De aanpak van seksueel geweld loopt spaak. Van alle zaken die ingeleid worden bij het parket, wordt de helft geseponeerd. Gebrek aan bewijsmateriaal en een ‘onbekende dader’ zijn de belangrijkste redenen.
In zowat 10 procent van de gevallen geldt de seponeringscategorie ‘opportuniteit’ waaronder omschrijvingen als ‘beperkte maatschappelijke weerslag’, ‘misdrijf van relationele aard’, ‘schade gering’, ‘houding van het slachtoffer’, ‘weinig recherchecapaciteit’ … Dit is anno 2013 onaanvaardbaar.
In nauwelijks 14 procent van de gevallen komt het tot een uitspraak. Veel materiaal van onderzoek met de seksuele agressie set (SAS) bij slachtoffers ligt gewoon stof te vergaren in kelders. De toepassing van de nieuwe DNA-wetgeving die de lijst met misdrijven waarvoor een DNA-staal van veroordeelden afgenomen moet worden, uitbreidt, laat op zich wachten.
Enkele maanden geleden dreigde een slachtoffer zelf te moeten opdraaien voor de gerechtelijke expertisekosten. Grote kosten zijn er ook voor slachtoffers die een HIV-behandeling opstarten in een niet-erkend centrum.
Om de aangiftebereidheid te verhogen, de vervolgings- en veroordelingsgraad te verbeteren en slachtoffers adequaat bij te staan, is een totaalpakket aan maatregelen noodzakelijk. De opname van verkrachting in zowel het Nationaal Veiligheidsplan als het volgende Nationaal Actieplan tegen Geweld met de opstart van een specifieke werkgroep opent alvast de deur om effectief werk te maken van meer coördinatie, professionalisering en doorgedreven specialisatie.
Verkrachting heeft een enorme impact op het slachtoffer. Klacht indienen, is vandaag al te zeer een bijkomende beproeving die dan nog vaak frustrerend zonder resultaat eindigt. Daarom schuift het Vrouwen Overleg Komitee als eerste prioriteit de organisatie van een gespecialiseerd traumacentrum voor opvang en begeleiding van slachtoffers in elk van de centrumsteden naar voren.
Daar worden slachtoffers opgevangen door een multidisciplinair team dat hen bijstaat op zowel juridisch, medisch als psychosociaal vlak. Op die manier gebeurt het eerste medisch gerechtelijke onderzoek professioneel en is er meteen deskundige hulp voor handen.
De aanwezige juridische bijstand kan slachtoffers aanmoedigen om klacht in te dienen en hen bijstaan tijdens de hele juridische procedure. De bestaande protocollen vandaag tussen een aantal ziekenhuizen en het parket zijn hiertoe misschien een eerste stap.
De grote seponeringsgraad en lage veroordelingsgraad maken inzetten op betere opsporings- en verhoortechnieken absoluut noodzakelijk. Dat betekent specialisatie van politioneel en gerechtelijk personeel, doorgedreven verhoortechnieken én meer SAS-analyses.
En dat geldt ook wanneer de verkrachting door bekenden gebeurt, wat volgens internationale onderzoeken voor tweederde van de gevallen van seksueel geweld opgaat.
Ten slotte is een goede opvolging van de daders belangrijk, De recidive is immers hoog. Daarom dienen straffen altijd gekoppeld te zijn aan daderhulpverlening, zowel in de gevangenis als na vrijlating.
Buddyprojecten begeleiden daders na vrijlating. Zo’n systeem bevordert zowel de integratie als de vroegdetectie als het opnieuw de foute kant dreigt op te gaan, maar blijft vandaag helaas in de proeffase steken.
Vrouwen Overleg Komitee
Het Vrouwen Overleg Komitee is een feministische en pluralistische overleg- en actiegroep.
