De auto staat nog maar nauwelijks stil als er op het getinte glas van de deur van de passagiersstoel wordt getikt. Een magere man op roze sandalen toont een roestige Kalasjnikov. “750 dollar”, zegt hij met een ferme stem, terwijl hij nauwelijks oogcontact maakt. Al snel stromen nog een tiental mannen met wapens toe.

De scène lijkt bijna een overval. Maar we zijn in Zobe, een drukke verkeersregio in Mogadishu, waar een nieuwe wapenmarkt is ontstaan op loopafstand van het Somalische ministerie van Buitenlandse Zaken.

Voordat de aan Al Qaeda gelinkte groep Al Shabaab zich terugtrok uit Mogadishu, werden wapens openlijk verkocht op de Bakaramarkt, het belangrijkste commerciële district in de stad, dat destijds onder controle van Al Shabaab stond.

Maar er is sindsdien veel veranderd. De regering verbood de wapenhandel en handelaren konden hun spullen niet meer kwijt op de markt.

Een lucratieve business

Hoewel de handelaren hun winkels gesloten hebben, zijn ze niet van het toneel verdwenen. Op plaatsen als Zobe duiken ze weer op om hun spullen te verkopen, en de zaken gaan goed. Zelfs beter dan voorheen.

Ahmed Ilka’ase – de man bij de auto – handelt al vijftien jaar in wapens. Voor hem is de business niet eerder zo lucratief geweest. “Er zijn hier nog maar ongeveer dertig wapenhandelaren. Op de Bakaramarkt waren dat er honderden. Minder verkopers betekent minder concurrentie en hogere prijzen.”

De prijs van machinegeweren is meer dan verdubbeld. Twee jaar geleden kostte een tweedehands Kalasjnikov 260 euro. Nu is dat 560 euro. De prijs van kogels steeg ook. Een kogel voor een Kalasjnikov kostte eerder 37 cent, nu 75 cent.

Ila’ase zegt minstens 37 euro winst te maken op elke AK-47 die hij verkoopt. “En ik verkoop ten minste twee geweren per dag. Op een rustige dag verdien ik dus 75 euro.”

Wapenembargo

Door de Somalische burgeroorlog die langer dan twintig jaar duurde, zijn er veel kleine wapens in het land. Het exacte aantal wapens dat in het bezit is van burgers, is onbekend. Geschat wordt dat het om 550.000 tot 750.000 wapens gaat. Slechts 14.000 daarvan zijn geregistreerd.

Tussen 2004 en 2011 rapporteerde de VN-Monitorgroep bijna vijftigduizend gevallen van handel in kleine en lichte wapens in Somalië. Om burgers te beschermen en de de wapenhandel in te dammen, legden de Verenigde Naties Somalië in 1992 een wapenembargo op.

De nieuwe, internationaal erkende regering van Somalië – die sinds september 2012 aan het bewind is – wil dat dat embargo wordt opgeheven. Mensenrechtengroepen vrezen echter dat daardoor het conflict in de Hoorn van Afrika zal verergeren.

“Als het wapenembargo wordt opgeheven, komen er nog meer illegale wapens Somalië binnen”, zegt Gemma Davies, Somalië-onderzoeker bij Amnesty International. “Wij denken dat de regering nog niet de capaciteit heeft om te voorkomen dat substantiële hoeveelheden wapens en militair materieel bij andere gewapende groepen of op de binnenlandse markt terechtkomen.”

De Somalische regering zegt dat de wapens nodig zijn omdat het leger, dat nog steeds tegen Al Shabaab strijdt, slecht bewapend is.

Legalisering

Niet iedereen in Zobe is blij met de wapenhandel, maar niemand durft er in het openbaar iets van te zeggen. Wie dat wel doet, fluistert bijna. Fartun Mohamed, eigenaar van een populaire ijssalon, slaat de activiteiten van Ilka’ase en zijn zakenvrienden gade vanuit haar winkel.

“Ze staan daar de hele dag en verkopen kogels alsof het koekjes zijn”, zegt ze. “Soms wordt er geschoten. Daardoor jagen ze onze klanten weg. Ik bid tot God dat ze snel vertrekken.”

In een half uur tijd stoppen er drie auto’s. Twee automobilisten kopen een nieuwe AK-47 en de derde vertrekt met een gebruikt Belgisch pistool. “Die heb ik gekocht omdat ik net terugkom uit Nederland. Ik voel me hier in Mogadishu niet veilig”, zegt een zwaarlijvige, kale man die zijn naam niet wil geven.

De wapenhandelaren willen dat de handel legaal wordt. “Net zoals in Jemen en de Verenigde Staten. We geloven niet dat wapens verdwijnen als je ze verbiedt”, zegt Ahmed Noor, een oudere wapenhandelaar in Zobe.

De regering deelt die visie echter niet. “Legalisering zal niet gebeuren. Ons beleid is er juist op gericht wapens uit handen van burgers te houden”, zegt Abdirahman Kulmiye Hirsi, de plaatsvervangende minister van Defensie.