Paul Baeten Gronda (1981) is met Straus Park aan zijn vierde roman toe. In 2008 verscheen zijn debuutroman Nemen wij dan samen afscheid van de liefde, waarin een jongeman uit een getroebleerd gezin in het reine probeert te komen met het verleden. Zijn debuut werd zeer goed ontvangen, kreeg lovende kritieken en werd in korte tijd vier keer herdrukt.

Zijn tweede boek, Kentucky, mijn land, verscheen in 2009 en gaat over een oude misantroop die geconfronteerd wordt met z’n eigen limieten.

Onder vrienden verscheen eind 2011, daarin nodigt een schrijver enkele vrienden uit in zijn villa in Italië, waarna het ontspannen bedoelde feestje uitloopt in pijnlijke confrontaties. Een verhaal over dertigers die denken het gemaakt te hebben, maar uiteindelijk moeten toegeven dat hun zielenleven maar povertjes is.

Paul Baeten Gronda was columnist bij De Morgen en een tijdlang tv-columnist voor De Laatste Show. Vanaf 2006 schrijft hij colums voor Focus Knack, sinds enkele weken beschrijft hij daarin zijn favoriete plekjes in New York.

Einde mei van dit jaar verscheen  zijn vierde roman Straus Park, ook daarin krijgt New York een prominente plaats naast Amsterdam, Londen en Antwerpen.

Straus Park

Het boek start met een gejaagde vrijpartij, waarbij het niet duidelijk is wie de betrokkenen zijn. De man heet Amos en beseft na het liefdesspel dat hij eindelijk, gedurende enkele momenten, écht geleefd heeft. Wie de vrouw is komen we niet meteen te weten.

Amos Grossman is een wansmakelijk rijke Amerikaan die, samen met zijn twee broers, het fortuin van zijn ouders erfde toen zij omkwamen in een ongeluk met een sportvliegtuig, Amos studeerde toen nog aan Harvard. Met wansmakelijk rijk bedoel ik iemand die voor de grap een Ferrari koopt, dat doet Amos om zijn studentenbestaan wat op te vrolijken.

Amos blijft na het overlijden van zijn ouders wonen in het ouderlijk huis aan Straus Park, New York.

Al tijdens zijn studententijd vraagt Amos zich af welk verschil hij nog kan maken, waar de rest van zijn leven naartoe zal leiden. Na de begrafenis van zijn ouders zien we Amos steeds verder verzinken in een saai, leeg bestaan.

Moeder waarom leven wij?

Personages die op zoek zijn naar de zin van hun bestaan, vormen een terugkerend thema in het werk van Gronda.

De pogingen die Amos onderneemt om zin te geven aan zijn leven, resulteren in los-vast relaties met twee vrouwen met wie hij samenleefde. Hij zoekt hen nog geregeld op en heeft met één van hen een dochter.

Relatietherapie

Wanneer die vrouw, de moeder van zijn dochter, met een andere man gaat, slaan de stoppen bij Amos door. Hij slaat hij de man het ziekenhuis in. Met als flauw excuus het beschermen van zijn dochter tegen de niet kosjere intenties van de nieuwe partner van zijn ex.

Amos bezoekt geregeld zijn therapeut, dokter Kawamura, om zijn relaties te bespreken. Zo komt de scheiding van zijn tweede partner aan bod.

Hoe meer het boek vordert, hoe duidelijker het wordt dat Grossman van iedereen vervreemd. Zijn broers ziet hij weinig of niet. Met Butch, de enige vriend die hij heeft vanuit zijn studententijd, komt hij in een tweestrijd terecht wanneer blijkt dat deze ook een oogje heeft op één van Amos’ voormalige partners.

De tegenspeelster

Julie F.Dane is een Britse studente die met Amos in contact komt vanwege een onderzoek naar de vespreiding van Europese kunst en antiek in de Verenigde Staten. Het huis aan Straus Park staat er vol mee, kunst en antiek die het echtpaar Grossman verzamelde.

Amos begeleidt haar tijdens de twee weken dat ze New York bezoekt en stelt haar voor aan verschillende van zijn connecties. Wanneer ze terugkeert naar Londen, blijft hij stapelverliefd achter.

Om niet te veel ter verklappen, vertel ik hier niet hoe het verhaal verder loopt. Amos’ enige doel is het winnen van de liefde van Judie. Hoe het hen vergaat zal u zelf moeten lezen.

Ik wil hier wel nog kwijt dat het boek een liefdesverhaal koppelt aan de familiegeschiedenissen van beide protagonisten. Ieder mens draagt het verleden van zijn ouders, grootouders en overgrootouders met zich mee, ook zonder er zich van bewust te zijn. Het gebeuren in New York wordt verbonden met het leven van een Duits-Joods koppel in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo wordt het een roman over liefde, familie en verraad. De vraag wat dan eerlijk en oneerlijk verraad is, wordt gesteld, maar deze moet de lezer voor zichzelf beantwoorden.

Gronda schrijft dit alles in korte, scherpe zinnen, waardoor het werk soms aan diepgang inboet. De personages worden naar mijn mening te weinig uitgewerkt. Hij gaat haastig te werk, te haastig. Jammer want ik denk dat dit boek aan waarde zou winnen als het meer gedetailleerd uitgewerkt zou zijn.

Echter soms getuigt de schrijver van een rijpe zinsbouw die meer moois belooft in de toekomst. Hij omschrijft het leven van het Duits-Joodse koppel in Amsterdam en hun individuele strijd met de onderdrukking, hun angsten en keuzes met rake bewoordingen waaruit de wanhoop weerklinkt. Daarin bewijst hij wel dat hij een personage kan tekenen met oog voor detail. Ook de vastgelopen relatie tussen Amos en zijn tweede partner wordt fijnzinnig en met precisie weergegeven.

Straus Park is het lezen waard en doet uitkijken naar het verdere verloop van Gronda’s loopbaan als schrijver.