Irak ‘bevrijd’ om ongevraagd GGO’s uit te testen
Interview, Nieuws, Wereld, Milieu, Politiek, GGO's, VS, Irak, Monsanto, George W. Bush, Ggo -

Irak ‘bevrijd’ om ongevraagd GGO’s uit te testen

In 2003 viel de VS Irak binnen. George W. Bush wilde er ‘de zaden van de democratie’ planten. Tien jaar later zijn de enige 'zaden' die de Irakezen bereikten die van onveiligheid, bommen en de afbraak van hun ooit bloeiende industrie en landbouw. Bedrijven als Monsanto kunnen er ongestraft de Iraakse wetgeving overtreden en hun GGO's aan de landbouwers opdringen, ten koste van de lokale zaden.

zondag 28 april 2013 14:00
Spread the love

Oprichtster van het Institute for Near Eastern & African Studies (INEAS) Wafaa’ Al Natheema praat over de recente ontwikkelingen in Irak en Syrië, en het gevaarlijke gebrek aan kennis van de voedingsindustrie bij Europeanen en Amerikanen.

Zij is een Amerikaanse wetenschapster en activiste van Iraakse origine. Ze voert campagne om 26 april tot International Seeds Day (ISD) uit te roepen. Waarom 26 april? Omdat in 2004 op deze dag ‘Order 81’ werd goedgekeurd door de toenmalige VS-autoriteit aan het hoofd van Irak. Die wet zorgde ervoor dat de oorspronkelijk gebruikte zaden door Iraakse boeren minder bescherming kregen en grote agro-reuzen patenten konden nemen op zaden. Het hergebruiken van zaden wordt zo veel moeilijker en de gepatenteerde varianten van grote bedrijven zoals Monsanto moeten elk jaar opnieuw worden aangekocht.

Wat zijn de gevolgen van ‘Order 81’ in Irak tot dus ver?

Omdat Irak nog steeds onstabiel is en overspoeld wordt door conflicten is de VS er nooit in geslaagd om ‘Order 81’ te implementeren zoals het eigenlijk gepland was. Er is wel een compleet gebrek aan (kwaliteits)controle in de landbouwsector. Zo kan elk bedrijf naar Irak trekken en genetisch gemanipuleerde organismen (ggo’s) binnensmokkelen.

Nochtans zijn ggo’s volgens de Iraakse wetgeving niet toegestaan. Zonder sterke overheid is het zeer moeilijk om na te gaan of wetten al dan niet gerespecteerd worden. De kans dat iemand berecht wordt voor een overtreding is minimaal.

De landbouwsector en het hele debat over ggo’s zijn op dit moment geen prioriteit voor de Iraakse bevolking. Mensen maken zich zorgen over het tekort aan elektriciteit en water, basisbehoeften komen eerst. Hoewel begrijpelijk, is het vreselijk om te zien dat er geen biologische landbouw meer bestaat. Dit geldt niet enkel voor Irak, maar voor de hele regio. Gewassen worden geplant met pesticiden en herbiciden.

Een gelijkaardig patroon speelt zich af in Syrië. Het ‘International Centre for Agricultural Research in the Dry Areas’ (ICARDA) heeft al sinds de jaren ’70 zijn hoofdzetel in Aleppo. Door de recente conflicten moest het ICARDA tijdens de zomer van 2012 elders zijn toevlucht zoeken. Alle zaden zijn nu buiten Syrië ondergebracht.

Ik ben ongerust over deze situatie omdat het niet duidelijk is waar alle zaden zijn. Waarschijnlijk bevinden de meesten zich in Jordanië, Libanon en Turkije. Toen de zadenbank Allepo verliet werd ook de zwarte doos met Iraakse zaden Syrië uitgevoerd. Tijdens de jaren ’90 werden stalen van deze zaden naar ICARDA gebracht om de diversiteit ervan te bewaren. Nu is alles weg en niemand kan mij vertellen waar naar toe. Ik maak mij zorgen.

