Het interessante is dat de benoemingen in de begeleidende toespraak werden geplaatst in het kader van het thema ‘Shaping the Future’. Met deze benoemingen wordt inderdaad vorm gegeven aan de toekomst. Een toekomst die teleurstellend genoeg weinig verschilt van het heden.
Met de uitreiking van deze zeven eredoctoraten wordt gekozen voor de bestendiging van de huidige status quo. Momenteel is 55 procent van de universitaire studenten vrouw (45.367 van de 82.113 in academiejaar 2011-2012) en behalen vrouwen bijna de helft van de doctoraten.
Deze hooggeleerde, getalenteerde vrouwen stromen echter nauwelijks door naar hoogleraarposities of andere topfuncties aan de universiteit. België hinkt wat dat betreft hopeloos achterop (She Figures 2012, Europese Unie 2013).
De UHasselt had in navolging van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) kunnen zorgen voor een trendbreuk in de doorstroming van vrouwelijk talent naar de hoogste academische regionen door diversiteit als (één van de) leidende principe(s) te nemen bij de keuze voor de kandidaten. Dit heeft zij echter niet gedaan en daarmee heeft zij haar (her)scheppende kracht onbenut gelaten. Iets dat het Vrouwen Overleg Komitee (VOK) sterk betreurt.
Deze genderongevoelige beslissing van de Universiteit Hasselt staat niet op zichzelf. Amper een maand geleden werden tijdens de ‘hoogmis’ aan de Universiteit Antwerpen (UA) nog acht mannelijke rectoren gelauwerd vanwege hun ‘maatschappelijke verdiensten’.
Deze beslissing is niet enkel genderongevoelig, het doet uitschijnen dat er onder hun leiding de afgelopen jaren buitengewoon positieve ontwikkelingen hebben voorgedaan terwijl de universiteit een uiterst competitieve plek is geworden waar steeds minder plaats is voor diversiteit.
Zo kunnen vrouwen en mannen die hun gezinsleven ook nog ernstig nemen zich nog amper handhaven en wordt maatschappelijk engagement op geen enkele manier gevaloriseerd.
De benoemingen van de UHasselt en de UA zijn exemplarisch voor een academisch klimaat waarin nauwelijks effectief diversiteitsbeleid wordt gevoerd. Dit gebrek aan diversiteitsbeleid is niet alleen immoreel, maar vooral ook dom – tenzij er natuurlijk liever verder wordt gevist in een stukje van de vijver en men de eigen koudwatervrees niet wil overwinnen om de innovatie, competenties en perspectieven in dat andere – en grotere deel – aan te trekken.
Het mag duidelijk zijn dat voor een bloeiend, innovatief wetenschappelijk klimaat oog voor diversiteit een must is; is er immers een pool bevolkt aan getalenteerde vrouwen en mannen waar anders vlotjes overheen gekeken wordt. Adequaat beleid is noodzakelijk om dat te voorkomen.
Een mogelijk tegenargument dat zou kunnen worden ingebracht om de keuzes van de UHasselt te verdedigen, is dat deze universiteit, in tegenstelling tot de VUB die symbolisch enkel vrouwen nomineerde, primair koos voor kwaliteit boven diversiteit.
Dit argument valt moeilijk te rechtvaardigen met het oog op de huidige cijfers. Er is geen gebrek aan vrouwelijk wetenschappelijk talent. Dit talent delft op structurele basis het onderspit door zichzelf reproducerende patriarchale structuren.
Het is hoogtijd dat België haar licht werpt op haar talent in de (huidige) marge. Dat zou de toekomst er heel anders kunnen doen uitzien.
Merel Terlien
Merel Terlien is medewerker bij het Vrouwen Overleg Komitee (VOK).
