Gent, 2 juni 2013.
Friends of the Earth Vlaanderen & Brussel vzw betreurt in een brief aan de eerste minister en de minister van binnenlandse zaken de houding van de regering aangaande de heropstart van de kernreactoren Doel 3 en Tihange 2.
De milieuvereniging vindt het onaanvaardbaar dat de ministers blindelings het positief advies volgen van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle dat onlangs groen licht heeft gegeven voor de heropstart. Friends of the Earth stelt zich grote vragen bij het geloof dat onze bewindslieden hechten aan de zogenaamde ‘onafhankelijkheid’ van het onderzoek, en bij de eerlijkheid van de mededelingen van het FANC aan de bevolking. Gezien alle metingen in de kerncentrales door Electrabel zelf worden uitgevoerd, is er geen sprake van onafhankelijkheid.
‘Onafhankelijke’ experten onderzoeken Electrabel-gegevens, niet de reactorvaten
De regering heeft na de pensionering van Willy De Roovere via headhuntersbureau Korn/Ferry ingenieur Jan Bens als nieuwe FANC-topman uitgeselecteerd omwille van zijn decennialange werkzaamheden in de kernenergiesector, waaronder drie jaar als directeur van de kerncentrale van Doel. Van een man van dit kaliber kan men moeilijk een onbevooroordeelde houding tegenover kernenergie verwachten.
In september 2012 stelt het FANC vier universiteitsprofessoren aan die onder de noemer National Scientific Expert Group een onafhankelijk advies moeten geven over de mogelijkheid van een toekomstige uitbating van de stilgelegde reactoren. Om het FANC te assisteren verricht de NSEG een bureelstudie naar de duizenden scheurtjes (waterstofvlokken) in de reactorvaten. De NSEG doet dit uitsluitend op basis van de gegevens die Electrabel verstrekt. Het verslag van de NSEG vermeldt dat de methodologie van Electrabel wel in orde is, maar ook dat er geen zekerheid, enkel een waarschijnlijkheid bestaat over de stelling dat de scheurtjes reeds ten tijde van de constructie van de vaten aanwezig zijn.1 2 Onzekerheid over het ontstaan van die scheurtjes is voor Friends of the Earth reeds een reden om uit voorzorg de genoemde kernreactoren niet opnieuw op te starten.
Tegenexpertise gewenst
Friends of the Earth vindt dat een echt onafhankelijk onderzoek inhoudt dat niet enkel de uitbater van de kerncentrales de nodige metingen doet en gegevens verzamelt, maar dat ook wetenschappers die niet op de loonlijst van de kernindustrie staan, de kans krijgen om in het kader van een tegenexpertise in de kerncentrale de nodige onderzoeken te verrichten.
Bel V, dochteronderneming van het FANC vermeldt in zijn evaluatierapport dat Electrabel in het Studicentrum voor Kernenergie de treksterkte en breuktaaiheid onderzocht van materiaalstalen die waterstofvlokken vertoonden om daaruit conclusies te trekken over de kwaliteit van het materiaal van de kuipen van de reactorvaten.3 Het is nog maar de vraag of testspecimens die nooit aan langdurige radioactiviteit blootgesteld worden, kunnen vergeleken worden met het materiaal van de reactorkuip zelf dat reeds decennialang onderhevig is aan voortdurende neutronenbombardementen.
Dat er op dit moment – in tegenstelling met wat de FANC-topman het publiek en de politiek laat geloven – geen consensus bestaat over de veiligheid van reactoren met scheurtjes, is een reden te meer om de kernreactoren niet opnieuw op te starten. Willem Van den Panhuysen van Friends of the Earth verklaart: “Het komt erop neer dat de bevolking de heropstart van de kernreactoren maar moet aanvaarden. De regering gelooft heilig in de degelijkheid van het positief advies van FANC en laat na om er kritische vragen over te stellen. En dat terwijl het hier om een ernstig vraagstuk van veiligheid gaat. De top van het nucleaire controleorgaan FANC bedient Electrabel op zijn wenken door uit te bazuinen dat de reactoren met scheurtjes ineens weer veilig zouden zijn. Er dient werk te worden gemaakt van de parlementaire resolutie van 29 april 2010 die onder meer aanbeveelt om de onafhankelijkheid van het FANC en van de regeringscommissarissen bij het FANC ernstig te bewaken. Verder mankeert het onderzoek van Electrabel naar de scheurtjes de nodige onafhankelijke tegenexpertise. Bovendien bestaat er geen consensus onder deskundigen over de heropstart. Er is dus geen goede reden om Doel 3 en Tihange 2 opnieuw elektriciteit te laten genereren.”
