Gebroken EU-belofte 5 jaar na bankroet Lehman Brothers
Opinie, Nieuws, Wereld, Economie, Financiële crisis, Bankencrisis, Lehman Brothers, 5 jaar na failliet Lehman Brothers, Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation in de EU -

Gebroken EU-belofte 5 jaar na bankroet Lehman Brothers

Vijf jaar na het bankroet van Lehman Brothers en het begin van de ergste economische crisis sedert vele decennia heeft de EU haar beloften voor een sterke regulering van de financiële sector nog niet geconcretiseerd. Nochtans is dit dringender dan ooit.

maandag 16 september 2013 12:00
Spread the love

Op 15 september was het de vijfde verjaardag van het meest spectaculaire faillissement van 2007/2008: het einde van de investeringsbank Lehman Brothers als gevolg van de Amerikaanse vastgoedbubbel.

Destijds reageerde de Europese regeringen daarop met forse toezeggingen inzake hervorming, in het bijzonder om verdere crises te verhinderen, zoals EU-commissievoorzitter José Manuel Barroso het formuleerde. Vijf jaar later zijn de resultaten helemaal ontoereikend.

De financiële crisis leidde tot een verwoestende economische crisis in Europa. De werkloosheid in de EU bereikte de recordhoogte van bijna 26 miljoen; een ongelooflijke 10,7 procent. De werkloosheid onder de jongeren is nog veel dramatischer.

Door het uitbreken van deze crisis werden pijnlijke besparingsmaatregelen in bijna alle Europese landen doorgevoerd, terwijl honderden miljarden euro voor de redding van de banken werden uitgegeven. De Europese burgers hebben een enorme prijs betaald.

Nu hebben ze dan ook recht op efficiënte hervormingen die ons moeten behoeden voor het bijna ineenstuiken van het financieel systeem. Maar ook na vijf jaar sleutelen aan ‘financiële hervormingen’ door de EU is er weinig of geen concreet resultaat.

Het is duidelijk: de Europese banken hebben nog steeds te weinig kapitaal. De Europese regulering betreffende banken staat toe dat banken zoals de Deutsche Bank of Barclays meer kredieten toekennen dan Lehman voor het bankroet. Het aantal gelijkaardige banken neemt toe en is zelfs hoger dan vijf jaar geleden.

Slechts weinige ‘risicovolle’ financiële producten werden verboden, zelfs niet eens de erg ingewikkelde ‘veilige’ ABS (asset-backed security) die een belangrijke rol in de crisis speelden.

Lobbymachines en belastingadviseurs

Een van de hoofdoorzaken hiervan is het enorme succes van de financiële lobbymachines. Die beïnvloeding kost aan hen die beslissingsbevoegdheid hebben miljoenen en draagt bovendien, met succes, bij tot paniekzaaierij.

“Een regulering van de financiële sector zou de werkloosheid doen stijgen”, zo luidt het. Maar tegen de achtergrond van de beschreven gevolgen van de financiële crisis is dit een volledig absurde redenering.

De financiële wereld heeft verder onbeperkt een voorkeursbehandeling als het gaat om toegankelijkheid tot hen die beslissingsbevoegdheid hebben. Dit wordt duidelijk in de debatten over nieuwe regels voor banken of analoge instellingen.

De ‘Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation in de EU‘ (ALTER-EU) en vele andere hebben alweer duidelijk gemaakt hoe de directies van raadgevende instellingen in de EU-commissie en de raad door de vertegenwoordigers van de financiële wereld worden gedomineerd.

Ook in de nieuw opgerichte groep voor het uitwerken van regels tegen ontduiking en bedrog op het gebied van belastingen hebben de vertegenwoordigers van die grote belastingkanselarijen de macht in handen en de internationale concerns met succes daarbij geadviseerd hoe hun belastingen te minimaliseren.

Is er dan geen alternatief?

