“De EU moet onmiddellijk al het mogelijke doen om overheden te sanctioneren die discriminatie en geweld tegen Roma niet aanpakken”, zegt John Dalhuisen, directeur voor Europa en Centraal-Azië bij Amnesty International. “Zulke praktijken zijn in strijd met de Europese regelgeving en de basisprincipes waarop de EU geschoeid is: vrijheid, democratie en mensenrechten.”
Er wonen ongeveer zes miljoen Roma in de EU-lidstaten. Acht op de tien Roma riskeert een leven in armoede en slechts één op de zeven Roma-adolescenten maken hun middelbare school af.
Gedwongen huisuitzettingen van Roma
In vele Europese landen zoals Roemenië, Italië en Frankrijk zijn gedwongen huisuitzettingen van Roma veeleer de norm dan de uitzondering. In Tsjechië, Griekenland en Slovakije worden Roma verplicht naar aparte scholen te gaan. Dit is in strijd met nationale en Europese regels die rassendiscriminatie verbieden.
Tussen januari 2008 en juli 2012, werden meer dan 120 ernstige gewelddadige aanvallen gepleegd tegen Roma en hun eigendommen in Hongarije, Tsjechië, Slovakije, Slovenië en Bulgarije. De autoriteiten, onder meer ook de politie, leveren meestal weinig inspanning om deze schietincidenten, steekpartijen en brandstichtingen te voorkomen of te onderzoeken.
In 2000 werd de EU-richtlijn tegen Racisme aangenomen. Deze richtlijn verbiedt discriminatie op grond van ras of etnische afstamming op de arbeidsmarkt, de huizenmarkt, in het onderwijs, in de gezondheidssector en bij de toegang tot goederen en diensten. In 2009 trad het Handvest van de Grondrechten van de EU in werking. Het verbiedt discriminatie en legt het recht op onderwijs, sociale bijstand, huisvesting en werk vast.
Europese Commissie moet optreden tegen discriminatie
Als uitvoerend orgaan van de EU, kan de Europese Commissie optreden tegen lidstaten als ze zich niet houden aan de Europese regelgeving en het Handvest. Dit is echter nog nooit gebeurd als het gaat over discriminatie van Roma of andere etnische minderheden.
“De Europese Commissie is bij machte om het leven van Roma en andere gemarginaliseerde en gediscrimineerde gemeenschappen in Europa aanzienlijk te veranderen. Jammer genoeg heeft ze tot hier toe weinig ondernomen tegen staten die de mensenrechten van Roma schaden”, zegt Dalhuisen.
“Amnesty stelt vast dat de Commissie vooral lidstaten sanctioneert als het gaat over technische kwesties zoals transport en belastingen. Maar kwesties die miljoenen mensen in hun dagelijks bestaan raken, zoals gedwongen huisuitzettingen, rassensegregatie en haatmisdrijven, laat ze ongemoeid.”
“De EU, die in 2012 de Nobelprijs voor de Vrede won, heeft de macht om de discriminatie die alomtegenwoordig is in verschillende lidstaten te stoppen. Amnesty vraagt de EU om deze macht te gebruiken.”
Karen Moeskops
Karen Moeskops is directeur van Amnesty International Vlaanderen vzw.
Om haar eisen kracht bij te zetten, bouwt Amnesty International op maandag 8 april vlak voor het Europees Parlement in Brussel een Roma-dorp. Om 13 uur vindt er een flashmob plaats.