszelf als natie hebben gesteld.”

Michel Bauwens komt op 15 oktober naar België voor de voorstelling van zijn boek “De Wereld Redden – met peer-to-peer naar een postkapitalistische samenleving”. De lancering vindt plaats op dinsdag 15 oktober om 20 uur in het Brusselse Kaaitheater. Michel Bauwens komt op vrijdag 18 oktober om 20 uur ook naar de Studio in Antwerpen om over zijn  boek en zijn recente opdracht in Ecuador te praten. Deze publieke activiteiten worden, naast andere, georganseerd door Oikos. 

Bron: “Bauwens Joins Ecuador in Planning a Commons-based, Peer Production Economy” van de Amerikaanse auteur, activist, blogger en consultant David Boiler, die in 2010 samen met Michel Bauwens en anderen de Commons Strategies Group oprichtte, een consulting project om de commons internationaal te bevorderen.