De EU-Observer meldde op vrijdag 13 september dat de EU en Israëlische onderhandelaars er op donderdag 12 september in Brussel niet in geslaagd  zijn overeenstemming te bereiken over nieuwe financieringsregels. Er werden wel opties geïdentificeerd die voor Israël gemakkelijker te slikken zouden zijn.

De gesprekken focusten zich op de deelname van Israël aan het nieuwe Europese wetenschapsproject Horizon 2020. Dit project van 80 miljard euro loopt vanaf 1 januari 2014 voor een periode van zeven jaar. Israël heeft gezegd niet te willen deelnemen onder de nieuwe regels, gepubliceerd in juli, die bedrijven en instellingen verplichten om documenten te ondertekenen waarin staat dat het EU-geld geen activiteiten in bezet gebied zal financieren.

De Griekse ambassadeur in Israël, Spiros Lampridis, vertelde in eigen naam aan het Israëlische dagblad ‘The Jerusalem Post’ dat hij sympathiseert met zijn gastland. “Als ik mezelf in Israëls plaats zet, kan ik zien waarom ze niet in staat zijn om het te ondertekenen … onze taak als Europese staten is om alternatieven te vinden om dit ding werkbaar te maken”, zei hij.

Israël heeft bij de EU-ministeries van Buitenlandse Zaken en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gelobbyd opdat de Europese Commissie de maatregelen zou uitstellen. Israël zegt dat het geen documenten voor EU-subsidies ??kan tekenen die bijvoorbeeld zeggen dat Oost-Jeruzalem een deel van Palestina is terwijl op hetzelfde moment onderhandelingen bezig zijn over de definitieve grenzen met Palestina.

“De EU schat dat 0,3 procent, of 2,5 miljoen euro van de ongeveer 800 miljoen euro die tussen 2007 en 2013 aan Israël werd betaald activiteiten van kolonisten financierde” 

Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry riep de EU-ministers tijdens een bijeenkomst in Vilnius van zaterdag 7 september op om deze regels uit te stellen, maar zijn oproep had slechts een beperkt effect. Het hoofd voor buitenlandse betrekkingen van de EU, Catherine Ashton, zou maandag 9 september de ambassadeurs in Brussel echter gezegd hebben “dat er geen voorstel is om het EU-beleid te veranderen”.

De EU schat dat 0,3 procent, of 2,5 miljoen euro van de ongeveer 800 miljoen euro die tussen 2007 en 2013 aan Israël werd betaald activiteiten van kolonisten financierde.  Onder de oude regels bestaat er echter geen manier om het geld terug te vorderen, hoewel dat in strijd is met het EU-standpunt over de grenzen van Israël.

Ondertussen zijn de Israëlische meningen verdeeld over het onderwerp. In juli zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu: “We zullen geen externe dictaten over de grenzen accepteren.” Op woensdag 11 september werd echter een petitie van meer dan 600 Israëlische intellectuelen, voormalige ambtenaren en activisten, onder wie Netanyahu’s schoonzus Ofra Ben- Artzi, naar EU-ambtenaren verstuurd om bij hen aan te dringen niet te zwichten.

De petitie stelt dat Israëls dreigement om uit Horizon 2020 te stappen een “tactisch manoeuvre is, dat Israël zelf grote schade zou aanbrengen als het doorgezet zou worden.”

Ook meer dan 500 Europese wetenschappers riepen de EU op 12 september op om de nieuwe richtlijnen met betrekking tot de Israëlische kolonies niet te versoepelen. 

“De brief van academische onderzoekers gericht aan de EU met betrekking tot de deelname van Israëlische kolonies in de EU-onderzoeksprogramma’s” werd georganiseerd door de Britse commissie voor de Universiteiten van Palestina (BRICUP) en haar Franse zusterorganisatie van de ‘Association des Universitaires pour le Respect du Droit International en Palestina’ (AURDIP) en werd ondertekend door onderzoekers uit 13 EU-lidstaten.

De beleidswijziging met de nieuwe EU-richtlijnen is het gevolg van grassrootscampagnes in heel Europa, met inbegrip van een brief aan de EU-chef buitenlands beleid Catherine Ashton ondertekend door 250 wetenschappers uit heel Europa vorig jaar.

De bedoeling van de richtlijnen is ervoor te zorgen dat de EU-instellingen hun eigen verplichting respecteren om geen Israëlische soevereiniteit te erkennen in de Palestijnse gebieden die Israël sinds 1967 bezet, met inbegrip van de Palestijnse Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook, evenals de Syrische Golanhoogte.

“Hoe kan de EU aan anderen de les spellen over het internationaal recht als blijkt dat ze zelf een oogje dichtknijpt voor aanhoudende schendingen van dat recht aan haar eigen voordeur?”

Michael Deas, coördinator in Europa voor het Palestijnse Boycot National Committee (BNC), verklaarde: “Deze richtlijnen laten zien dat grassroots maatschappelijke druk de EU dwingt haar juridische verantwoordelijkheid te nemen om het Israëlisch regime van bezetting, kolonisatie en apartheid tegen het Palestijnse volk niet te erkennen en om bepaalde aspecten van de diepgewortelde medeplichtigheid aan de handhaving van deze illegale en criminele systeem te beëindigen.”

Ivar Ekelund van AURDIP zei: “Eindelijk heeft de EU besloten om zich te houden aan haar eigen principes. Het moet vanzelfsprekend zijn dat de Europese belastingbetaler geen activiteiten moet steunen in gebieden die illegaal worden bezet en bewoond. Hoe kan de EU aan anderen de les spellen over het internationaal recht als blijkt dat ze zelf een oogje dichtknijpt voor aanhoudende schendingen van dat recht aan haar eigen voordeur? Als wetenschappers maken we deel uit van een internationale gemeenschap en we weten dat zo’n gemeenschap alleen kan worden ondersteund door rechtvaardigheid en respect voor de rechtstaat.”

Palestina Solidariteit

Naar een artikel van de EU-Observer en een artikel van de BDS-Movement.