Onze regering verantwoordt deze oorlogsinspanningen om Afghanistan democratie en stabiliteit te brengen. Maar als de Afghanen hier naar onze hulp vragen en onze aandacht vragen voor de moeilijke situatie waarin ze zich bevinden, spreekt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD) over ’emotionele chantage’.

Op 7 oktober 2001 lanceerde de Verenigde Staten ‘Operation Enduring Freedom‘ in Afghanistan. Ze werd verkocht als een ‘zelfverdedigingsoorlog’ tegen het terrorisme. Tegelijk werd internationale steun gezocht voor een hele reeks nobele doelstellingen zoals de verdediging van de mensenrechten en vrouwenrechten, het herstellen van de stabiliteit en het invoeren en ondersteunen van een democratie.

Tientallen landen zouden uiteindelijk overtuigd worden om aan de NAVO-oorlog in Afghanistan deel te nemen. Daaronder ook België. Een deel van de troepen is inmiddels teruggetrokken, maar nog altijd zijn 180 Belgische soldaten en een aantal F-16-gevechtsvliegtuigen ter plaatse.

De internationale coalitie heeft onder leiding van de VS en de NAVO honderden miljarden dollar geïnvesteerd in de militaire aanpak van het conflict. In totaal zijn er vandaag nog ongeveer 90.000 buitenlandse troepen in Afghanistan, afkomstig uit 49 verschillende landen.

“De internationale coalitie heeft onder leiding van de VS en de NAVO honderden miljarden dollar geïnvesteerd in de militaire aanpak van het conflict”

Het resultaat oogt mager. Aan de oorlog is nog altijd geen einde gekomen en van stabiliteit, respect voor de mensenrechten en democratie is er op het terrein maar bitter weinig te merken. Volgens de ontwikkelingsindex van de VN staat Afghanistan op een trieste 175ste plaats op een totaal van 186 landen.

De gemiddelde levensverwachting was in 2012 slechts 49,1 jaar, de moeder- en kindersterfte bij de geboorte is ontzettend hoog. De vrouwenrechten zijn er allesbehalve op vooruit gegaan. Het geweld tegen vrouwen is met een kwart toegenomen. De boerka’s zijn nog altijd alom tegenwoordig in het straatbeeld en hoewel de meisjes nu wel terug naar school mogen, is de scholingsgraad bij meisjes (zeker in het middelbaar en buiten de steden) nog altijd zeer laag.

In de gevangenissen over heel Afghanistan zitten honderden meisjes en vrouwen opgesloten die veroordeeld zijn voor ‘morele misdaden’ (verkracht zijn, is bijvoorbeeld zo’n morele misdaad). Het regent klachten over corruptie en folterpraktijken.

Krijgsheren, oorlogsmisdadigers en drugsbaronnen bevolken de regering, parlement en overheidsinstellingen, maar in de strijd tegen de Taliban kunnen ze genieten van westerse financiële en militaire steun. 

Tegen het eind van 2014 zouden de buitenlandse troepen Afghanistan verlaten en moeten het Afghaanse leger en de politiemacht de veiligheid in het land garanderen. De NAVO en de afzonderlijke NAVO-lidstaten doen daarbij verkeerdelijk uitschijnen dat daarmee de oorlog afgerond is. Maar dat is zeker niet het geval.

Afghanistan is een onveilig land en die onveiligheid neemt zelfs toe. Onlangs nog verklaarde de VN dat we ons zorgen moeten maken over de mensenrechten in het land. Toch worden nog heel wat Afghaanse asielzoekers teruggestuurd of komen ze terecht in de illegaliteit. Vluchten doe je niet zomaar, maar omdat de situatie onhoudbaar is. Veel Afghanen willen niet terugkeren omdat ze vrezen voor hun veiligheid. 

Blijkbaar zijn we vergeten dat het ook onze oorlog is. Er vallen nog altijd Afghaanse burgerslachtoffers als gevolg van de bombardementen en militaire operaties van de NAVO en het Afghaanse leger. De buurlanden Iran en Pakistan vangen samen bijna 3 miljoen vluchtelingen op.

“Blijkbaar zijn we vergeten dat het ook onze oorlog is. Er vallen nog altijd Afghaanse burgerslachtoffers als gevolg van de bombardementen en militaire operaties van de NAVO en het Afghaanse leger”

Is het dan te veel gevraagd dat we luisteren naar de noodkreet van de enkele honderden asielzoekers die al meer dan een week een gebouw bezet houden in de Brusselse Troonstraat? Is het niet normaal dat ze weigeren terug te gaan naar Afghanistan omdat de situatie er nog steeds onveilig is?

Vele Afghanen wonen bovendien al jaren in België en willen hier hun toekomst opbouwen. De afgelopen twee jaar hebben amper 4.680 Afghanen in ons land hun toevlucht gezocht en een asielaanvraag ingediend – bezwaarlijk een overrompeling te noemen. 

Het kan toch niet anders dan schijnheilig zijn als de oorlogvoerende landen vele miljarden spenderen aan een vruchteloze oorlog terwijl ze amper geld vinden voor ontwikkeling en humanitaire hulp voor de slachtoffers van die oorlog.

“Het kan toch niet anders dan schijnheilig zijn als de oorlogvoerende landen vele miljarden spenderen aan een vruchteloze oorlog terwijl ze amper geld vinden voor ontwikkeling en humanitaire hulp voor de slachtoffers van die oorlog”

Internationale organisaties moeten geregeld aan de alarmbel trekken omdat ze niet de nodige middelen vinden om dringende humanitaire noden te vervullen. Het gaat nochtans maar om een fractie van de militaire uitgaven. Als we oorlog voeren zijn er oorlogsslachtoffers. Als je mensen echt wil helpen, dan is de politieke keuze gauw gemaakt.

Ludo De Brabander en Soetkin Van Muylem

Ludo De Brabander en Soetkin Van Muylem zijn stafmedewerkers bij Vrede vzw in Gent.