De veldproef met GGO-aardappelen in Wetteren: 'Hier groeien de aardappelen van de toekomst' (foto: Steven Desanghere).
Opinie, Nieuws, Economie, Milieu, België, Lieven DE CAUTER, Biodiversiteit, Pesticiden, Agrobusiness, Monsanto, Roundup, Ggo, Wetteren, BASF, Veldproef, GGO aardappelen, Marc van montagu -

Open brief van Lieven De Cauter aan Marc Van Montagu

Marc Van Montagu suggereert dat wie met kennis van zaken spreekt, niet tegen ggo’s kan zijn. Die stelling getuigt van verregaande wetenschappelijke arrogantie, meent Lieven De Cauter. Een blind geloof in de wetenschap miskent de uitbuiting door multinationals zoals Monsanto, waarvan duizenden boeren het slachtoffer zijn.

woensdag 10 juli 2013 10:40
Spread the love

Beste collega Van Montagu,

In uw interview met De Standaard onder de titel ‘Het verzet tegen ggo’s is misdadig’ zegt u: “Ik wil hen niet uitlachen, maar ik vergelijk de tegenstanders van ggo’s met de getuigen van Jehova” (DS, 29 juni). En dat wordt dan verder breed uitgesmeerd: de tegenstanders van ggo’s zijn intellectueel luie, onwetende idioten, die uit een soort van romantisch en religieus fanatisme op een misdadige manier tegen de wetenschap en de vooruitgang zijn.

Maar wie is hier de zeloot? Het heilsgeloof dat op de achtergrond van uw interview als ultieme legitimatie altijd meeklinkt, als zouden ggo’s de voedselproblemen oplossen, werd al honderd keer weerlegd. Onder meer in het antwoord op uw interview door bio-ingenieur Wouter Vanhove (DS, 1 juli), maar ook door Olivier De Schutter, de speciale rapporteur van de VN over het recht op voedsel.

U zegt: “Mensen vinden het verontrustend dat grote multinationals zich bezighouden met voedsel. Maar multinationals houden zich evengoed bezig met auto’s en computers. En monopolievorming heb je ook in andere sectoren. Ik verdedig dat niet, maar het heeft niets met ggo’s te maken.”

Dat moet u eens uitleggen. Ggo’s worden enkel en alleen ontwikkeld voor patenten en bij die patentering gaat het enkel en alleen om privatisering en om winst, dat is de enige drijfveer. Dat ontkennen heet morele schizofrenie: er zijn ggo’s en er is monopolievorming, maar neen, dat heeft met elkaar niets te maken.

U leeft, zoals zoveel wetenschappers, in ontkenning van de maatschappelijke medeplichtigheid van uw onderzoek, hier met de niets ontziende kapitalistische toe-eigening van zaaigoed en de exploitatie van boeren wereldwijd (vooral in het Zuiden natuurlijk).

Onjuist, onwetend en arrogant bovendien

Vervolgens vergoelijkt u: “En ggo’s vertegenwoordigen overigens maar een klein percentage van het zakencijfer van firma’s zoals Monsanto. Het meeste geld verdienen ze aan klassieke chemische producten.”

Dat is toch wel heel kort door de bocht. Vergelijk met de logische structuur van een zin als “de maffia verdient overigens maar een klein percentage van haar zakencijfer met mensenhandel”. So what?

En dan die ‘klassieke chemische producten’. U weet net zo goed als ik dat Roundup een van de meest gebruikte herbiciden ter wereld is en dat de maïs van Monsanto ‘Roundup Ready’ heet, dus in koppelverkoop wordt opgedrongen. Wikipedia zegt: “De hele Roundup-productielijn (inclusief ggo’s) maakt ongeveer de helft uit van Monsanto’s jaarinkomsten.” Wie is hier onwetend?

U bent ook slecht geïnformeerd over uw tegenstrevers. Barbara Van Dyck is geen sociologe, die je “dus niet kunt verwijten dat ze niet voldoende kennis heeft”, maar bio-ingenieur, doctor zelfs. Daar gaat uw hele kaartenhuis over de intellectuele luiheid en misdadige onwetendheid van al wie zich verzet tegen ggo’s.

Deze vergissing is typisch voor wat men wetenschappelijke arrogantie zou kunnen noemen: het moet uitgesloten zijn dat iemand die weet waarover het gaat tegen ggo’s kan zijn. Wel, dat soort geloof is pas religieus en fanatiek.

Wetenschapsfundamentalisme – dat zou een goede term zijn voor dit soort van idolatrie van de wetenschap als heilsleer. U zou ook moeten weten dat Isabelle Stengers, de beroemde wetenschapsfilosofe (van vorming scheikundige), zich onder het ‘misdadig verzet’ tegen ggo’s bevindt, en zelfs hoort bij de ‘vrijwillige verschijners’, mensen die ook willen aangeklaagd worden in het aardappelproces omdat ze zich betrokken voelen.

Wetenschap, beste collega – en dat kunt u in haar boeken lezen – is geen ‘monocultuur’ van de ene waarheid, maar een maatschappelijke praktijk vol controverses.

Wie is hier misdadig?

En nu, tot besluit, nogmaals de kern van de zaak. Zaaigoed is, zoals water of – beter nog – lucht, gemeengoed van de mensheid. Dat in onze maatschappij ggo’s gelijkstaan met de privatisering van het zaaigoed, betekent dus niets minder dan een misdaad tegen de mensheid. In elk geval diefstal.

Hoe gaat dat in zijn werk? Men doet alsof het om wilde planten gaat – wat een grove leugen is, er is eeuwenlang veredeld aan onze veldgewassen – en men gaat dan een paar genen manipuleren, en zegt: dat is vanaf nu privébezit van multinationals.

Wie dus deze planten wil telen, moet elk jaar opnieuw zaden kopen (want ze zijn ook genetisch gemanipuleerd om eenjarig te zijn), pesticides kopen, een contract tekenen dat zwijgplicht inhoudt.

Zelfs de eigenaars van de omliggende velden die worden gecontamineerd met gepatenteerde gewassen krijgen bezoek en de rekening gepresenteerd: “Sorry meneer, maar uw gewassen zijn van ons”. Van wie niet kan betalen, worden de gronden ingepikt voor de agro-industrie.

Zo zit de vork echt in de steel. En dát is ‘misdadig’, collega Van Montagu! In India pleegden al duizenden boeren zelfmoord omdat ze hun schulden aan Monsanto niet konden betalen.

Zolang u zich niet distantieert van de praktijken van de multinationals als Monsanto en co, bent u passief medeplichtig aan deze praktijken. Of ten minste slachtoffer van een duivelspact. Dus denkt u maar twee keer na, voor u de volgende keer het verzet tegen ggo’s misdadig noemt.

Lieven De Cauter

Lieven De Cauter is filosoof, kunsthistoricus en schrijver. Hij doceert cultuurfilosofie aan het departement Architectuur van de KU Leuven en de mediaschool RITS.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!