20 juni 2013. De burgemeester van Vorst is het beu dat zijn gevangenis overbevolkt is. En gelijk heeft hij. De gevangenis is schandelig overbevolkt, met onmenselijke toestanden tot gevolg. De politiek weet dat maar is, zoals gewoonlijk, rijkelijk te laat. Deze cavalerie-strategie geldt enkel maar voor dit soort problemen natuurlijk. De echte prioriteit was het uitbreiden van GAS-boetes naar een nog lagere leeftijdscategorie; want die criminele bengels, die moeten gestraft!

Dit berichtje gaat echter niet over de GAS-boetes, noch over de overbevolkte gevangenis. Het gaat wel over het onomstotelijke waarheidsgehalte dat gehecht wordt aan een proces-verbaal van de politie.

Volgens de VRT (http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/regio/brussel/belga_20130620_VorstGevangenis_Burgemeester) “stelt de politie vast” hoeveel gevangenen in de gevangenis aankomen. Met deze berichtgeving heb ik voornamelijk twee problemen:

– Ik denk dat politie in Vorst wel wat andere dingen te doen heeft;
– Het bovenstaande wordt des te erger als we weten dat voor dit soort vaststellingen een ander medium bestaat: de gerechtsdeurwaarder.

Maar waarom een gerechtsdeurwaarder? Dat kost toch handen vol geld? Een gerechtsdeurwaarder is een ministerieel ambtenaar (hij wordt thans benoemd) en hij oefent zijn beroep uit in de vorm van zelfstandige. De deurwaarder doet vaststellingen van materiële feiten zonder advies te geven. Anders gezegd: hij stelt vast, en dat is het dan.

Toch is er meer aan de hand. Zo vertelt ons Dhr. STORME dat de vaststellingen die gebeuren door een gerechtsdeurwaarder in de uitoefening van zijn ambt een zekere authenticiteit met zich meebrengen. De bewijskracht zou zo authentiek zijn. De bewijswaarde die de rechter aan de akte hecht is echter aan diezelfde rechter om te beslissen… (http://www.storme.be/bewijswaardevaststelling.pdf).

Niettemin doet de burgemeester van Vorst beroep op de politie. Die per proces-verbaal een vaststelling maken. Door deze demarche impliceert de burgemeester van Vorst dat de bewijskracht van een proces-verbaal door de politie van hoge waarde is. Bijna zo hoog als dat (misschien zelfs even hoog) van een deurwaarder. Nochtans zijn deurwaarders onderworpen aan een ander soort controle (de Nationale Kamer van Deurwaarders) en lopen zij een ander soort aansprakelijkheidsrisico. Dat is ook de reden waarom een deurwaardersakte wél een soort authenticiteit met zich meebrengt, terwijl het PV van een politieagent dat NIET doet. Het PV van een politie-agent heeft slechts de bewijskracht van een inlichting. “Ten titel van inlichtingen” zoals dat in’t schoon Vlaams gezegd wordt. Jammer genoeg blijkt in de praktijk dat er veel waarde wordt gehecht aan de “juridisch relevante vaststellingen” die gemaakt worden door iemand zonder juridisch diploma, vaak zelfs geen hoger diploma. Ik wil hiermee niet aangeven dat niet-hoger-gediplomeerden geen vaststellingen kunnen maken; maar vaststellingen die een juridische waarheid zouden kunnen bewerkstelligen, en dus juridisch relevant én correct moeten zijn, worden het best gemaakt door de persoon die daartoe het best aangewezen is: de gerechtsdeurwaarder.

In deze zaak impliceert men dat de politie vaststellingen maakt die thans tot een onomstootbaar feit gebombardeerd worden. Ik ben persoonlijk van overtuiging dat dit geen verantwoordelijkheid is die men in de handen van de politie mag leggen. Ik zou dan ook mijn sterk ongenoegen willen uiten aan deze praktijk, die ongetwijfeld goed bedoeld is (nl. het tegengaan van de overbevolking der gevangenissen).

Tenslotte wil ik ook mijn angst uiten indien dit de evolutie is die we tegemoetgaan: de politie en veiligheidsdiensten dermate vertrouwen dat hun vaststelling waarheid wordt. Quod non.