Soldaten van de Egyptische landmacht tijdens een militaire oefening met Spanje en de VS (foto USAF/Wikimedia Commons)
Nieuws, Wereld, Politiek, VS, Egypte, Barack Obama, Moslimbroeders, Egypte + Jasmijnrevolutie -

Vier redenen waarom VS leger Egypte financieel blijft steunen

Er zijn vier redenen waarom de VS het Egyptische leger blijft steunen terwijl de slachtpartijen doorgaan: Israël, het Suezkanaal, de militaire macht van de VS in het Midden-Oosten en de belangen van Amerikaanse wapenbedrijven.

donderdag 22 augustus 2013 19:00
Spread the love

Terwijl het Egyptische leger de afgelopen week brutaal inhakte de Moslimbroeders, vroegen de Amerikaanse media zich af wat de reactie van de VS zou zijn. Zou de VS haar hulp aan Egypte stopzetten? Zou de VS enkel haar economische hulp intrekken? Of zou het bij maatregelen blijven die louter symbolisch zijn?

Er kwamen enkele antwoorden, maar het plaatje blijft verwarrend. Naar verluid zou een deel van de economische steun zijn stopgezet, maar dat is slechts een fractie van de totale som die de VS Egypte toestopt. De regering Obama heeft ook aangekondigd dat het een gezamelijke militaire oefening schrapt, een maatregel die grotendeels symbolisch is.

De belangrijkste vraag is wat de VS zal doen met haar jaarlijkse militaire hulp ter waarde van 1,3 miljard dollar aan het Egyptische leger. Daarop blijft het antwoord uit. Op 19 augustus meldde Josh Rogin in The Daily Beast dat volgens senator Patrick Leahy de regering Obama in het geheim een deel van die militaire hulp heeft opgeschort. Dat zou in overéénstemming zijn met de Amerikaanse wet, die verbiedt om hulp te geven aan een regering die aan de macht is gekomen via een staatsgreep. In de praktijk zou de VS de machtsovername door het Egyptische leger behandelen als een staatgreep – wat het ook is – maar dat publiek niet met zoveel woorden zeggen.

Maar het Witte Huis heeft dit bericht op 20 augustus ontkent. “We zijn al onze hulp aan het herbekijken. Er zijn momenteel nog geen beleidsbeslissingen genomen over de resterende hulp”, aldus een woordvoerder van de nationale veiligheidsraad.

Zelfs àls het bericht waar was, de sleutel om te begrijpen wat hier gebeurt zit hem in het woordje ‘tijdelijk’. Misschien schorten de VS hun hulp ‘tijdelijk’ op. Van zodra het Egyptische leger een schijn van democratie herstelt, zal die hulp echter naar alle waarschijnlijkheid hervat worden. Bovendien spreekt het bericht enkel over de 525 miljoen dollar die dit jaar nog niet gestort zijn – slechts een fractie van de 1,3 miljard dollar dus die het Egyptische leger jaarlijks van de VS ontvangt.

Het is dus business as usual. Terwijl islamisten en tegenstanders van de coup worden gedood, blijft de VS het Egyptische leger geld toesteken. Hoe komt dat?

1. Israël

De Amerikaanse geldstroom naar Egypte kwam op gang in 1979, met de ondertekening van de vredesakkoorden van Camp David tussen Egypte en Israël. Dit vredesverdrag, dat een einde maakte aan jaren van onrust en een nieuwe oorlog tussen beide landen onmogelijk moest maken, houdt stand dank zij het geld van de VS. In de woorden van Harvard professor Stephen Walt: “De huidige steun van de VS aan Egypte is een vorm van omkoperij die teruggaat op het vredesverdrag van 1979. Egypte kreeg het geld als beloning voor het sluiten van vrede met Israël en toetreding tot het Westerse kamp”.

Beide landen haalden er voordeel uit. Israël was verlost van haar machtigste regionale tegenstander en ging verder met de kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Egypte kon zijn leger uitbouwen en focussen op de toestand in eigen land. Meer recent werkten Israël en Egypte samen om de dreiging die uitgaat van Hamas, de islamistische beweging die Gaza regeert, te beheersen.

Zelfs als de hulp wordt stopgezet, is er weinig gevaar dat Egypte snel ten oorlog zou trekken tegen Israël. Hoewel de Egyptische straat sterk meevoelt met de Palestijnen, zijn de Egyptische machthebbers niet zo dom om te denken dat een oorlog tegen Israël makkelijk te winnen is. Toch wil Israël de Amerikaanse hulp aan Egypte niet zien verdwijnen, omwille van de aanwezigheid van islamistische militanten in de Sinaï-woestijn – én omdat het een signaal zou zijn dat de VS via de portefeuille een beter bestuur kunnen promoten. Op dat signaal zit Israël, dat eveneens genereus gesteund wordt door de VS, hoewel het de mensenrechten van de Palestijnen met voeten treedt, niet te wachten.

2. Het Suezkanaal

Het Suezkanaal is één van Egyptes meest waardevolle troeven, waar de VS enorm haar voordeel mee doet. Het Suezkanaal verbindt de Rode Zee met de Middellandse Zee. Het is een belangrijke doorgang voor olie op weg naar Europa en de VS. In totaal passeert 4,5 procent van de olie die in de wereld verhandeld wordt door het Suezkanaal.

Het Suezkanaal wordt ook gebruikt door de Amerikaanse zeemacht. Het Suezkanaal is voor de VS essentieel in haar uitoefening van militaire macht over het Midden-Oosten.

3. De Amerikaanse macht in het Midden-Oosten

Egypte is een cruciale bondgenoot in de Amerikaanse ‘oorlog tegen de terreur’. Egypte stelde haar luchtruim open voor Amerikaanse gevechtsvlietuigen op weg naar de oorlogen in Afghanistan en Irak. Egypte folterde en ondervroeg onder Hosni Moebarak terreurverdachten die door de VS werden geleverd in het kader van het ‘extraordinary rendition’-programma (buitengewone uitlevering) van de CIA. Egypte laat het Amerikaanse leger bovendien toe om op haar territorium legeroefeningen te houden.

4. Winsten voor Amerikaanse wapenbedrijven

De militaire steun die de VS geeft aan Egypte komt niet enkel ten goede aan het Egyptische leger. Ze is ook een cruciale inkomstenbron voor Amerikaanse wapenbedrijven.

De Amerikaanse militaire steun aan Egypte is een voorbeeld van Foreign Military Financing (FMF). De VS geeft geld aan Egypte op voorwaarde dat het leger Amerikaanse wapens koopt. Het geld van de Amerikaanse steun aan Egypte wordt dus in feite terug in de Amerikaanse economie gepompt, wat jobs oplevert en winsten voor de wapenbedrijven.

Via dit systeem koopt Egypte tanks, traangas, geweren en dies meer. Shana Marshall, een onderzoeker aan het Crown Center for Middle East Studies van de Brandeis University schreef daar vorig jaar over in Foreign Policy dat “de hulp ten goede komt aan een kleine en invloedrijke groep elites in beide hoofdsteden. In de Verenigde Staten zorgt het hulpprogramma voor een grote en betrouwbare vraag naar wapenleveringen, terwijl in Caïro de samenwerking met Amerikaanse bedrijven op het vlak van de productie van militair materieel de commericiële ondernemnigen van het Egyptische leger helpt subsidiëren.”

Alex Kane

De auteur is hoofdredacteur van Alternet in New York, je kan hem volgen op Twitter @alexbkane.

Vertaling Marc-Antoon Deschrijver

take down
the paywall
steun ons nu!