Europa tegenover de VS

Laten we even focussen op de VS. Is het voedselbeleid in enige mate veranderd sinds Obama president werd?

In 2009 benoemde Obama de vicepresident van Monsanto, Michael Taylor, tot ‘Senior Adviser’ van de ‘Food and Drug Administration’ (FDA). Dit gebeurde ondanks het feit dat de FDA de plicht heeft de bevolking te beschermen tegen ongezond voedsel. Heel wat activisten protesteerden hier tegen in de vorm van een petitie die meer dan 60.000 handtekeningen telde.

Deze benoeming toont duidelijk aan dat ook Obama voorstander is van ggo’s. Afgelopen september werden nog verschillende activisten gearresteerd omdat ze een Monsanto-site hadden bezet en demonstreerden. Dat is toch de handelswijze van een dictatuur?

Obama ziet er leuk uit en het is moeilijk hem te haten, maar zijn beleid is niet anders dan dat van George W. Bush. Het beste voorbeeld om dit te illustreren is Guantànamo. Het enige wat Obama deed is verschillende van de, veelal onschuldige, gevangen verplaatsen van Guantànamo naar de VS waar de intimidatie en folteringen gewoon doorgaan. Om nog maar te zwijgen over de totale mediastilte over deze wantoestanden.

In Europa denken we graag dat dergelijke problemen bij ons niet plaatsvinden, maar maken we dit onszelf niet wijs?

Europeanen denken vaak dat ze onafhankelijker zijn dan Amerikanen, maar eigenlijk zijn ze net als de rest van de wereld heel erg afhankelijk van de VS. Gewoon het feit dat je MacDonalds, Burger King, Starbucks en Duncan Donuts overal ziet terugkeren in het Europese straatbeeld zegt genoeg.

Onlangs was ik in Duitsland, Hongarije en Oostenrijk, en ik herkende deze landen amper. De algemene cultuur, de films en tv-series, de manier waarop het nieuws gebracht wordt en het eten, alles wordt meer en meer geamerikaniseerd. Duitsland en Frankrijk zouden de Europese landen moeten leiden in hun strijd tegen ggo’s en ongezond voedsel. Ik snap niet dat ze ooit hebben kunnen toestaan dat Amerikaanse junkfoodketens de EU-landen binnendrongen.

Maar maakt het toelaten van buitenlandse voedselbedrijven niet gewoon deel uit van onze ‘nieuwe wereld’, van globalisering?

Ik denk niet dat het verstandig is om ons de wet te laten dicteren door globalisering. We kunnen steeds een selectie maken. Overheden zouden kunnen zeggen, we laten bedrijf of product x, y en z toe, maar verbieden s, t en v. Tot nu toe is gebleken dat globalisering zoals ze vandaag plaatsvindt heel ongezond is voor de wereld.

Culturen verdwijnen als gevolg van anderhalf decennium globalisering. Hierdoor is er een groot verlies aan culturele identiteit. Als burgers in deze wereld nog enige macht hebben dan moeten ze niet gehoorzamen aan deze evolutie en wanneer mogelijk zich hiertegen verzetten.

Bewustwording

Beseffen mensen dat dit verlies gevaarlijk is? Of worden ze bewust onwetend gehouden?

Europeanen en Amerikanen zijn het meest onwetend van allemaal als het gaat over het verlies aan cultuur. Ik zie een veel groter bewustzijn in Azië en Afrika, zij hebben de bittere smaak van globalisering echt geproefd, tragedies meegemaakt. Ze verliezen hun erfgoed of het nu gaat om natuurlijke rijkdommen of historisch erfgoed.

Irak is compleet geplunderd. Het land is niet alleen rijk aan olie, maar ook aan uranium, koper, goud, gas, historische sites en manuscripten. Daarnaast had Irak vroeger een sterke wetenschappelijke traditie, maar sinds het begin van de oorlog zijn al meer dan 600 wetenschappers en universiteitsprofessoren vermoord.

