Het zijn schrijnende toestanden in de Duitse slachthuizen. Arbeiders afkomstig uit Oost-Europa werken er onmenselijk lange weken aan lonen van 400 of 600 euro per maand. De kostprijs om een varken te slachten is daardoor in Duitsland veel lager dan in België: 4,5 euro per geslachte zeug tegenover 1,66 euro in Duitsland.

Tijdens een werkbezoek aan het bedrijf Westvlees in het West-Vlaamse Westrozebeke kreeg minister van Economie Johan Vande Lanotte te horen dat de Belgische vleesbedrijven lijden onder de concurrentie uit Duitsland. Dat bracht hem er toe om zelf poolshoogte te gaan nemen in Duitsland.

Bart Vannetelbosch van de vakbond ACV Voeding en Diensten is niet meteen verrast van de werkomstandigheden in Duitsland. Drie jaar geleden begon de vakbond een campagne tegen de wantoestanden in de vleessector.

Arbeiders uit voormalige Oostbloklanden die vele overuren maken voor een schamel loon, bestaan ook in de Belgische slachthuizen. “In België wordt er gefraudeerd via onderaannemingen. Het komt dus ook hier voor: arbeiders die in loodsen wonen en werken voor 5 of 6 euro per uur.”

In België komt er fraude aan te pas. De vakbonden kregen de regering zover om enkele afspraken te maken. “Staatssecretaris Crombez heeft ons beloofd dat hij de opdrachtgevers aansprakelijk zal maken voor de praktijken van de onderaannemers. Nu is het wachten tot dit allemaal in wetten wordt omgezet”, zegt Vannetelbosch.

In Duitsland gebeurt die extreme uitbuiting perfect legaal. “Het grote probleem is dat er in Duitsland geen interprofessioneel minimumloon bestaat. Mensen 600 euro betalen is dus niet illegaal.”

Ook de vakbonden klaagden de Duitse praktijken aan bij de Europese Commissie. “Die lieten ons weten dat ze niet bevoegd zijn voor het al of niet bestaan van minimumlonen. Voor de rest werden er werkgroepen opgericht, maar daar is weinig uitgekomen”, zegt Vannetelbosch.

De vakbondsman is sceptisch over de resultaten van de nieuwe klacht. “Dit mag niet bij een media-optreden blijven. Wij gaan dat opvolgen. Als dergelijke wanpraktijken aan het licht komen, wordt er nogal wat lippendienst bewezen. Alleen valt het daarna meestal even snel weer stil.”

Vannetelbosch hoopt dat de Duitse vakbonden werk zullen maken van een minimumloon. “Daarnaast moet er meer controle komen en moeten we ook die Oost-Europese arbeiders organiseren.”

De wanpraktijken in de Duitse slachthuizen tonen de achterkant van het veelgeprezen Duitse model. “Het Duitse model wordt verheerlijkt en overal zien we voorstellen opduiken die het model willen kopiëren. Denk aan de degressiviteit van de uitkeringen of de kritiek van Europa op het interprofessioneel overleg in België. Die interprofessionele akkoorden zijn nochtans een dijk tegen armoede onder werkenden. In Duitsland zijn er steeds meer werkende armen”, zegt Vannetelbosch.