De Algemene Inspectie van BNP Paribas, de bank waarvan de Belgische overheid de grootste aandeelhouder is, stuurde op 25 oktober 2011 een vernietigend rapport over de praktijken in de Monegaskische afdeling van de bank.

Het rapport gaat dieper in op een witwassysteem dat gebruikt werd in Madagaskar, maar de Algemene Inspectie vermeldt ook de landen Senegal, Gabon en Burkina Faso.

Het systeem werkte als volgt: hotels en handelaars vragen hun Franse klanten om hun facturen te betalen met cheques in euro. Die cheques worden afgerond tot een hoger bedrag en de Franse klanten krijgen het wisselgeld terug in de lokale munt.

Inwoners van de Afrikaanse landen die deviezen willen zonder dat hun overheid daarvan op de hoogte is, kopen de cheques en betalen daar een hogere prijs voor dan de officiële wisselkoers zodat de hotels en handelaars in kwestie er ook iets aan hebben.

Vervolgens worden die cheques in pakken van 1 tot 51 stuks via Fedex, UPS of DHL opgestuurd naar Monaco waar het geld op hun rekening wordt gezet.

Het rapport meldt één geval van een zakenman uit Madagaskar die op die manier tussen 2008 en 2011 meer dan tien miljoen euro op zijn rekeningen zette terwijl het zakencijfer van zijn bedrijf maar 150.000 euro bedroeg.

Over het geval in Madagaskar schrijft de Algemene Inspectie zelf dat het om ongeoorloofde praktijken gaat. “Verschillende residenten van Madagaskar omzeilen de regels en voeren hun wisseltransacties niet uit via de geijkte tussenpersonen. De Malagassische Code zegt nochtans dat elke wisseltransactie die niet via een bevoegde tussenpersoon, wisselkantoor of andere gemachtigde entiteit verloopt, ongeoorloofd is”, aldus het rapport.

De Franse organisatie Sherpa kreeg het rapport in handen en stuurde het op naar het parket van Monaco. Sherpa is een vereniging van juristen die strijdt tegen grote economische misdaden. De organisatie vraagt de procureur van Monaco een onderzoek te openen voor zover dat nog niet gebeurd is.

In een begeleidende brief, die DeWereldMorgen.be kon inkijken, wijst Sherpa er op dat de centrale banken van de getroffen Afrikaanse landen zo vele honderden miljoenen deviezen mislopen en de controle verliezen op de internationale handelsstromen. De staatskassen van die landen zien dan weer inkomsten verloren gaan uit mogelijke taksen op wisseltransacties.

Ook Le Canard Enchainé en Reuters hebben over deze zaak bericht.