Wat hebben deze twee begrippen met elkaar gemeen? Ze hebben allebei met Vasten te maken.
18 maart is een feestdag in Griekenland. De carnavalsperiode is voorbij, en vandaag begint de Sarakostí, de 40-daagse periode van vasten tot Pasen. Over het algemeen houdt men zich in het Orthodoxe Griekenland nog streng aan de regels van de vasten, er wordt geen vlees gegeten, en zelfs McDonalds komt met een speciaal menu, een McSarakostí, om in deze tijd niet failliet te gaan.
En omdat het een zware tijd is die aanbreekt, beginnen we die dus met een feestdag, volgens goed Grieks gebruik. Men noemt het Katharí Dheftèra, schone maandag, omdat de ´zuivering´ van lichaam en geest begint.
Traditioneel wordt er vandaag gevliegerd. Overal buiten de stad staan vliegers aan een even traditioneel strakblauwe hemel. Voor de mensen die gebonden zijn aan de stad is de Filopáppos heuvel vlak bij de Acropolis de plaats bij uitstek, met een prachtig uitzicht over de stad. Er wordt daar ieder jaar een groot feest georganiseerd, met muziek, dansen, en tafels vol met traditionele ‘Schone Maandag´ -lekkernijen, zoals halvas, lagana, een speciaal voor vandaag soort brood, dolmadákia en zeevoedsel.
Behalve het begin van de Vasten wordt vandaag ook het begin van het voorjaar gevierd. Dat is wat het vliegeren symboliseert, het trotseren van de harde wind die in deze tijd van het jaar nogal eens opsteekt.
Maar vandaag in Griekenland zijn het niet alleen lichaam en geest die een zware zuiveringsbeurt ondergaan. De toch al magere portemonee van de vliegerende Griek zal ook aan de Vasten moeten geloven. En er is geen vlieger opgewassen tegen de woedende storm!
Over het algemeen verdiep ik me niet erg in de europolitiek. Toen ik de eerste berichten hoorde over de in gevaar zijnde euro, de´opgepoetste´ cijfers, en strenge maatregelen, spitste ik mijn oren maar nauwelijks.
Het was niet de eerste keer dat Griekenland het ´zwarte schaap´ van Europa was. En aangezien het in het verleden ook altijd met een sisser afgelopen was, besteedde ik er verder niet veel aandacht aan.
De stakingen boeiden mij ook niet meer dan een: ´Oh, dan zijn die dag dus de instanties dicht. Opletten dus dat ik niet voor niks naar het postkantoor ga of zo.´
Totdat de telefoon ging, en een reporter van RTL-nieuws vroeg of ik geinteresseerd was in het geven van een interview voor hun reportage over de eurocrisis. Via via hadden ze mijn nummer gekregen en omdat ik hier al meer dan 25 jaar woon, leek het hen interessant om de mening van een doorgewinterde ´Grollander´ te tonen op het nieuws.
“We willen filmen bij een instantie, het gemeentehuis of zo, om te laten zien dat er erg veel ambtenaren zijn die maar wat rondlopen en niksdoen.” Tja, en terwijl dat niet onwaar is, wil je dat toch ook weer niet door een Nederlandse journalist op het nieuws gezegd hebben.
Ik zei dus dat ik best een interview wilde geven, maar dat mijn bijdrage een positief beeld moest zijn van de Grieken. Van hun mentaliteit, die nou eenmaal anders is dan de Nederlandse, of over hun strijd om te overleven met een karig basissalaris in een steeds duurder wordend leven.
Nou, die Griekse mentaliteit pikten ze al eens gauw op, want terwijl ons gesprek afliep met mijn belofte om een stakende Griek op te trommelen om zijn mening te geven voor de Nederlandse televisie, en hun belofte mij de volgende dag te bellen met details over het waar en hoe van het interview, heb ik niets meer van hen vernomen!
Maar het zette mij wel aan het denken over de omvang van deze crisis. Het bleek dat de Griekse regering door bedrog in de eurozone toegelaten was. Een voorwaarde voor toelating was dat het Nationaal Tekort hoogstens drie procent mocht bedragen. Door de boeken ´op te poetsen´ kon men zo´n laag tekort aantonen, terwijl het tekort in werkelijkheid meer dan twaalf procent bedroeg! En om nu niet zonder pardon uit de eurozone en misschien zelfs uit de Europese Unie gezet te worden, worden er drastische maatregelen genomen in het land.
Het minimumloon ligt nu onder de 600 euro. De benzine werd in een jaar tijd 60% duurder en de btw ging in korte tijd van 18 naar 23%! Met als gevolg dat alle prijzen ook weer omhoog gaan. De stookolie en electriciteit werden dit jaar 40% duurder en mensen zitten in de kou terwijl maandelijks duizenden huishoudens zonder stroom komen te zitten omdat men de rekeningen niet meer kan betalen.
De Kerk B.V. bezit voor miljarden aan onroerend goed, hoeft hier echter nagenoeg niets voor af te dragen aan de staat. Eigenaars van rederijen, de grootste Griekse industrie, worden ontzien door de belastinginner, uit angst voor represailles. Het idee dat die reder een off-shore company maakt van zijn bedrijf! Andere industrieën worden ook met zijden handschoenen aangepakt omdat ze dreigen hun ´business elsewhere´ op te gaan zetten.
Ik moet de bonnen van mijn aankopen bewaren, zelfs die van de supermarkt, want ik moet bij mijn belastingaangifte kunnen tonen dat ik minstens 25% van mijn inkomen verbrast heb. We krijgen tips als: bewaar uw bonnetjes in de ijskast, anders verbleken ze tot de tijd dat u ze nodig heeft! En het is geeneens 1 april!
Maar ik weet van iemand die in een grote nachtclub werkt, dat de grootste ondernemers en zakenlieden er rustig drinken en bloemen gooien voor wel twintigduizend euro op een avond! Ongeloofelijk, maar geenszins overdreven.
Griekenland is in crisis. Maar welk Griekenland?
Het Griekenland van ´Yiannis met de pet´, die het al zo zwaar heeft met zijn minimumloon van 586 euro bruto, terwijl de vele miljonairs van het land ongestoord de dans ontspringen. En er zijn er erg veel van, hier. Ik stond laatst voor een stoplicht met twee (!) Ferrari´s! Het argument van de overheid is vaak dat er te weinig rijken zijn om de financiële misère op te verhalen, maar in Griekenland… gaat die vlieger niet op!
Kalí Sarakostí!
Margot Zeebregts