Crisis
Crisis? Ja maar niet voor iedereen. In de VS zijn de bedrijfswinsten de hoogste sinds WOII. In de jaren tachtig waren de winsten goed voor minder dan 5% van het bnp. In de jaren negentig lagen ze tussen de 5 en 7%, en vandaag staan ze op 12%. In Europa zien we een gelijkaardige trend.[1] Die hogere winsten zouden opnieuw kunnen geïnvesteerd worden om zo de economische motor terug op gang te brengen, maar dat is nu net wat niet gebeurt. In de VS staan de investeringen op een historisch laag peil. Eenzelfde trend is te zien in Europa. Dat belooft voor de toekomst.
Privésoldaten
Ook zeer hoge winsten voor de privatisering van de oorlog, met name de huurlingbedrijven. Momenteel worden in Irak en Afghanistan meer dan 20.000 privésoldaten ingezet door de VS-overheid. Deze soldatenhandel brengt ongeveer 100 miljard dollar op, dat is elf keer het bnp van Afghanistan.
Immigratie is voordelig
De instroom van migranten is economisch voordelig, zo leert een recente studie van de OESO (de club van rijke landen). Dat heeft heel veel te maken met de vergrijzing van de autochtone bevolking. In de periode 2007-2009 was het voordeel voor de rijke landen gemiddeld 0,6% van het bnp. Voor België bedroeg dat zelfs 0,95%. De OESO stelt verder dat de discriminatie van de nieuwkomers hoger is dan gedacht en dat hun situatie op de arbeidsmarkt de laatste jaren is achteruit gegaan.
Uruguay legaliseert wiet
Uruguay is het eerste land dat marihuana volledig legaliseert. De wet, die de productie, distributie en verkoop regelt, werd op 31 juli met een overweldigende meerderheid in het parlement goedgekeurd. President José Mujica zei dat de legalisering de winsten van de drugdealers zal droogleggen en de gebruikers zal weghouden van harddrugs.
Olie bonanza, werelddominantie en klimaatopwarming
Wordt Noord-Amerika het nieuwe Midden-Oosten? Het ziet ernaar uit. De VS is nu al de tweede grootste olieproducent ter wereld en de snelste groeier op het vlak van de winning van olie en gas. De snelle groei in Noord-Amerika is het gevolg van de productie uit oliezanden in Canada, de olie-extractie voor de kusten van de VS en Mexico, het winnen van olie uit schaliegesteente en teerzand, de productie van aardgasvloeistoffen en de aanmaak van biobrandstoffen. Als alles goed gaat zouden de VS hun huidige productie binnen de tien jaar bijna zien verdubbelen.
Dat zal een geopolitieke aardverschuiving veroorzaken, want de VS zullen in tegenstelling tot hun rivalen, niet langer afhankelijk zijn van de invoer van olie. Washington zal voor het eerst het oliewapen ongehinderd kunnen inzetten[2] en zal zijn aandacht ten volle kunnen richten op Azië. Ook dat belooft.
Maar de bonanza van olie en gas roept nog andere levensgrote vragen op, namelijk verspilling en vervuiling. Het gas dat wordt afgefakkeld bij de winning van schalie-olie in de VS, zou voldoende zijn om alle inwoners van Chicago en Washington van energie te voorzien. Het verbranden van vrijkomend gas is bovendien sterk luchtvervuilend. De uitstoot van CO2 bij de productie van olie uit teerzand in Canada is 82% hoger dan de traditionele oliewinning.
Ondertussen laten de milieugevolgen zich al volop voelen in de VS. Door de verhoging van de zeespiegel en de winning van olie en gas worden moerasgebieden in Louisiana opgeslokt door de Golf van Mexico. Dat gebeurt aan een snelheid van 33 voetbalvelden per dag.
Kolonisatie in de 21ste eeuw
Juist voor de zogenaamde vredesgesprekken tussen Palestijnen en Israëli’s begonnen, gaf Tel Aviv de toestemming voor de bouw van 1200 woningen voor Joodse inwoners op de Westoever en in Oost-Jeruzalem. Dat is in lijn met de geschiedenis van de zionistische staat. Sinds 1991 is het aantal kolonisten op de West Bank gegroeid van 94.000 tot 340.000. Nog eens 300.000 kolonisten wonen in bezet Oost-Jeruzalem, die de Palestijnen zien als de hoofdstad van hun toekomstige staat. Elk jaar groeit het aantal joodse bezetters aan met 4 à 5%, dat is tweemaal zo snel als de groei van de Israëlische bevolking.
