De Dag van de Arbeid werd woensdag in Portugal gekenmerkt door protestacties van de twee grootste vakbonden. Beide hadden wel aparte manifestaties gepland: de communistische CGTP (Confederação Geral dos Trabalhadores Portugueses) voerde overal in het land actie, terwijl de 1 mei-viering van de socialistische UGT (União Geral de Trabalhadores) alleen in Lissabon plaatsvond. Een poging om samen een vuist te maken, mislukte eerder.

Nieuwe UGT-vakbondsleider: “Herwin de hoop”

De UGT-demonstratie onder de slogan ‘Groei en werkgelegenheid, herwin de hoop’ (Crescimento e Emprego, Recuperar a Esperança) mondde uit in de maiden speech van de nieuwe secretaris-generaal Carlos Silva, die nog maar tien dagen geleden op het 12de congres van de UGT werd verkozen als opvolger van João Proença.

De UGT-vakbondsmensen kwamen in Lissabon samen op de Rotunda Marquês de Pombal en trokken dan via de Avenida da Liberdade naar het centrale plein Restauradores, waar de toespraken van de vakbondsleiders werden gehouden.

De nieuwe secretaris-generaal wilde vooraf liever geen voorspellingen doen over de mobilisatiekracht van zijn bond, die de laatste tijd leden heeft zien vertrekken. Mensen die werkloos worden, en op alles en nog wat moeten besparen, zeggen ook wel eens hun vakbondslidmaatschap op, zo blijkt.

Hij verzekerde echter “dat de vakbond extra inspanningen heeft gedaan om sterk te mobiliseren. Rekening houdend met de precaire situatie van het land, moet 1 mei in de eerste plaats een dag van strijd én hoop worden.”

“Ik hoop woensdag op een sterke deelname van werknemers uit de openbare sector en de gepensioneerden”, zei Carlos Silva dinsdagavond.

“De verdediging van hun rechten is momenteel de absolute prioriteit voor ons. Zij worden door de recente maatregelen van de regering-Passos Coelho het hardst getroffen. Sommigen staan op de rand van de afgrond. Mensen vervallen in armoede door de voortdurende aanvallen op de rechten van werknemers.”

“We moeten waakzaam zijn, maar ook mensen opnieuw hoop bieden op een betere toekomst”, concludeert hij. “Er zijn wel degelijk alternatieven voor het gevoerde neoliberale beleid.”

“Andere regering nodig”, vindt CGTP

De grootste Portugese vakbondscentrale CGTP, die aanleunt bij de communistische partij (PCP), vierde 1 mei dit jaar onder het motto ‘Een beter leven: verander van leven en van regering’ (Uma vida melhor, mudar de vida e de Governo). In meer dan 39 steden en gemeenten over heel Portugal en op Madeira en de Azoren hield de CGTP woensdag demonstraties en protestbijeenkomsten.

Joaquim Dionísio, lid van het uitvoerend comité van de CGTP, verwachtte veel van de 1 mei-protesten. “De strijd van de werknemers kan gewoon niet meer stoppen. Nooit eerder sinds het herstel van de democratie in dit land staan de fundamentele rechten, waar we jaren voor hebben gestreden, zo sterk onder druk.”

“Laten we 1 mei vieren en tegelijk uitdrukking geven aan de gevoelens van opstand tegen een regering die niet wil luisteren naar wat de bevolking echt bezighoudt”, verklaarde Dionísio.

Terwijl in de noordelijke havenstad Porto de CGTP-vieringen plaatsvonden op de Avenida dos Aliados, vertrok de stoet in Lissabon vanaf Martim Moniz.

Een concert en de traditionele toespraak van secretaris-generaal Arménio Carlos op de Alameda D. Afonso Henriques vormden het hoogtepunt op woensdagavond in Lissabon. Arménio Carlos toonde zich alvast tevreden met de opkomst die groter zou zijn geweest dan vorig jaar.

Een afgevaardigde van de jongerenafdeling hield een toespraak waarin de huidige centrumrechtse regering scherp op de korrel werd genomen, maar ook de houding van de socialistische oppositiepartij PS.

Kritiek op de PS

Het was onder leiding van de ontslagnemende ex-premier José Sócrates van de PS – die toen een minderheidsregering leidde – dat Portugal op 3 mei 2011 een overeenkomst bereikte met de trojka (Europese Commissie, Europese Centrale Bank en het IMF) over een hulppakket ter waarde van 78 miljard euro.

Daaraan waren bijzonder strenge voorwaarden verbonden in verband met het terugdringen van het begrotingstekort. Sindsdien staat Portugal eigenlijk onder curatele van de trojka, die op regelmatige tijdstippen bezoeken brengt aan Lissabon om het gevoerde rigoureuze besparingsbeleid te evalueren.

Portugal was in 2011 het derde euroland, na Griekenland en Ierland, dat moest aankloppen bij de EU voor hulp omdat het in moeilijkheden kwam als gevolg van de wereldwijde economische en financiële crisis.

Parlementsleden van de PCP, het Bloco de Esquerda (BE) en de Groenen waren aanwezig zijn op de viering van de CGTP. Een PS-delegatie onder leiding van nationaal-secretaris Miguel Laranjeiro stapte in Lissabon mee op in de UGT-stoet.