Vormen de scheurtjes een gevaar?
Het evaluatierapport van Bel V (31/01/2013) vermeldt: “De ontdekte fouten in de kuipen van de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2 vormen potentieel een uitdaging voor het vereiste veiligheidsniveau van de reactorvaten zoals men dat verwacht na de vervaardiging ervan. De fouten, aangeduid als ‘door waterstof opgewekte fouten’ die ontstonden tijdens het smeedproces, kunnen inderdaad mogelijk de veilige werking van de reactorvaten beïnvloeden, (i) omdat het materiaal waarvan vereist is dat het beantwoordt aan de hoogste normen van kwaliteit en waarvan in het bijzonder vereist is dat het zo vrij van defecten is als maar enigszins kan, van dat materiaal heeft men nu ontdekt dat het zich in een onverwachte staat bevindt na de vervaardiging ervan, (ii) omdat de fouten de marges zoals toegepast in het ontwerp tot een onaanvaardbaar niveau kunnen verminderen. De kwestie is daarom van groot belang voor de veiligheid.”
Ouderdom veroorzaakt gebreken
Kerncentrales verouderen onomkeerbaar. In Duitsland is de gebruiksduur van kerncentrales daarom begrensd tot 36 jaar.4 Onder de regering Verhofstadt I werd de gebruiksduur van de Belgische kerncentrales vastgelegd op 40 jaar. Kernreactor Doel 3 zou volgens de Wet op de Kernuitstap definitief buiten gebruik worden gesteld in 2022. Het reactorvat van een kerncentrale verzwakt door het continue neutronenbombardement waaraan het wordt blootgesteld.5 In een advies aan de toezichthouder van de 39 jaar in gebruik zijnde kerncentrale in Borssele (Nederland) heeft het Duitse onderzoeksbureau GRS gewaarschuwd dat onderderdelen in de verouderende kerncentrale ook op nu nog onbekende wijze kunnen “degraderen”.6
Noten
– 1 Rudi Denys, Ludovic Noels, Thomas Pardoen, Dirk Vandepitte (11/01/2013) Report of the National Scientific Expert Group on the RPVD3T2; http://www.fanc.fgov.be/GED/00000000/3300/3392.pdf
– 2 Michael Torfs, Belga (08/05/2013) ‘Geheime’ rapporten kerncentrales blijven vragen oproepen, http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.1623901 ; Kristof Calvo (08/05/2013) Kritische rapporten Bel V en AIB Vinçotte eindelijk publiek , http://www.kristofcalvo.be/index.php?page=archief&id=234
– 3 Bel V (31/01/2013) Safety Evaluation Report – Flaw indications in the RPVs of Doel 3 and Tihange 2 – Evaluation of the demonstration of the serviceability of the Doel 3 and Tihange 2 reactor pressure vessels following the detection of hydrogen-induced degradation in their core shells, http://www.groen.be/uploads/docs/201305071200.pdf
– 4 Stichting LAKA (17/12/2012) Borssele 60 jaar: Nationaal experiment met ongewisse uitkomst; http://www.laka.org/nieuws/2012/12-Persbericht_Borssele_60_jaar.pdf
– 5 ibidem
– 6 ibidem; GRS Enhanced Technical Support to EL&I in the field of Nuclear Safety of Existing Nuclear Facilities, blz. 16: “Secondly, some degradation is known from operating experience of these components, in particular resulting from corrosion and fatigue, and the occurrence of new types of degradation in the future cannot totally be ruled out.”
Willem Van den Panhuysen
Friends of the Earth Vlaanderen & Brussel vzw
K. Maria Hendrikaplein 5
9000 Gent
tel: 09 242 87 52
Contactpersoon kernenergie:
Willem Van den Panhuysen,
gsm: 0473 71 75 18
e-mail: willem@motherearth.org
