Meer dan 200 miljoen minder aan uitgaven
Officieel klinkt het goed: medicijnen die tot 10 euro kosten, zullen 5 procent goedkoper worden, en medicijnen die voor meer dan 10 euro over de toonbank gaan, worden 10 procent goedkoper. Dat heeft onderminister van Volksgezondheid Marios Salmas beslist.
Daardoor worden 7300 medicijnen goedkoper, en zal het algemene ziekenfonds EOPYY jaarlijks 150 miljoen euro besparen. De eindgebruiker zal jaarlijks 50 miljoen euro minder moeten ophoesten en de Griekse ziekenhuizen zullen 35 miljoen euro minder hoeven te spenderen aan medicijnen.
Voor het algemene ziekenfonds is dat goed nieuws. De financiële reserves zijn er flink op achteruit gegaan sinds de haircut van het voorjaar 2012. Want ook de Griekse ziekenfondsen, die nog geld tegoed hadden van de Griekse overheid, hebben deelgenomen in de PSI – Pricate Sector Involvement van de regering Papadimos.
Tekort aan medicijnen
Maar of het nieuws ook goed is voor de Grieken die de medicijnen hard nodig hebben, is nog maar de vraag. De farmaceutische bedrijven zullen nu minder winst maken als ze medicijnen aan Griekenland verkopen, en er wordt gezegd dat ze om die reden heel erg terughoudend zijn om nog verder medicijnen te leveren aan het land.
De voorbije maanden zijn er al wel vaker tekorten geweest van allerlei medicijnen. Maar dat had toen een andere redenenen.
Een eerste reden was dat de Griekse apothekers medicijnen op krediet geven aan de patiënten. Het verschil wordt bijgepast door het ziekenfonds. In België wordt het verschil terugbetaald aan de patiënt, in Griekenland aan de apotheker.
De Griekse staat loopt hopeloos achter met de terugbetalingen en daarom hebben apothekers in het verleden meermaals besloten om geen medicijnen meer te verstrekken, tot ze betaald werden. Vele apothekers dreigden namelijk op de fles te gaan, doordat de achterstallige betalingen hen in de schulden joegen.
Een tweede reden was dat voornamelijk Griekse ziekenhuizen torenhoge schulden hadden bij de farmaceutische bedrijven, die ze niet konden aflossen. Daardoor dreigden de farmaceutische bedrijven de leveringen van medicijnen stop te zetten. Het is wel zo dat vele ziekenhuizen medicijnen en materieel hebben gekocht aan veel te hoge prijzen. Elk ziekenhuis had namelijk zijn eigen budget, maar er was geen controle over hoe dat werd besteed.
Heel wat artsen bestelden duur materieel, waar niet meteen nood aan was, aan te hoge prijzen, en kregen daarvoor steekpenningen van de farmaceutische bedrijven. Ondertussen is er meer controle op de uitgaven van de ziekenhuizen en probeert met een centraal systeem in te voeren met inventarissen, zodat het duidelijk is waaraan een bepaald ziekenhuis nood heeft en waar budget moet voor worden voorzien. Het lijkt voor de hand te liggen, maar het is nooit eerder ingevoerd.
Tussenhandel profiteert van lage prijzen
Dit keer situeert het probleem van de tekorten zich elders. Medicijnen worden in Griekenland bij de farmaceutische bedrijven gekocht door tussenhandelaars, die ze dan weer verder verkopen aan de apothekers (enkel de ziekenhuizen stappen rechtstreeks naar de bedrijven). Die tussenhandelaren kunnen nu tegen lagere prijzen medicijnen kopen door het ministerieel besluit.
En omdat dezelfde medicijnen in de omringende landen duurder zijn, gaan ze over tot het doorverkopen van de medicijnen aan andere landen in Europa. Italianen, Oostenrijkers, maar ook Belgen en Nederlanders, hebben wellicht in het verleden al wel eens medicijnen gekocht in Griekse doosjes.
Dat doorverkopen van medicijnen is illegaal, maar de overheid heeft er nooit actie tegen ondernomen. De tussenhandelaars werd zelfs niet gevraagd om een inventaris bij te houden. Dat zou vanaf nu wel het geval zijn.
Maar het blijft wel zo dat een aantal farmaceutische bedrijven de kraan hebben dicht gedraaid en een aantal medicijnen niet meer leveren aan Griekenland, omdat er dus te weinig winst wordt gemaakt. De Nationale Organisatie voor Medicijnen heeft een onderzoek gevoerd naar de praktijken van de farmaceutische bedrijven en heeft de namen van acht bedrijven doorgespeeld aan de overheid, die nu moet beslissen over mogelijke boetes.
Ook tekort aan donorbloed
De Griekse volksgezondheid lijdt onder de tekorten aan medicijnen die er momenteel heersen. En het blijft niet enkel bij een tekort aan medicijnen. Het Zwitsere Rode Kruis kondigde eerder deze week aan dat het de levering van bloed aan Griekenland zal halveren. Jaarlijks worden 28.000 bloedzakjes aan Griekenland geleverd, en het contract dat de Griekse overheid heeft, bedraagt vijf miljoen Zwitserse Frank per jaar.
De Griekse staat is nooit een goede betaler geweest en de transfusiedienst van het Rode Kruis heeft daarom besloten om zich minder bloot te stellen aan financiële risico’s. Daardoor zal het aantal bloedzakjes dat aan Griekenland wordt geleverd, in de toekomst drastisch worden verminderd.
Deze vermindering kan zware gevolgen hebben voor de Grieken. Het land hangt echt wel af van de bloedleveringen uit Zwitserland, want ongeveer 10 procent van de Griekse bevolking lijdt aan thalassemie, een erfelijke bloedaandoening die leidt tot de vernietiging van rode bloedcellen. Dat kan op zijn beurt weer leiden tot anemie. Mensen die aan thalassemie lijden, kunnen geen bloed geven.
Welvaartstaat wordt afgebouwd
De Griekse welvaartsstaat wordt helemaal afgebouwd. In de voorbije 3 jaar zijn de farmaceutische uitgaven met 50 procent gedaald (van 5,28 miljard euro in 2009 tot 2,88 miljard in 2012) en ze zullen nog verder dalen onder druk van de trojka. Uitgaven voor gezondheidszorg zijn gezakt van 9 miljard euro in 2010 tot 7,8 miljard euro in 2011 en het budget van het algemene ziekenfonds EOPYY bedroeg in 2012 nog 5,8 miljard euro.
Voeg daar nog eens aan toe dat de pensioenen bijna gehalveerd zijn (14 miljard euro bespaard op 3 jaar tijd), dat de lonen altijd maar meer zakken, dat er 1.350.000 werklozen zijn op een bevolking van 10 miljoen, en dat 3,5 miljoen Grieken onder de armoedegrens leven: het is niet moeilijk om in te zien dat Griekenland op de drempel van een humanitaire crisis staat.