Alvorens het tot een werkelijke hervorming van de financiële sector kan komen, zijn volgende maatregelen nodig:

– Een nieuwe democratische stimulans ter regulering van de financiële sector die de invloed van financiële lobby’s in Brussel beperkt. Daarvoor zijn adviserende organen nodig die niet door de financiële lobby’s worden gedomineerd en een einde aan het ‘draaideurprincipe’ maken. Hiermee bedoelen we de snelle en vaak optredende wijziging van vertegenwoordigers van de financiële wereld in regeringen en omgekeerd.

– Een onmiddellijk en structureel herbeginnen van de hervormingsplannen voor de financiële sector. Dit moet garanderen dat deze zo pijnlijke financiële en economische crisis tot een sterkere regulering en grotere democratische controle van de financiële sector leidt.

Dit alles moet aan de gemeenschap ten goede komen en niet omgekeerd. De nodige eerste stappen daarvoor zijn een efficiënte belasting op financiële transacties zonder uitzonderingen, meer voorschriften inzake het eigen kapitaal voor banken, de opdeling van ‘too big to fail‘-banken, de vermindering van en het indijken van de betekenis van de financiële sector en het stoppen van speculatie – bijvoorbeeld op levensmiddelen en grondstoffen.

– Efficiënte maatregelen om belastingontduiking en bedrog te bestrijden. Volgens de EU-commissie zou dit 1.000 miljard euro per jaar opbrengen, meer dan de huidige Europese bezuinigingsmaatregelen.

– Maatregelen die de verantwoordelijken voor schandalen, bedrog van verbruikers, bedrog en criminele handelingen in de financiële sector persoonlijk verantwoordelijk stellen. Het is onaanvaardbaar dat bij voorbeeld in gevallen zoals in het Libor-schandaal of bij de rol van HSBC bij het witwassen van geld, banken een betaling uitvoeren terwijl de verantwoordelijken ongestraft blijven. Banken moeten nooit ‘too big to jail‘ zijn.

De laatste vijf jaren betekenden een reusachtige ontgoocheling. Voor de Europese burgers en sociale bewegingen is het duidelijk dat in de komende jaren een efficiënte regulering van de financiële sector nu eindelijk op de politieke agenda moet – ook op het verkiezingsprogramma van de Europese verkiezingen in 2014.

Omdat een andere wereld mogelijk is.

Eric Goeman

Woordvoerder van Attac Vlaanderen.

Volgende organisaties ondersteunen deze opinie: Action from Ireland, Attac Vlaanderen, Attac Oostenrijk, Attac Frankrijk, Attac Duitsland, Attac Griekenland, Attac IJsland, Attac Noorwegen, Attac Polen, Attac Spanje, Attac Finland, Attac Ierland, Auditoria a Cidadada Divida Publica – IAC (Portugal), CADTM Europe, Citizen Debt Audit Platform (Spanje), CNE-CSC Belgium, Corporate Europe Observatory, Ecologistas en Acción (Spanje), European Anti-Poverty Network, European Federation of Public Services Unions (EPSU), FairFin (België), Fondazione Culturale Responsabilità Etica (Italië), Food & Water Europe, Friends of the Earth Flanders and Brussels, Friends of the Earth Ireland , Jubilee Debt Campaign (UK), Kairos Europe, Les Amis de la Terre (F), Lost in Europe, Tax Justice Network, Transform Italia, Transnational Institute, Veblen Institute for Economic Reforms (Finland), War on Want (UK), World Development Movement (UK), World Economy, Ecology & Development – Weed (Duitsland), Zukunftskonvent.

Voetnoten:

(1) De nieuwe internationale bankregels (Basel III) voorzien bovengrenzen op het gebied van schulden van een bank (leverage ratio). Die grens ligt bij zo’n 3 procent. Dat is minder dan bij Lehman Brothers voor het bankroet. De EU-beschikkingen zijn nog lakser, er is nog steeds geen leverage ratio vastgesteld.

(2) Voor de statistiek van de BIZ zie: http://business.time.com/2013/03/27/wij derivatives-may-be-the-biggest-risk-for-the-global-economy/

take down
the paywall
steun ons nu!