Levenslang voor straatprotest
Het hevigste protest tegen de staatsgreep in Egypte kwam van de Turkse premier Erdogan. Maar heeft de man wel recht van spreken? Manifestanten van de Turkse lente kregen te horen dat ze levenslang riskeerden. Turkije is ook de koploper qua gevangengenomen journalisten. In december 2012 zaten 49 journalisten achter de tralies, dat is driemaal zoveel als in Syrië. Sinds de manifestaties rondom het Taksimplein werden 22 journalisten ontslagen en nog eens 37 gedwongen om ontslag te nemen.
De Heilige Oorlog in Syrië
De burgeroorlog in Syrië is uitgedraaid op een Heilige Oorlog. Binnen de rebellengroep zijn de jihadistrijders gaandeweg een meerderheid geworden. Het Vrije Syrische Leger – dat seculier is – heeft 50.000 strijders. De jihadis hebben samen zo’n 54.000 à 69.000 strijders, met een flinke vertegenwoordiging uit het buitenland. De meest ‘efficiënte’ militie is die van Al Qaeda signatuur, namelijk Jabhat al-Nusra, met 7.000 strijders.[3]
Japan, oorlogstaal en naziverleden
Kanselier Merkel bezocht zopas het concentratiekamp van Dachau om de slachtoffers van toen te eren. Zij was de eerste Duitse kanselier om dat te doen. Na bijna 70 jaar is dat niets te vroeg. Maar het is vooral Japan dat nog steeds worstelt met zijn oorlogsverleden. Een week voor Merkels trip naar Dachau bezochten twee ministers van de Japanse regering een schrijn waar oorlogsmisdadigers begraven liggen. Het is alsof Duitse toppolitici de graven zouden bezoeken van SS-officieren en daar bloemen zouden bij neerleggen.
De vergelijking met nazi-Duitsland is niet ver gezocht. Eind juli drong de Japanse vicepremier Taro Aso aan op een wijziging van de grondwet. Hij suggereerde daarbij het model van de nazi’s te volgen: “We moeten dit rustig aanpakken, zoals de Weimar grondwet gewijzigd werd in de nazi grondwet, zonder dat iemand dat doorhad. Waarom leren we niet van die tactiek?”
De incidenten met betrekking tot het oorlogsverleden stapelen zich op. Begin augustus lanceerde het Japanse leger een zogenaamde ‘destroyer’ die eigenlijk kan doorgaan voor een vliegdekschip. Het oorlogstuig kreeg de naam Izumo, exact dezelfde naam van het oorlogsschip dat deelnam aan de invasie van China in de jaren dertig.
Premier Abe deed zelf ook al zijn duit in het zakje. Half mei liet hij zich fotograferen in de cockpit van een straalvliegtuig met nummer 731. Dat is geen onbesproken cijfer, want het was het nummer van de legereenheid die onderzoek deed voor biologische en chemische oorlogsvoering gedurende de Sino-Japanse oorlog van 1937-45.
Voetnoten
- [1]In de periode 2008-2011 daalde het bnp met 2,5% terwijl het winstaandeel met 1,3% steeg. http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2013/wp13179.pdf, p. 31.
- [2]Engdahl spreekt in dat verband van ‘strategic denial’. Zie Engdahl F., Full Spectrum Dominance. Totalitarian Democracy In The New World Order, Wiesbaden 2009; Engdahl F., A Century of War. Anglo-American Oil Politics and the New World Order, Londen 1992.
- [3]Bij de jihadis is de verdeling als volgt: Het Syrian Liberation Front telt 37.000 strijders, het Syrian Islamic Front 10 à 25.000 en Jabhat al-Nusra 7.000. http://www.policymic.com/articles/42317/who-are-the-syrian-rebels-a-basic-intelligence-briefing-on-the-assad-resistance; http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-15798218; http://www.economist.com/news/middle-east-and-africa/21582037-one-islamist-rebel-group-seems-have-overtaken-all-others-competition-among; http://www.ft.com/intl/cms/s/0/ce19f802-6c5e-11e2-b774-00144feab49a.html#axzz2KIkH3LkW.