Ten eerste, omdat het politieke schouwspel rond het dossier hervorming secundair onderwijs echt niet fraai is geweest. Meer dan om onderwijskwaliteit, welbevinden op school, en onderwijs als emancipatiemachine werd een strijd om de stem in de lezerskamer gevoerd. Mensen pikken dit niet, zeker niet als het om iets fundamenteels gaat, zoals het onderwijs voor onze kinderen. Het politieke compromis dat uit de bus kwam, wordt verworpen. En terecht. Het plan is te zwak en te vrijblijvend om echt en krachtdadig iets te doen aan het watervalsysteem, het welbevinden, de discrepantie tussen onderwijs en arbeidsmarkt, en de torenhoge ongekwalificeerde uitstroom in Vlaanderen.

Ten tweede zijn ouders en leerkrachten verontwaardigd omdat de overheid in Vlaanderen er niet in slaagt om in basisbehoeften te voorzien en haar kerntaken naar behoren uit te voeren. ‘Kan ik een school kiezen? Kunnen zusjes en broertjes op dezelfde school zitten of moet ik drie posten doen, telkens een andere kant van de stad, voor ik mijn werkdag begin? Is de infrastructuur van de school van mijn kinderen in aanvaardbare staat?’ Of, helemaal onvoorstelbaar, ‘Vind ik überhaupt wel nog een plaatsje voor mijn kind?’ Dat zijn vragen die ouders zich in Vlaanderen anno 2013 moeten stellen. Het hoeft niet te verwonderen dat de neiging om welwillend mee te stappen in een grote onderwijshervorming eerder klein is.

Ook leerkrachten zijn wellicht niet erg tevreden, omdat ook zij het gevoel hebben miskend te zijn. In het begin van de legislatuur werden de mentoruren om jonge leerkrachten te begeleiden afgeschaft. Er zou snel een beter en uitgebreider systeem komen, en het grote lerarenloopbaanplan zou de loopbaan van leerkrachten hervormen en het beroep opwaarderen. Het laatste jaar van deze legislatuur gaat in, en er ligt nog steeds geen plan op tafel.

De Waalse regering en de regering van de Franse gemeenschap schuiven in hun relanceplannen Marshall en Marshall 2.vert onderwijs naar voor als prioriteit. Het plan Marshall 2020, wil de infrastructuur van scholen verbeteren en meer inzetten op de lerarenopleiding. Dat is precies wat wij in Vlaanderen ook nodig hebben. De problemen in het Vlaamse onderwijs zijn gelijkaardig. Ook hier kampen we met grote infrastructuurproblemen, capaciteitsproblemen en verouderde schoolgebouwen, en is er nood aan betere ondersteuning voor leerkrachten. 

Eerder dan veel tijd te steken in het verdedigen van een flou en ongedragen plan rond de hervorming van het secundair, zoals verschillende ministers blijkbaar van plan zijn, hoop ik van deze regering dit najaar een begroting gepresenteerd te krijgen. Een begroting die nu en op langere termijn structureel meer middelen vrijmaakt voor onderwijs, dat van onderwijs een echte prioriteit maakt.

Ik hoop, na een Waals, ook op een echt Vlaams Marshallplan voor onderwijs. Dat wil zeggen: een krachtdadig plan dat voldoende middelen vrijmaakt voor steden om hun capaciteitsproblemen aan te pakken, dat een financiële injectie geeft en naar creatieve oplossingen zoekt, zoals ‘crowdfunding’, om de bestaande totaal verouderde Vlaamse schoolinfrastructuur onder handen te nemen. En het lang beloofde lerarenloopbaanplan, dat het lerarenberoep moet opwaarderen, moet dit najaar op tafel belanden.

Als Vlaanderen er niet in slaagt om op die domeinen concrete stappen vooruit te zetten, en men slaagt er zelfs niet in om voor elk kind het minimum minimorum, namelijk een deftige plek op school, te voorzien, dan vraagt de Vlaamse regering best haar faillissement aan.

Elisabeth Meuleman

Elisabeth Meuleman is de onderwijsspecialiste van Groen en zetelt in het Vlaams Parlement.