Gezellig weekje in Europa, het continent formerly known als ‘het continent waar het goed is om te wonen’. Niet dat het er elders in de wereld veel beter aan toe ging, maar vooralsnog kijken we naar die wondere wereld vanuit dit kleine landje in Europa.
De openbare omroep (ERT) in Griekenland werd domweg afgeschaft, dat hadden we nog niet gehad. Met het uitdijende Prism-schandaal begint het de meesten onder ons ook te dagen dat het verschil tussen de Verenigde Staten van Obama en Xi Jinping’s China minimaal aan het worden is – hoog tijd voor een handelsverdrag met de VS, Karel, kun je die Chinezen nog wat meer op de zenuwen werken. Als zelfs Ai Wei Wei zich al vragen begint te stellen over de VS, dan weet je het wel. Misschien moet Ai ook maar eens ons gezellige ‘Alle Menschen werden Brüder’ continent op de schop te nemen.
Olli Rehn mocht dan wel knorren, deze week, op zijn geheel eigen Finse manier, dat “the commission does not question the Greek government’s mandate to manage the public sector in Greece” en vooral “that it hadn’t been the decision of the commission to shut down the ERT.”
Yessse, euh, thattee isse, perhaps righttte, Olli… Maar dat het desastreuze trojika beleid van de afgelopen jaren minstens onrechtstreeks heeft bijgedragen tot de ‘bijl van Samaras’ deze week, kun je moeilijk ontkennen, Olli. Overigens was het voor de adepten van samenzweringstheorieën onder ons toch lekker meegenomen dat de ‘men in black’ deze week ook Griekenland met een bezoekje vereerden, ’t was alweer een tijdje geleden.
Maar goed, ik wil nog aannemen dat de Commissie (en bompa Olli) in deze niet veel te verwijten valt, toch niet deze week. De politieke fall-out van het austerity beleid merk je echter al een tijdje in Griekenland, de democratische façade brokkelt er beetje bij beetje af. We hadden al een stakingsverbod voor leraars een tijdje geleden, en meer in het algemeen het uitroken door Griekse regeringskringen en het Europese establishment van protesterende Grieken onder het motto “wij houden dit toch langer vol dan die linkse losers” – en nu dit. Of “Europa” zich dus nog een afkeurende mening kan veroorloven over wat zich momenteel afspeelt op en rond het Taksimplein, en meer bepaald over Erdogan’s autoritaire neigingen, is zeer de vraag. Erdogan kan misschien nog enigszins claimen dat het oproer ten koste gaat van de economie, wat de Commissie nog kan claimen in Griekenland is me niet meer helemaal duidelijk. Het verschil tussen pinguïns op Turkse zenders en testbeeld op de Griekse openbare zender is ook niet bijster groot, me dunkt.
Ondertussen speelt Griekenland nog altijd braafjes de rol die het hoort te spelen voor de vele krachten in Europa die voor “structurele hervormingen” pleiten, codewoord voor de afbraak van welvaartsstaten. Of ze nu Jo Libeer, PwC of Piet Snot heten, ze roepen in koor “wie stout is, beste burgers, krijgt Griekse toestanden” – kijk nu, zelfs hun openbare omroep moet eraan geloven… Griekenland werd deze week ook nog eens officiëel gedegradeerd tot de categorie van de ‘opkomende markten’ (dan zou ik wel eens een imploderende markt willen zien). En als de Grieken het uiteindelijk niet meer gaan pikken, en hun regering naar huis sturen, dan kan “Europa” het zich allicht ondertussen permitteren om Griekenland te laten gaan uit de Eurozone, nog verder de verdoemenis in, als afschrikwekkend voorbeeld. Moet kunnen: het risico op ‘besmetting’ is immers een stuk kleiner dan een paar jaar geleden. Tijd voor een “zoenoffer voor de Europese zaak”, zo lijkt het me. Allicht iets voor na de Duitse parlementsverkiezingen.
