Enkele actievoerders brengen er de nacht in tenten door uit protest tegen de uithuiszetting van de Gentenaars die er onderkomen vonden. Onder hen de mensen die eind september 2012 werden weggejaagd uit ‘noodtenten’ op het kampeerterrein aan de Blaarmeersen. Het pand – dat eigendom is van de stad Gent – staat al geruime tijd te koop, er is nog geen koper gevonden. Ondanks het barre winterweer kiest Stad Gent ervoor om de groep dak- en thuislozen terug naar een kamperend bestaan te verwijzen. Sinds de symbolische actie die op 28 september 2012 in het Gentse stadhuis werd gevoerd is er nog weinig veranderd.
Opvang faalt
De extra nachtelijke winteropvang in de oude brandweerkazerne, georganiseerd door de stad en CAW, sloot definitief de deuren op 29 maart, een dag waarop het nota bene sneeuwde. Zowel de actievoerders als de dak- en thuislozen worden steevast verwezen naar de crisis- of nachtopvang. Die noodopvang is echter niet alleen te duur maar ook ontoereikend. Bovendien opent de noodopvang pas de deuren om 21u ’s avonds waardoor gezinnen met kinderen tot zo laat rondzwerven in de stad.
“Housing First”
In veel andere landen wordt het ‘housing first’ principe op de maatschappelijke agenda geplaatst. Mensen hebben het recht op een eigen woning en hun volle autonomie. Het ‘recht op wonen’ is een fundamenteel recht dat staat ingeschreven in artikel 23 van onze grondwet. Wij beschouwen de grondwet niet als een vodje papier. De Beweging voor het Recht op Wonen oordeelt dat dit recht een levensnoodzakelijke voorwaarde om een menswaardig leven op te bouwen. Vele andere sociale rechten zijn daarvan afhankelijk. Onze bureaucratie kent en erkent alleen mensen met een verblijfsadres. ‘Het recht op wonen als resultaatsverbintenis’ gaat veel verder: het grondwettelijk recht dient afdwingbaar te zijn. Geen mens is immers illegaal. Sommige van onze huidige regels zijn asociaal en dienen dringend gewijzigd.
Kraken
Kraken is momenteel de enige uitweg voor een deel van de dakloze en thuisloze gezinnen. We stellen vast dat door de meerderheid van politieke partijen een overlevingsstrategie als kraken wordt gecriminaliseerd en er consequent voor een antikraakbeleid wordt gekozen. Opvallend is dat er geen politiek debat werd gevoerd over hoe er als progressief stadsbestuur kan en moet worden omgesprongen met dakloze en rondzwervende gezinnen met kinderen. Als actievoerders kregen we in het enige overleg dat hier rond plaats vond van de bevoegde schepen de boodschap dat hij zich niet verantwoordelijk acht voor deze gezinnen.
Voor enkele mensen is die sociale klim op de ladder al gemaakt, ook door de steun van de Stad Gent. Voor anderen verhinderen de lange zwerftochten het ene naar andere kraakpand de noodzakelijke stabiliteit om zich administratief in orde te zetten. De korte tijd in de Pélichy en de Belgradostraat toont aan dat dit ‘housing first’-principe in de praktijk werkt. De solidariteit die ze als groep tegenover elkaar ontwikkelden dwingt respect af. Geen van deze burgers kiest voor diefstal of andere illegale activiteiten. Elk van hen wil zo snel als mogelijk op meer dan één vlak een stevige bijdrage leveren aan onze samenleving.
Alternatieven
Het stadsbestuur zou kunnen kiezen om hun antikraakbeleid te vervangen door het tijdelijk bewoonbaar maken van de panden waarover ze zelf beschikken. Nu huizen er meestal sociaal-culturele verenigingen of studenten in de panden die leegstaan. Is het niet onze gezamenlijke democratische plicht om in de eerste plaats opvang en woongelegenheid te ontwikkelen t.a.v. de meest kwetsbaren? In Gent staan er heel wat panden leeg. Vaak betreft het sociale woningen die lang leeg blijven staan door tekort aan financiën om ze te renoveren. Als actiegroep denken we dat het tijdelijk terug bewoonbaar maken van leegstaande en bewoonbare sociale woningen één van de mogelijke oplossingen biedt voor deze dakloze gezinnen. Waarom kan hierrond geen proefproject worden ontwikkeld?
Waarom zou het OCMW niet kunnen kiezen om containerwoningen aan te kopen in plaats van haar centen te besteden aan een immens dure ondergrondse parking voor haar eigen personeel?
Progressieve stad
Wanneer we onszelf als ‘beschaafd’ willen beschouwen en Gent de titel van “progressieve stad” met eer wil uitdragen, dan kunnen we nooit aanvaarden dat gezinnen met kleine kinderen bij nacht en ontij door onze stad moeten zwerven, welke afkomst of nationaliteit ze ook hebben. We roepen op om de defensieve aanpak die gestoeld is op de schrik voor een aanzuigeffect in te ruilen voor een geïndividualiseerde en gedurfde aanpak voor elk van deze gezinnen.
(Solidariteit van Onderop, LEF, ABVV, ACW, Samenlevingsopbouw Gent, Victoria Deluxe, geëngageerde burgers van de Werkgroep Vluchtelingen)