Context: de uitbaters van frituur Lisa in Zemst (Hofstade) en hun twee kinderen, allen van Chinese afkomst, zijn opgepakt. Hun verblijfspapieren zijn niet in orde en ze dreigen uitgewezen te worden.

Buurtbewoners startten een petitie; het protest en de steunbeweging worden breed gedragen; de gemeenteraad keurde een motie goed met vraag om rekening te houden met de goede integratie van de familie in de lokale samenleving.

Ik heb deernis met deze Chinese mensen. Ze hadden hun eigen redenen om uit China weg te gaan. Ze hebben in België hard gewerkt en een nieuw leven opgebouwd. Hun frituur draaide goed; ze integreerden in Hofstade. Plotseling wordt daaraan een eind gemaakt.

Gelukkig zijn er in Hofstade mensen opgestaan om dit gezin te verdedigen. In de berichten over de acties merk ik de verbazing, verontwaardiging, medeleven en hoop.

De vzw AZIZ (Asielzoekers Integratie Zemst) heeft informeel raad kunnen geven. Aziz, een organisatie van kritische burgers, focust weliswaar op asielzoekers, maar net zoals asielzoekers valt de familie onder de vreemdelingenwetgeving. AZIZ organiseert al 12 jaar veel info-activiteiten en begeleiding en beschikt over een goede kennis van het vreemdelingenrecht, dat best ingewikkeld is.

AZIZ werd in 2008 o.a. geconfronteerd met een gelijkaardig probleem. Ook toen ging het om een familie die al meerdere jaren in een horecazaak werkte, ook zij betaalden belastingen en bijdragen voor de ziekteverzekering, en was nooit ten laste van het OCMW.  

De acties van AZIZ, basisschool De Waterleest en de toenmalige gemeenteraad voor deze individuele familie hadden geen resultaat.

Pas toen de federale regering het besluit nam om de criteria voor regularisatie van verblijf te versoepelen, kwam de individuele familie in een categorie terecht die regularisatie kreeg. De versoepeling en de criteria die toen golden, zijn nu echter niet meer geldig.

Na een korte tijdelijke regularisatiemaatregel in 2009, is de toegangsdeur tot verblijf nu praktisch gesloten. Er is geen duidelijkheid in welke mate de Dienst Vreemdelingenzaken en de staatssecretaris met beslissingsbevoegdheid rekening houden met humanitaire criteria zoals lange duur van verblijf en procedure, integratie door werk, familiebanden en minderjarige kinderen.

Het huidige vreemdelingenbeleid geeft weinig openbaarheid en lijkt alleen te focussen op vermindering van het aantal asielaanvragen, op strengheid en terugkeer.

Heel het vreemdelingenbeleid is de laatste jaren enorm veel strenger geworden: meer vermoedens van schijnhuwelijk, beperking van de mogelijkheden om asiel aan te vragen, beperking van opvang, van rechtstoegang en beroepsmogelijkheden, van gezinshereniging, van regularisatie …, strengere nationaliteitswetgeving.

Ook basisrechten zoals kinderrechten, recht op onderwijs en dringende medische hulp worden geschonden. Het is verontrustend dat asielzoekers en migranten meer en meer uitgesloten worden. Precies alsof zij een categorie van minderwaardige mensen zijn!

Bij de Vlaamse bevolking vonden bepaalde politieke partijen een gewillig draagvlak voor dit strengere beleid. Andere partijen gingen mee en verkondigen zelf trots hoe streng ook zij zijn.

Tegelijkertijd staan er in Vlaanderen actiegroepen op die de uitwijzing van een vreemdeling proberen tegen te houden. Vluchtelingenwerk Vlaanderen, de koepel van ruim 50 organisaties, bundelt de kritiek op de tekorten en onrechtvaardigheden in het huidige vreemdelingenbeleid.

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg heeft België al meermaals veroordeeld voor schendingen van het vreemdelingenrecht.

Het wordt tijd dat de bevolking en de politici tot bezinning komen.

Bezinning over de effecten van oorlogen, armoede en klimaatverandering op mensen. Over het feit dat niet Europa, maar de armste ontwikkelingslanden meer dan 80 procent van alle vluchtelingen en ellende opvangen.

Over het feit dat geld van de officiële ontwikkelingssamenwerking niet terecht komt bij de armen zodat sterke mensen uit arme landen dus zelf initiatief nemen en naar welvarende landen migreren. Bezinning ook over de schendingen van mensenrechten die Frontex en de EU-lidstaten in ons aller naam gedogen.

Of de bevolking het graag heeft of niet, onze westerse samenlevingen hebben wel migranten nodig. Daar zijn rapporten over van de hogere cenakels van beleid en wetenschappelijk onderzoek. Hooggeschoolden brengen competenties mee, laaggeschoolden hun werkkracht.

Migratie veroorzaakt niet alleen lasten, maar maakt onze samenlevingen ook creatiever. Met een flankerend beleid dat de bevolking sensibiliseert en de nieuwkomers onbevooroordeeld  kansen geeft, zijn migranten een troef om in de geglobaliseerde wereld van tel te blijven.

Vele politici falen echter om die wetenschappelijk onderbouwde inzichten naar hun kiespubliek te vertalen; het ontbreekt hun aan moed om te sensibiliseren voor vernieuwing en voor een openheid voor nieuwkomers.

In elk geval dank ik de mensen van Hofstade voor de solidariteit die ze betoonden met deze Chinese familie. Ik hoop dat de emotie voor deze familie leidt tot een kritischer houding ten aanzien van het huidige vreemdelingenbeleid. En ook dat deze solidariteit aan politici en professionelen duidelijk maakt dat de wet nog altijd menselijkheid voorziet voor schrijnende situaties.

Josee Goethals

Josee Goethals is voorzitster van vzw AZIZ (www.aziz.be)