Over naar eigen land, dan – al valt het Vlaamse politieke en economische debat dezer dagen niet los te koppelen van de Europese context.
Vandaag riepen een stel hoofd-economen in de Standaard alweer dat het vijf voor twaalf is – je kunt er bijna een metronoom op zetten – en nee, ze hebben het alweer niet over de toestand van de planeet. Wegens “onze snel verslechterende concurrentiepositie” dreigen we uit de buik van het euro-peleton te verdwijnen. De term peleton lijkt een beetje ongelukkig gekozen. De huidige eurozone wekt eerder de indruk van een peleton dat door de verschroeiende wind uiteen gereten is in stukken en brokken, zoals in de wielerronde van Qatar. In plaats van één eurozone-peleton heb je eigenlijk op zijn minst drie peletons.
In de huidige eurozone heb je een (afkalvend) groepje, dat zweert bij Hartz-doping en een resem ‘mini-jobs’ helpers om al het vuile werk op te knappen voor de kopman, corporate Duitsland, dat mijlenver voorop ligt. Dan heb je, in een tweede peletonnetje, een puffende middengroep, die zich afvraagt wat die landen voorop nu weer hebben gepakt om voorop te kunnen blijven, en tenslotte is er een uitgebreide bende landen, in een derde peleton op ruime afstand, dat eigenlijk klaar staat om de bezemwagen (verdwijnen uit de eurozone) te kiezen, als hun ploegleider het tenminste zou toestaan. Maar die ploegleiders aarzelen, want wie uiteindelijk uit de eurozone stapt, die gaat de volle laag krijgen, dat voelen ze aan hun water. Die zal veel te weinig getraind hebben in de winter, teveel recepties bijgewoond, en te vaak van bil zijn gegaan.
Even terzijde. Hoofdeconomen van grootbanken kampen, als ze het dezer dagen nog over de economie willen hebben, met hetzelfde probleem als EU-politici als die de mond vol hebben van democratie – wat is de geloofwaardigheid nog van die lui? Leterme zou trouwens copyright moeten nemen op zijn gevleugelde oneliner van indertijd, elk jaar wordt zijn populistische slogan pertinenter en lijkt ze op meer beroepsgroepen betrekking te hebben. Yves zou slapend rijk worden – en daarmee naadloos passen bij de tijdsgeest. Een aantal triljoenen liggen te slapen op tax havens, zo lezen we in de kranten. Nu vraag ik je: wat is het nut van een betere concurrentiepositie voor België als de winst van grote bedrijven toch linea recta gaat naar de Kaaimaneilanden – want een betere concurrentiepositie veronderstelt toch onder meer een ‘gunstig investeringsklimaat voor bedrijven’? ’t Schijnt dat de G8- top wat gaat proberen te doen aan “belastingsoptimalisatie”, transfer pricing en andere onfrisse praktijken van multinationals, maar voorlopig zou ik er toch maar zedig het zwijgen toe doen, grootbank-hoofdeconoom zijnde. Sommige mensen zouden in de verleiding kunnen komen om die metronoom naar je hoofd te gooien.
Nog in eigen land roept een zelfingenomen politica ondertussen dat ze verder wil met “zij die niet aan doemdenken doen”. Naast een paar niet onredelijke voorstellen, wil ze bv. ook een beroepseed voor bankiers invoeren (sjongejonge, wat flinks!), en ontwikkelingssamenwerking afschaffen en vervangen door ‘handel en opleiding in België’. Naar het schijnt vindt ze dat er ‘such thing as society’ bestaat, maar ik vrees dat haar beeld van een samenleving eerlijk gezegd een beetje geënt is op wat ze gewend is bij haar partij: allemaal door elkaar staan roepen, en wie de grootste heeft, die mag het luidst roepen.
Een weekje in Europa en Vlaanderen: ik zei gezellig, maar eigenlijk bedoelde ik hallucinant.
Mensen die tegenwoordig nog kranten lezen, moeten een sterke maag hebben. Al goed dat de jeugd tegenwoordig op de sociale media vertoeft.
