Het kernafval is afkomstig van de Indian Point kerncentrale aan de oever van de Hudson. De centrale heeft in vijf decennia een kwalijke reputatie opgebouwd na een resem incidenten waaronder radioactieve lekken, explosies en branden. Oorspronkelijk was het de bedoeling het afval te begraven in de woestijn in het westen van de VS. Maar de regering-Obama had daar de nodige middelen niet voor over.

Het is voorlopig onduidelijk hoe het nu verder moet. De afvalberg is gemarkeerd als mogelijk doelwit voor terroristen, omdat hij amper 60 kilometer verwijderd is van New York en de 20 miljoen mensen die er wonen. Bovendien ligt hij pal op twee breuklijnen, waardoor critici nu al spreken van het “Fukushima op de Hudson”.

Vorige week nog kwam de centrale in het nieuws toen een overheidsrapport concludeerde dat in het geval van een ongeval de evacuatieroutes snel zouden opstoppen.

Vergunning

De twee kernreactoren van Indian Point hebben een vergunning tot 2014 en 2016, maar de exploitant kan een verlenging aanvragen van nog eens twintig jaar. Milieuverenigingen verzetten zich met hand en tand.

“De realiteit van de klimaatcrisis ondermijnt de voordelen die fossiele en nucleaire brandstoffen hadden”, zegt Manna Jo Greene van de milieuorganisatie Hudson River Sloop Clearwater. “De waarheid is dat de technologie voor schone energie voorhanden is, we moeten ze alleen nog installeren.”

Daar is Donna De Constanzo van de Natural Resources Defense Council (NRDC) het mee eens. “De transitie is nu al aan het gebeuren”, zegt ze. “Er zijn een hoop programma’s en initiatieven die erg opwindend zijn.”

De Costanzo verwijst onder meer naar de New York Greenbank, een fonds van een miljard dollar om schone technologieën te stimuleren. “De mensen beginnen echt steeds beter te begrijpen wat de enorme voordelen van groene energie zijn, en ik hoop dat we blijven evolueren in die richting.”

Nog een miljoen kilo

“Als de centrale kan blijven draaien, betekent dat waarschijnlijk nog eens een miljoen kilogram afval”, zegt Deborah Brancato, een advocaat bij de organisatie Riverkeeper die een juridische campagne voert voor de sluiting van de centrale. Ze wijst erop dat de opslagmethode voor het afval bedoeld is als tijdelijke oplossing, en dat er geen onderzoek uitgevoerd is naar langdurige opslag met de methode.

Volgens Manna Jo Greene van Hudson River Sloop Clearwater komt regelmatig nuclaire stoom vrij in de atmosfeer en is er ook risico voor het grondwater. De milieubewegingen vinden dat die incidenten niet voldoende onderzocht worden door de Amerikaanse nucleaire waakhond NRC.

“De NRC moet die problemen analyseren en een oplossing zoeken, maar ze houden zich afzijdig”, zegt Greene. “Nochtans weten we inmiddels dat, als nucleaire centrales sluiten, bepaalde kankers en schildklierproblemen vrij snel verminderen in de omgeving.”

Volgens Greene zijn heel wat overheidsapparaten, zoals de Amerikaanse milieudienst EPA en het staatsagentschap voor Volksgezondheid over het algemeen neutraal en niet partijgebonden. “Maar dat is niet het geval met de NRC”, zegt ze. “Hun commentaar is vaak harder voor de burgerlijke partijen dan voor de bedrijven. Ze zien het als hun taak om de nucleaire sector gaande te houden.”

Vorige maand nog klapte Gregory Jaczko, een voormalige voorzitter van de NRC, uit de biecht. In het tijdschrift Nuclear Intelligence Weekly (NIW) stelde hij dat de 103 centrales in de VS uitgefaseerd zouden moeten worden in functie van de volksgezondheid en het milieu. Volgens het tijdschrift moest Jaczko, die regelmatig overhoop lag met andere commissieleden bij het NRC, ontslag nemen in 2012 onder druk van de industrie.

“De nucleaire bedrijven en de NRC-medewerkers werken over het hele land samen, en ze ontwikkelen een erg vriendschappelijke band”, zegt Greene. “Er is veel familiariteit tussen de industrie en het agentschap dat die industrie moet controleren.”

Rivierecologie

Volgens Paul Gallay, de voorzitter van Riverkeeper, lekt het afval in het grondwater en komt het zo in de Hudson terecht, waar het de ecologie aantast.

“Indian Point is niet alleen de meest gevaarlijke plek in het stedelijke gebied rond New York voor mensen, maar ook voor het leven in onze rivier”, zegt hij. “Elke dag wordt 10 miljoen liter water uit de rivier gezogen. Jaarlijks komen daarbij een miljard vissen en andere rivierbewoners om het leven. Dat aspect van de werking is grotendeels onder de radar gebleven.”