Hebt u het gevoel dat de Amerikaanse bevolking voldoende toegang vindt tot informatie over ggo’s? Is er bijvoorbeeld aandacht voor in de mainstream media?

Naar mijn mening wordt er zeker onvoldoende en onvolledig over bericht, maar af en toe zie je het thema toch opduiken. Zo werd er ooit over gesproken bij Oprah. Momenteel komt het soms in de ‘Doctor Oz Show’ aan bod en af en toe spreekt hij over bio-voeding. Je merkt wel dat er voorzichtig met het thema ‘ggo’s’ wordt omgesprongen. Je kan je job verliezen als je dat niet doet.

Ik herinnering mij een incident met Oprah die sprak over hamburgers…

Vier jaar van gerechtelijke hoorzittingen en hoge gerechtelijke kosten, enkel en alleen omdat ze de veiligheid van rood vlees in vraag durfde te stellen tijdens haar programma. Een Texaanse veehouder diende klacht in tegen Oprah en haar gast tijdens die bewuste show, in 2002 werd die eindelijk verworpen. En dan moet je goed beseffen dat dit incident nog niet eens over ggo’s ging. Beeld je eens in hoeveel erger het had kunnen zijn?

Activisten

Heeft de organisatie van ‘International Seeds Day’ een impact gemaakt?

Verschillende mensen werden hierdoor bewust van de ‘voedselsamenzwering’, niet alleen in Irak, maar ook in de buurlanden en in Europa, Azië en de VS. Jammer genoeg was het tot nu toe niet mogelijk om Afrikanen en Zuid-Amerikanen voldoende te bereiken. We zijn ook op zoek naar activisten in Australië en Nieuw-Zeeland om met ons de strijd aan te gaan.

Ik denk dat we ook informatie moeten schenken over de manier waarop zaden kunnen bewaard en geplant worden. Hoe kunnen we genieten van een zelf gezaaide oogst? Voor mij is zelf groenten planten en eten een spiritueel gebruik en het zou mensen heel wat bewuster kunnen maken.

Kan focussen op niet-politieke topics mensen sneller enthousiast maken voor gezond en biologisch voedsel?

Ja, daar geloof ik in. Mensen zullen de boodschap snappen en dat zonder activisten die constant zeggen: “Doe dit, protesteer hiertegen, teken deze petitie”. Als activist geloof ik dat bewustwording verspreiden door je kennis met anderen te delen veel meer kan betekenen dan louter focussen op het politieke aspect van het verhaal. Het levert uiteindelijk zowel op sociaal als op politiek vlak meer op. Ik geloof niet dat er veel ruimte overblijft voor puur politiek activisme in het geïndustrialiseerde Westen, omdat er nergens anders zoveel misinformatie en misleiding bestaat.

U haalde verschillende zorgwekkende evoluties aan tijdens dit gesprek, toch omschrijft u zichzelf na al die jaren nog steeds als activiste. U gelooft dus nog in een andere manier van leven, is een ander landbouwmodel mogelijk?

Daar ben ik van overtuigd, maar we hebben nood aan een brede alliantie, een netwerk van verandering. Als je te veel op politiek focust dan raken mensen snel geïntimideerd. Zeker na wat er gebeurde met de Occupy Wall Street beweging. Je kan het ze ook niet kwalijk nemen. Als je kijkt naar de beelden van hoe de politie demonstranten behandelden, dan kan je je de vraag stellen, is dit het soort beeldmateriaal dat een democratie voortbrengt?

Daarom moeten we veel meer de kaart van de wetenschappen, kunsten en cultuur trekken. Natuurlijk kunnen we niet geheel apolitiek worden. Toen Monsanto’s vicepresident, Michael Taylor, door Obama werd benoemd tot hoofd van het FDA moesten we wel reageren. We hebben op zo’n moment geen andere keuze, want het is verkeerd en de mensen verdienen het om hiervan op de hoogte gebracht te worden.

take down
the paywall
steun ons nu!